Bijzondere gasten in het water
Dolfijnen? In de Surinamerivier? Velen staan er versteld van als ze het horen, want lang niet iedereen weet dat de monding van de Surinamerivier het leefgebied is van dolfijnen. De afgelopen jaren is er weinig onderzoek verricht naar de dolfijnen in ons land, iets waar Monique Pool en Monique Noushaya verandering in proberen te brengen. Maar met meer onderzoek en bekendheid komen er ook meer toeristen. Volgens Pool moeten we zelfs op gaan passen dat we de dieren niet wegjagen met al die bezoekjes.
In 2005 richtten Pool en Noushaya de stichting Green Heritage Fund op, waarmee ze sinds 2006 onderzoek doen naar de dolfijnenpopulatie Sotalia Guianensis, die in de Suriname- en Commewijnerivier leeft. Dit is het eerste programma dat is opgezet om dergelijk onderzoek uit te voeren. Met een groepje vrienden besloot Pool om geld in te zamelen voor onderzoek. Natuurwetenschappers uit haar eigen vriendenkring waren bereid haar te helpen. Regelmatig gingen ze gezamenlijk naar het strand om alles vast te leggen wat ze zagen. “Nou, van het één kwam het ander. We kregen een protocol van Nicole Duplaix, die onderzoek had gedaan naar dolfijnen in Belize.” Daar gingen ze mee aan de slag.
Onderzoek
Sinds januari 2007 worden de ontwikkelingen nauwgezet bijgehouden. De dolfijnen worden geteld om een schatting te maken van hoeveel dieren er zijn en welk gedrag ze vertonen. Al het onderzoek gebeurt op basis van waarneming, er worden dus geen dieren gedood. “Uiteindelijk hebben we een eigen databank gemaakt. Daar vind je basisgegevens over de toestand van de dolfijnen. Als er een verandering optreedt in het milieu kunnen we exact vaststellen wat het effect is op die groep dolfijnen.”
Hoewel er nu al heel wat onderzoek is gedaan, zijn nog lang niet alle vragen beantwoord. “Om die te beantwoorden, hebben we enkele mensen die de MO-B Biologie-opleiding doen, gevraagd of ze interesse hebben om een aantal van de onderzoeksvragen te beantwoorden. Zij leren daar iets van, en wij komen weer meer te weten over de dolfijnen.” Waar rusten de dolfijnen, waar eten ze, waar paren ze en waar brengen ze hun kleintjes ter wereld? Dit zijn slechts enkele van de vragen die nog onbeantwoord zijn. “Als je meer te weten komt over de dieren, dan kun je in je economische activiteiten pauzes inlassen om de populatie in stand te houden.”
Wetenschappers
De stichting wordt flink geholpen door wetenschappers uit Brazilië die al meer ervaring hebben met onderzoek naar dolfijnen. Ze krijgen veel papers
toegestuurd door de Brazilianen. “Vragen over de levensverwachting en uiterlijke kenmerken, zijn vaak in Brazilië al eerder beantwoord.”
Het is heel bijzonder om dolfijnen te zien in hun eigen omgeving. Rond zeven uur ‘s morgens op de rivier kun je genieten van het uitzicht op de dolfijnen. Pool: “Ik heb altijd geweten dat er in Suriname dolfijnen zijn, maar ik wist niet dat het er zoveel waren die zich zo vaak laten zien.”
Toeristen
Behalve onderzoekers weten ook steeds meer touroperators, en daarmee dus de toeristen, de dolfijnen te vinden. Monique Pool staat hier in principe positief tegenover. “Laatst zag ik op een gegeven moment zes boten op de rivier bij elkaar. Het is goed dat mensen komen kijken, maar zes boten tegelijk is een beetje teveel.” De stichting heeft het gevoel dat ze de touroperators moeten helpen, om ervoor te zorgen dat de dolfijnen niet in gevaar komen door het groeiende aantal toeristen. “Het is in feite de bedoeling om de dolfijnen te beschermen, maar het lijkt erop dat we ze aan het verjagen zijn. Daarom wil de stichting graag samenwerken met touroperators.”
De dolfijn is een beschermde diersoort in Suriname. In tegenstelling tot de andere beschermde diersoorten valt de dolfijn echter niet onder het ministerie van Ruimtelijke Ordening, Grond en Bosbeheer (ROGB). Omdat de dolfijn alleen in het water voorkomt is het dier ‘ondergebracht’ bij het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij (LVV).
Niet alle touroperators staan te trappelen om met de stichting samen te werken. “Een heleboel mensen zeggen, terecht overigens, dat de dolfijnen niet van de stichting zijn of van één bepaald persoon. Wij claimen de dieren ook niet, we willen de dolfijnen gewoon beschermen. Het is dus jammer dat er in zulke termen gedacht wordt.”
Richtlijnen
Om de Surinamerivier niet in een gevarenzone voor dolfijnen te laten veranderen, wil de stichting richtlijnen opstellen. Het is een ongeschreven regel om niet te dicht bij de dieren te komen. Wanneer je ze ziet moet de motor van de boot worden uitgeschakeld. Zwemmen met de dolfijnen is ook niet mogelijk. “Dat kan niet, het zijn wilde dieren. Bovendien is de stroming in de rivier te sterk.”
Pool heeft mensen aan boord gehad die op Curaçao met dolfijnen hebben gezwommen, maar bij het zien van de dolfijnen hier, toch een mooier gevoel kregen. “Ja, dat is best wel vreemd, zou je denken. Maar eigenlijk is het heel logisch. Volgens mij is een dier in het wild gewoon veel indrukwekkender.”
Autheur: Kavita Jiawan
Beeld: Kavita Jiawan & Jacob Fahr