‘Er ontsnapt alleen nog wel eens een kip’
Jarenlang ging het niet goed met de Paramaribo Zoo maar de laatste tijd lijkt het beter te gaan.
Het terrein ziet er fris en schoon uit, de apen hebben een heus eiland en er ontsnappen geen gevaarlijke dieren meer. Het aantal bezoekers is in enkele jaren tijd verdrievoudigd, evenals het personeelsbestand. Er zijn volop uitbreidingsplannen om de dieren in een meer natuurlijke leefomgeving – zoals het apeneiland – onder te kunnen brengen. Het ‘masterplan’ ligt al klaar en het wachten is nu alleen nog op de bereidverklaring van het ministerie van Ruimtelijke Ordening, Grond en Bosbeheer (ROGB) om het terrein uit te breiden.
Auke Hielkema werkt sinds twee jaar in de Paramaribo Zoo, als manager en plaatsvervangend directeur. Hij heeft het reuze druk, nu directeur John Altenberg voor een paar weken in Nederland is. “Ik werk normaal gesproken al veel meer dan een gewone werkweek, maar nu is het extra druk.” Altenberg en Hielkema zijn de enigen met een hogere opleiding. “Al het werk dat met management te maken heeft of niet routinematig is, komt dus op ons neer.” Erg vindt hij het niet. “Ik ben niet bang voor veel werk.”
Omdat hij zelf tropisch bosbouwkundige is – en geen dierkundige of dierenarts – haalt hij de meeste informatie over de verzorging van dieren uit boeken. “Gelukkig heb ik zelf veel boeken”, verzucht hij, “want hier zijn er niet zoveel.
Er wordt nu gelukkig geld ingezameld vanuit België, om onze bibliotheek aan te vullen. En al hebben de dierenverzorgers hier geen speciale opleiding gehad, door ervaring leren ze ook veel over de dieren.”
Opknappen
Volgens Hielkema is er met de komst van de huidige directeur een hoop veranderd en verbeterd. “Hij heeft ervaring als manager, heeft interesse in dieren, en als het nodig is helpt hij een handje mee in de tuin.” Twee jaar geleden zijn de medewerkers van de dierentuin begonnen met het opknappen van de kooien. “Dat is een aantal jaren geleden in samenwerking met Blijdorp ook al een keer gebeurd. Door gebrekkig management zijn de dierenverblijven snel weer verwaarloosd geraakt. Alles wat we nu opknappen, houden we goed bij.
“Ik heb er wel van gehoord dat er een paar jaar geleden dieren zijn ontsnapt. Als er nu een keer een dier ontsnapt, is het een kip of een parkiet. Die doen niemand kwaad en stoppen we direct weer in hun kooi. Maar sommige keskesi’s en monkimonki’s, die een aantal jaar geleden ontsnapt zijn, hebben we nog steeds niet kunnen vangen.”
De monkimonki’s zorgen zelden voor problemen, in tegenstelling tot de keskesi’s. “Ze halen de vuilnisbakken leeg op zoek naar voedsel, en stelen eten van andere dieren. Vergelijk een keskesi maar met een hinderlijke hond, die ook nog kan klimmen én slimmer is.” Het probleem is, dat de dierentuin niet de juiste middelen heeft om de loslopende dieren te vangen en bijvoorbeeld te transporteren naar een veilige plek in het bos. “We hebben wel een aanvraag ingediend voor een verdovingsgeweer, maar voorlopig moeten we het nog zonder stellen.”
Inkomsten
Hoewel de dierentuin al aardig opgeknapt is, ontbreken nog veel middelen om verbeteringen door te kunnen voeren. “Het Minov geeft ons jaarlijks een subsidie, en die is net toereikend om de salarissen van de vaste werknemers te betalen.” Daarnaast zijn er allerlei andere kosten, zoals die voor onderhoud en voedsel voor de dieren. Van het abattoir krijgt de Paramaribo Zoo veel afgekeurd vlees. De kosten voor het verse voedsel zoals brood en fruit, bedragen ongeveer duizend srd per week. Behalve de subsidie, bestaat het inkomen van de Zoo uit de entreegelden, donaties en de verhuur van tenten voor bijvoorbeeld kinderfeestjes. De schoonmaakmiddelen worden gratis verstrekt door een bedrijf, en zo zijn er meer ondernemingen die de dierentuin sponsoren. Sinds kort kunnen bedrijven ook een dierenverblijf adopteren. Tijdens speciale ‘Suriname-avonden’ die in Nederlandse dierentuinen jaarlijks worden gehouden, wordt geld ingezameld.
Apeneiland
Laatst is er een gift van zesduizend euro geweest van de Apenheul, voor de aanleg van het apeneiland. Het apeneiland is bijzonder, omdat dit het eerste verblijf in de Zoo is, waar de dieren op een redelijk natuurlijke manier kunnen leven. Hielkema noemt het ‘verblijven nieuwe stijl’. “Als de uitbreidingsaanvraag is toegekend, maken we voor de andere dieren ook zulke verblijven.”
Ruim 250 dieren telt de dierentuin nu. Dat was een paar jaar geleden wel anders. “Bij het aantreden van de nieuwe directeur, 2,5 jaar geleden, waren er maar zeventig dieren. Nu hebben we meer dan zeventig soorten. Die dieren komen hier op verschillende manieren terecht.”
Veel in beslag genomen dieren krijgen een nieuw leven in de Zoo. Dieren worden in beslag genomen als ze bijvoorbeeld niet goed verzorgd worden, of als er geen vergunning is voor het dier. Niet alle dieren mag je zomaar als huisdier houden. Andere mensen komen hun dier brengen, omdat ze er niet meer voor willen of kunnen zorgen. “Zo’n kleine keskesi lijkt leuk, maar een mens kan het gebrek aan familie voor de aap niet opvangen. Dit heeft als resultaat dat de dieren zich agressief gaan gedragen als ze groter worden. Maar we nemen niet alle dieren aan”, benadrukt Hielkema.
Tekst & beeld: Maaike Verschuren