Boeken in het bos
De geur uit de kist is die van nieuwe boeken. Geen stoffige troep uit de afgeschreven collectie van een Nederlandse bibliotheek, maar alleen nieuwe exemplaren, veelal door Surinaamse auteurs geschreven. Sinds mei vaart er een bibliobus over de Surinamerivier, om de scholen in de dorpen van het Boven-Surinamegebied van boeken te voorzien: de Boekenboot.
“In mei zijn de eerste vijf dorpsscholen van een boekenpakket voorzien. Drie maanden later kregen de volgende acht scholen een kist met verse boeken bezorgd”, vertelt Agnes Ritfeld, manager bij Stichting Projekten. “De bedoeling is dat het aantal scholen steeds wordt uitgebreid, over een paar jaar moeten vijftig scholen de boeken krijgen.” Iedere zes weken komt de Boekenboot langs de school, om een kist met leesmateriaal te brengen. Daarin zitten vijftien boeken. De pakketten blijven een paar maanden op de school, zodat de kinderen genoeg tijd hebben om ze te lezen. Op iedere school zijn dus een stuk of vier boekenkisten aanwezig.
Ritfeld: “Het belangrijkste doel van de Boekenboot is het plezier in lezen te bevorderen. Kinderen in het binnenland zien meestal alleen maar schoolboeken. Die zijn oud, en er staat alleen leerstof in. Ze weten dus niet dat het ook heel leuk kan zijn om te lezen. En als er al boeken zijn, staan er meestal weinig plaatjes in. Vooral voor kinderen in het binnenland is het belangrijk dat er tekeningen bij staan. De inhoud van het boek moet te begrijpen zijn aan de hand van de plaatjes. Ook door alleen de prenten te bekijken leren ze al veel.
“De inhoud van het boek moet dicht bij de kinderen staan. Het is goed als ze het verhaal kunnen toepassen of gebruiken in hun eigen leven. Surinaamse boeken gaan veel vaker over de manier van leven in Suriname en zijn dus heel herkenbaar voor de kinderen. Een paar boeken zijn wel door Nederlandse auteurs geschreven, maar die boeken hebben we zorgvuldig uitgekozen. ‘Kikker’ van Max Velthuijs is bijvoorbeeld weer wel geschikt, die zit dus ook in de koffer.
“De boeken moeten er aantrekkelijk uitzien. We gebruiken daarom alleen nieuwe boeken. Een boek moet je verleiden. Surinaamse schrijvers en tekenaars hebben boeken gemaakt en die geven we dan zelf uit. In ons land kun je lekker buiten spelen, dus een boek moet er wel mooi uitzien om ervoor te zorgen dat kinderen gaan lezen in plaats van alleen maar buiten spelen.
“Als de kinderen de boeken gelezen hebben, wordt op school aandacht geschonken aan de inhoud ervan. Om het plezier in lezen en het begrijpen van het boek te bevorderen, gaan de kinderen na het lezen daarmee creatief aan de slag. Voor de leerkrachten is er een handleiding waarin ideeën staan om naar aanleiding van de boeken activiteiten te ondernemen. Deze activiteiten, zoals toneelspel, zijn grotendeels bedacht door stagiaires van het Pedagogisch Instituut.
“Het is echt goed als kinderen creatief bezig kunnen zijn. Surinaamse kinderen zijn verlegen, ze zijn niet gewend om te praten en nemen niet zoveel initiatief. Ze hebben geleerd om alleen iets te zeggen als ze iets gevraagd wordt. We denken dat de kinderen door het lezen en creatieve activiteiten meer zelfvertrouwen krijgen, waardoor het leesplezier vergroot wordt.”
‘De taal is een barrière’
Hoofdmeester Raynier Awana van de J.A.M. Willebrandschool in Pikinslee vindt dat kinderboeken erg belangrijk zijn op school. Toch zijn de boeken van de boekenboot nog niet uitgepakt, ze zitten nog in de kist. “We zijn een bibliotheek aan het inrichten. Als dat klaar is gaan we de boeken pas uitlenen. Drie biebjuffen adviseren de kinderen welk boek ze kunnen lezen en geven daar opdrachten bij. Het is leuk dat we de boeken hebben, maar ze worden toch niet zo veel gelezen. Veel ouders kunnen niet lezen of schrijven, dus de kinderen krijgen het niet van thuis mee. De meeste kinderen moeten worden aangemoedigd, want de taal is een barrière. Als er veel prenten bij staan helpt dat wel en het voordeel van de meeste boeken is dat ze voor elke leeftijd geschikt zijn. Bij het lezen moeten we ieder woord voor de kinderen in het Saramaccaans vertalen. Het zou fijn zijn als er meer boeken waren met aan de ene kant de Nederlandse en aan de andere kant de Saramaccaanse tekst. Dan gaan kinderen wel lezen. Tot nu toe hebben we pas één zo’n boek. Toch zijn we blij met de boeken, we proberen de leerlingen te motiveren om te lezen.” |