Fareisa Joemmanbaks
Een paar jaar geleden had niemand van haar gehoord. Maar sinds ze in 2006 de verkiezing Miss India Suriname won en het jaar daarop tot Miss India Worldwide werd gekroond, is Fareisa Joemmanbaks niet meer gewoon een mooi meisje waar de mannen op straat hun nek voor verdraaien. Vorige maand kwam de film ‘Saiyan Chitchor’ uit, waarin ze de hoofdrol speelt. “Ik ben er echt heel trots op dat ik dit als eerste Surinaamse mag doen.”
In levende lijve is de 24-jarige Fareisa nog kleiner van stuk dan haar verschijning op het grote witte doek doet vermoeden. Ze praat zachtjes, zoals een echte miss betaamt. “Het was geen kinderdroom van mij, om eens mee te doen met zo’n verkiezing. Pas rond mijn zeventiende, achttiende zo, kreeg ik het idee misschien ooit mee te doen met Miss Hindustani. Maar op mijn achttiende vertrok ik naar Nederland voor mijn studie toerisme.” Na drie jaar in Nederland te hebben gewoond, besloot ze de geleerde theorie, terug in eigen land, in praktijk te brengen. “Ik kwam hier om stage te lopen bij een reisbureau. Het was mijn plan ooit een eigen bureau hier op te zetten.”
Dat toekomstbeeld moest al meteen bij aankomst in Suriname worden bijgesteld. “Toen ik in Suriname aankwam, vertelde mijn moeder me dat ze me had ingeschreven voor Miss India Suriname. Zonder dat ik er ook maar iets van wist had ze dat gedaan. Ze zei: ‘Als je wint Fareisa, mag je Suriname op de verkiezing Worldwide vertegenwoordigen.’ Toen heb ik echt geen moment meer geaarzeld. Ik dacht: ‘Oké, ik pak deze kans!’”
Intelligentie
Wie denkt dat de deelneemsters aan missverkiezingen slechts mooie leeghoofden zijn, komt bedrogen uit. “Dat zeggen ze wel ja, maar dat kán gewoon niet. Je komt pas in aanmerking voor de verkiezingen als je middelbare school hebt gedaan of hoger. Dan werden wij ook nog getest op intelligentie. Van de dertig inschrijvingen werden er veertien dames geselecteerd, daarna begonnen de voorbereidingen.”
Twee maanden lang werkte Fareisa toe naar de show. Elke week kwamen de dames samen om hun houding te verbeteren en aan hun talent te werken. Net als bij de missverkiezingen die we toch vooral uit de Amerikaanse films kennen, moet elke deelneemster ook haar specialiteit laten zien. Het geheime wapen van Fareisa was de Turkse buikdans. “Ik had toen ik in Nederland woonde een cursus gevolgd, dat was Egyptische dans. Daar had ik eigenlijk niet echt veel geleerd en dat is toch zonde, zeker ook omdat ik honderd euro had betaald. En dat is voor mij best veel geld. Dus toen ben ik zelf thuis maar verder gaan oefenen. Ik kwam op internet de Turkse buikdans tegen en dat sprak me wel aan. Dus ik heb echt met clips mezelf leren buikdansen. Eigenlijk best een goedkope manier!”
Toch kwam het bij de verkiezing aan op intelligentie. Na een presentatie van Indiase kleding en de talentenronde werd de top vijf bepaald op basis van een vraag. “Mijn vraag was: ‘Hoe zou je omgaan met sociaal-maatschappelijke druk?’ Daar kwam het in ieder geval op neer, ik weet niet meer wat de precieze zinsbouw was. Je weet van tevoren niet welke vraag je krijgt. Je moet veel lezen, goed het nieuws kijken, zorgen dat je op de hoogte bent. Op internet staan ook vragen van vorige verkiezingen en je kunt ook zelf vragen maken om te oefenen. Ik beantwoordde mijn vraag dat ik ben opgevoed om de mening van anderen te respecteren. Maar dat mijn eigenwaarde ook erg belangrijk is, en daarmee dus ook mijn eigen mening. Die telt toch altijd het zwaarst voor mij. En ik zei ook dat met behulp van God alles goed komt.” Het verbaasde haar niet dat ze met dit antwoord in de top vijf geraakte. “Ik concentreer me altijd heel goed. Het was geen verrassing, want ik wist dat ik me goed had voorbereid en ik was me bewust van mijn talent.”
