Als we meer willen weten over seks, waar kunnen we dan beter terecht dan bij Maxi Linder, de stichting die zich bezighoudt met commerciële sekswerkers. Via het Nationaal Aids Programma (NAP) kwam Juanita Altenberg in aanraking met deze prostituees. Sinds 1993 is zij directeur van de Maxi Linder. Zij geeft ons een beeld van vraag en aanbod. Het beeld is niet rooskleurig, maar er is hoop.
Eerst het aanbod dan maar: hoeveel bordelen zijn er heden ten dage, hoeveel sekswerkers hebben hun bezigheden binnens- of buitenshuis. Er bestaat geen duidelijk beeld over. Altenberg: “Er zijn zoveel verschillende soorten commerciële seks in ons land. De meisjes die in bordelen zitten, komen vooral uit de Dominicaanse Republiek, Brazilië en Colombia. Je hebt meisjes van Italië hier, maar ook Turkse dames. Ze gaan naar verschillende bordelen, de geregistreerde en de niet-geregistreerde. Die meisjes werden vroeger om de drie maanden gewisseld. Tegenwoordig is dat om de anderhalve maand. Ze gaan naar Paramaribo en de districten, maar ook naar het binnenland.
“Toen we in 2001 veldwerk deden, hebben we 35 bordelen geregistreerd en 151 informele locaties, waaronder ook drijvende bordelen. We praten over Groot-Paramaribo en Nieuw-Nickerie. Nadat Suriname in 2003 werd geplaatst op de lijst van landen die zich bezighouden met mensenhandel, zagen we dat er minder geregistreerde bordelen kwamen. Maar dat betekent niet dat er minder bordelen zíjn, ze zijn alleen niet geregistreerd. Het veld informeert ons wel: daar is er weer een, daar is er ook een.”
Goudvelden
“Wij hebben een heel bordeelsysteem in onze goudvelden. De Brazilianen weten nog beter dan wij zelf, welke bordelen er in het binnenland zijn. Vandaar dat we willen starten met een nieuw project waarbij we ook naar die bordelen gaan, gewoon om voorlichting te geven. Vooral omdat we weten dat seks daar wordt betaald met goud. Er gaan vrouwen, jongens en groepen tieners naar het binnenland. Als het gaat om tieners, dan zijn de bedragen in goud ook veel hoger. Je kunt in het binnenland ook een vrouw huren die je pas betaalt wanneer je goud hebt gewonnen. Ondertussen heb je haar op borg. Naast de bordelen heb je de mensen die op straat werken. Dat zijn voornamelijk Surinaamse jongens en mannen, meisjes en vrouwen, maar ook uit Guyana komen ze.
“Dan is er nog een ander systeem, wat men noemt ‘de midnight cowboys’.
Die waren er altijd al. Men noemt ze ook wel gigolo’s. Je kunt ze bellen, hetzij man, hetzij vrouw. Ze hebben mannelijke en vrouwelijke klanten. Vroeger waren het vooral oudere alleenstaande vrouwen die op zoek waren naar een beetje seksueel plezier. Tegenwoordig heb je dan ook nog de cyberseks en de escortservices. Daarnaast kennen we de erotische massage. Er wordt steeds openlijker voor geadverteerd.”
Entreekaartje
“Wat het meest gevaarlijke is, zeker als je denkt aan hiv-preventie, dat is de zogenaamde grijze zone. Dat zijn mensen die wel seks verhandelen, maar zich geen sekswerker noemen. Ze doen het gewoon als het nodig is. De gasbom is leeg, de telefoonrekening moet betaald worden. Dat gebeurt meestal thuis. Je hebt tieners die het doen voor een KFC, een belkaart, jeans. Als er artiesten komen doen ze het voor een entreekaartje. We hebben hierover met verschillende groepen leerlingen gesproken. In de klas zaten jongens en meisjes van boven de elf, maar onder de veertien. De jongens zeiden ‘ja, er zijn meisjes die het doen voor een entreekaartje ’. Eén van de meisjes reageerde op de vraag of zij het zou doen met een heel duidelijk ‘mi wél’. En dat zijn gewoon onze tieners.
