Zoutrif
Curaçao en Suriname zijn door de geschiedenis onafscheidelijk met elkaar verbonden. Zeker voor wat betreft het slavernijverleden en de plantagecultuur. Daarom is het gedegen boek ‘Zoutrif’ van Miriam Sluis, over de plantage Rif St. Marie ook voor Surinamers interessant. En herkenbaar. Zoals ze zelf schrijft: ‘Een verhaal van onderdrukking en geloochende schaamte, dat is niet alleen een Curaçaos verhaal.’
De in Nederland geboren Sluis werd in 1987 ‘ontdekt’ door de eigenaar van het inmiddels opgedoekte dagblad Beurs- en Nieuwsberichten op Curaçao, waar ze bij een duikschool werkte. Hij bleek haar kwaliteiten goed ingeschat te hebben, zo blijkt ook uit de gedegen inhoud van ‘Zoutrif’. Jarenlange research en een heldere en prettige manier van schrijven hebben het boek gemaakt tot een uitgave dat je, als het onderwerp je interesseert, in de kast moet hebben staan.
Aan de hand van enkele figuren uit de Curaçaose geschiedenis vertelt ze de geschiedenis van de plantage Rif St. Marie, de slavernij en het kolonialisme. En neemt tegelijkertijd de achtergronden van de Curaçaose mentaliteit mee. Werkelijkheid en fictie lopen naadloos in elkaar over en geven goed beeld van vier eeuwen plantageleven.
Hier en daar zijn werkelijke gebeurtenissen wat ingekleurd met ‘wat zou hebben kunnen zijn’ om te voorkomen dat het een aaneenrijging zou worden van droge opsommingen van feiten. Zelf zegt Sluis daarover: “Ik heb de personages die ik in het archiefonderzoek heb gevonden een stem gegeven. Dat vond ik nodig om het verhaal naar een breder publiek te vertalen.” En dus komen plantage-eigenaren, veldslaven en zelfs de rotspunt El Indjan, zelfs als een van de hoofdrolspelers, aan het woord. Toch krijg je als lezer niet de indruk dat de waarheid veel geweld is aangedaan.
Het boek is bijzonder, omdat het verhaal zich uitspreidt over een periode van vierhonderd jaar. En dus vooral geen momentopname is, zoals er zoveel in historische romans zijn vastgelegd. Sluis is er in geslaagd een link te leggen tussen slavernijverleden en kolonialisme enerzijds en aan de andere kant de gevolgen die daarvan nog altijd voelbaar zijn binnen de Curaçaose mentaliteit. En is het haar gelukt een gecompliceerde en op het oog ondoordringbare problematiek aan de oppervlakte te krijgen.
Voor iedereen met interesse in het slavernijverleden, of dat nu op Curaçao of in Suriname is, is ‘Zoutrif’ een aanbeveling. Hoe gruwelijk sommige details soms ook zijn, het leert je begrijpen wat zich in die zwarte periode echt heeft afgespeeld en welke impact dat op de huidige samenleving nog altijd heeft.
Zoutrif; Miriam Sluis; KIT Publishers; ISBN 9789068324723;
19,50 euro