“In de arme buurten wordt het soms gestimuleerd. We hebben aan leerlingen een verhaal gegeven bestaande uit twee plaatjes. Het eerste plaatje laat een mooie knappe man zien met een mooie auto. Hij staat in de buurt van een school. Er komt een meisje langs, ze draagt een uniform. Op het volgende plaatje ziet het meisje er gehavend uit en een oudere vrouw omhelst haar. Alle groepen vertelden hetzelfde verhaal. Het leek alsof ze het hadden afgesproken. Toen ik vroeg of ze hadden afgekeken zeiden ze: ‘Voor u is het een verhaal. Voor ons is het werkelijkheid.’ Het gebeurt als ze naar school toe gaan, als ze voor hun ouders naar de winkel moeten. Kinderen die niet gewend zijn cadeautjes te krijgen worden dan gewoon verleid. Zo wordt het aangeleerd. Je leert, als ik iets wil, dan kan ik mensen hun seksuele fantasie laten beleven en ik krijg er iets voor terug.
“Als iemand je begint te versieren, dan begint de persoon je al te vertellen wat hij voor je gaat kopen. Waarom doen mensen dat? Je begint die vrouw al te kopen. Het is niet op basis van aardig vinden, maar de persoon mag uitzien naar materiële zaken. Het was er natuurlijk altijd al, maar het is nu ‘in the open’. De uitspraak ‘Wan man ne fur kroskasi’, kennen we al lang. Mannen worden beoordeeld naar hoe diep ze hun hand in hun zak steken. Een man die zijn hand diep in zijn zak steekt, dat is dan een goeie man. Er wordt helemaal niet gekeken wie is hij en waar hij voor staat, welke normen en waarden hij heeft. Ik denk dat het altijd al deel was van de cultuur. Wanneer je nu aan iemand vraagt, ‘kun jij je hand in het vuur steken voor je partner’, dan kunnen ze het niet. Ze gaan er gewoon van uit, dat het kan gebeuren.”
We filosoferen verder over vrouwen die geen armoede lijden, maar méér willen en dus op afroep beschikbaar zijn. We kennen vrouwen die tegen hun zin in een relatie blijven, omdat een alternatief niet mogelijk is of een kleinere woning onaantrekkelijk lijkt. Maar de liefde is allang weg. Het blijft hetzelfde ding, eks in ruil voor materiële voordelen. Het is een transactie. Je moet al je normen en waarden opzij zetten, je moet je emoties verdoven. Altenberg: “En dat doen onze sekswerkers ook, hun emoties aan een kant zetten. Want als je ze vraagt, willen ze allemaal een relatie, allemaal een partner die echt van ze houdt.
“Toen ik in 1993 bij het NAP kwam, begon ik met straatacties. Het was nog nooit gelukt om de meisjes van de straat te bereiken. Er moest een sociaal programma komen voor die doelgroep. We hebben toen een behoefteonderzoek gedaan. Het bleek dat de dames varieerden in leeftijd van 15 tot 64 jaar. Daar schrok ik wel van. Na het behoefteonderzoek volgden de reguliere straatactiviteiten. Toen kwamen we voor het eerst de jongens tegen, maar die jongens waren er altijd al. In het begin hadden we geen programma voor die groep. Na een paar jaren zijn we gaan inzien, dat als je serieus wilt zijn ten aanzien van hiv- en aidsbestrijding, je die jongens er niet buiten kan laten. Want het zijn ook sekswerkers. Toen moesten we onze doelstelling veranderen van vrouwelijke sekswerkers naar algemeen: sekswerkers. Er zijn travestieten en er zijn ook jongens die zich laten inspuiten in Frans Guyana, zodat ze borstontwikkeling krijgen. Dat alles was er al. Dat betekent dat er ook altijd al vraag was. Wat we op straat zien, reflecteert de vraag. Wat men vraagt, dat wordt aangeboden.”
Mannen
“In 2005 hebben we onderzoek gedaan naar mannen die seks hebben met mannen. Bleek, dat zestig procent van de mannen een of meerdere seksuele ervaringen heeft opgedaan met mannen. De resultaten van het onderzoek in ons land komen overeen met een onderzoek uitgevoerd door de Universiteit van de West Indies in Jamaica.
“Die homoseksuele ervaringen variëren, van leerlingen van de eerste klas die in het toilet gemolesteerd worden door jongens van de vijfde of zesde klas, tot kinderen die bij familie gaan logeren en lastig gevallen worden door een oudere neef. Het komt voor in de padvinderij, in de sport, overal waar jongens onder elkaar zijn. Zo worden ze op seksueel gebied geïnitieerd, nog voor ze in de puberteit zijn, nog voor ze weten wie ze zelf zijn. Het wordt voor ze bepaald. Ook op wat oudere leeftijd, in de gevangenis, onder sporters, bij detachering gebeurt het. De één doet een voorstel en ook al was de ander het niet van plan, na wat heen en weer praten blijkt, dat sommige jongens en mannen zo’n avontuur wel willen beleven. Bevalt het ze, dan blijven ze daar.
“Niet alleen in Suriname, maar ook in de regio en internationaal zijn er grote groepen mannen die niet vinden dat ze gay zijn. Ze zijn geen homo, ze zijn ook niet biseksueel. Vandaar de term ‘mannen die seks hebben met mannen’. Die term is uitgevonden om ze te accommoderen. Als je zou praten over homo’s, dan luisteren ze niet. Praat je over biseksuelen, dan luisteren ze ook niet.
“Die mannen zitten vaak ook in een huwelijk, een concubinaat. Ik heb een situatie meegemaakt, waarbij een gehuwde man ook seks had met een man. Die partner bleek positief te zijn. ‘Ga je het nu aan je vrouw vertellen als jij ook besmet bent’, was mijn vraag. ‘Nee’, was het antwoord. ‘Ik heb mijn vrouw gezworen dat ik nooit seks heb gehad en nooit seks zal hebben met een andere vrouw.’ En hij lóóg niet. Als je partner dat zegt, ik heb je nooit bedrogen en ik zal je nooit bedriegen, je zweeft. ‘Maar doe je het wel met een andere man?’ Het komt niet in je op om dat vragen.”
Buitenvrouwen
Tegenwoordig moet je alert zijn. Maar je kunt pas alert zijn, wanneer je er wéét van hebt. Er zitten vrouwen thuis, die geen enkel idee hebben wat er gaande is. Maar hun partners hebben weleens seks met een ander. In ons land zijn er een heleboel mannen en een heleboel vrouwen met meer dan een partner. Ze hebben buitenmannen, ze hebben buitenvrouwen, sommigen hebben én buitenmannen én buitenvrouwen. Geen wonder dat het Caribisch gebied, waar Suriname deel van uitmaakt, nummer twee staat op de wereldranglijst van hiv en aids. Dat is onze ’lifestyle’! Diezelfde trend komen we tegen wanneer we conferenties hebben in de regio.
De vraag naar seks is er dwars door alle lagen van de bevolking. De ‘arme man’ gaat naar de dames op straat, of vanuit de markt met zijn boodschappentas even achter de zinken schutting voor een ‘shorttime’. Daar zitten de Surinaamse dames links en de Guyanese dames rechts. ‘Business?’ of ‘How much for a fuck?’ Mannen met een ruime tot uitpuilende geldbuidel kunnen zich wat meer permitteren. Een bezoek aan een bordeel, een sessie met meerdere dames.
Conclusie: het aanbod varieert, de vraag varieert. Maar ook de plaats van handeling varieert. Zelfs daar waar men de wacht houdt, staat men de mensen van de straat toe, om in de gangen of ruimtes hun zaken te doen. Op die manier krijgt zo’n wachter ook nog wat extra geld. Het beeld is niet zo mooi. Altenberg: “Dat was tien jaar geleden ook al zo, ik denk dat het er altijd was. Maar nu worden zaken onderzocht en gerapporteerd. Vanwege hiv komen deze dingen nu naar buiten. Wij móeten weten wat er speelt rond seks, welke groepen risico lopen, om er op in te kunnen spelen. Je bent constant aan het leren, als je denkt dat je alles weet, écht niet!
“Elke keer als we seks hebben leggen we ons leven in handen van onze partner en omgekeerd. Als je niet eerlijk bent, staat je leven op het spel. Kijk wat er is gebeurd met onze seksualiteit! Seks, seks, ik heb zo’n hekel aan dat woord. Het is zo koud. Terwijl het zou moeten zijn ‘de liefde bedrijven’, making love! Seks is heel iets anders dan de liefde bedrijven. Liefde dwingt je naar een ander niveau te gaan, dan heb je ook meer gevoel en verantwoordelijkheid voor je partner. Dan is het veel meer dan gewoon een behoeftebevrediging!”
Autheur: Anne Huits
Nu populair