Sjerp
De volgende vraag bezorgde haar de felbegeerde sjerp en kroon die een normaal mooi meisje tot een miss omtovert. “‘Als je de macht had iets te veranderen op de wereld, wat zou je dan veranderen?’ was de vraag. Ik had gezegd dat alle oorlogsmisdadigers…, o, hoe had ik dat toen ook al weer gezegd? Ik weet het niet meer precies, maar het ging toen veel over terrorisme in de wereld. Ik wilde dat de oorlogsmisdadigers gestraft zouden worden en ik wilde ook iets doen aan de toename van lichamelijk geweld en discriminatie in de wereld.”
“Nu staan die sjerp en de kroon beide bij mij thuis. In het begin deed ik de kroon nog wel op om even te kijken hoe die ook al weer stond.” Fareisa pakt een denkbeeldige kroon van de tafel en zet hem op. Ze schikt haar kapsel; even staat ze weer bij de verkiezing en hoort haar naam opgeroepen worden bij de bekendmaking van de winnares. “Zo blij was ik, toen ik dat hoorde.”
“Na de verkiezing bleef het wat herkenning betreft nog wel rustig. Pas na de Worldwide herkende iedereen me op straat.” Maar niet alleen op straat valt ze op. Ook het personeel van het hotel waar we ons gesprek hebben, heeft haar zien zitten. Een man van middelbare leeftijd wacht niet af tot we uitgesproken zijn, maar onderbreekt ons alsof hij een belangrijke boodschap heeft. “Fareisa, mag ik je een handje geven”, vraagt hij. Ze schenkt de man een glimlach, schudt zijn hand en praat weer door alsof het een daad van alledag is.
“Ik was wel heel nerveus voor de Worldwide verkiezing. Vooral omdat ik al die andere missen zou zien. Zij hadden natuurlijk ook allemaal in hun eigen land gewonnen, dus hebben ze ook goede kwaliteiten en talenten. Ik had het wel anders verwacht, met al die andere culturen. Met Miss India Suriname deed iedereen voor en tijdens de verkiezing heel vriendelijk tegen elkaar. Natuurlijk wordt er ook gelet op hoe je omgaat met de mede-missen. Maar na de verkiezingen kreeg ik wel nare reacties van mensen die daarvoor heel aardig waren, dat ik dacht dat ze het ook echt meenden. Maar dat was dus na de verkiezing in Suriname ineens wel heel anders.”
Oprecht
Na de Worldwide verkiezing deden er juist verhalen de ronde dat Fareisa daar ruzie had gemaakt met Miss Engeland. “Ja, kijk, die media schrijven ook maar. Ik heb nog steeds contact met die meisjes van toen. Dat geeft wel aan dat de vriendelijkheid daar oprecht was. Miss Engeland was juist een van mijn favorieten. Wij konden heel goed opschieten met elkaar.”
Geen haat en nijd dus, zoals in Suriname achteraf het geval was geweest. “Tijdens de verkiezing was veel hetzelfde als in Suriname. Alleen moest ik de vraag ‘Als je terug kon gaan in de tijd, wat zou je dan aan jezelf veranderen?’ natuurlijk in het Engels beantwoorden. De tactiek is om een pakkend antwoord te geven, niet zo cliché of een heilig antwoordje. Ik heb gewoon gezegd dat ik niets aan mezelf wil veranderen. Ik heb fouten gemaakt in mijn leven, ik heb dingen verkeerd gedaan, maar van alles heb ik geleerd. Als ik val sta ik gewoon weer op, met mijn hoofd opgeheven.”
De zelfverzekerdheid die ze nog had op het podium in Suriname, was bij de Worldwide wat verder te zoeken. “Ik had het echt niet verwacht dat ik zou winnen. Het was zo’n verrassing. En ook dat ik zoveel fans in de zaal had daar. Dat maakte het wel goed dat mijn ouders er niet bij konden zijn.”
India
Voor de filmopnames van ‘Saiyan Chitchor’, wat ‘oneindige liefde’ betekent, nam Fareisa haar moeder mee naar de sets in India. Acteerervaring zat nog niet in haar bagage. “Ik werd na de Worldwide verkiezing gebeld over ‘Saiyan Chitchor’. Ze wilden graag een Surinaamse in de film betrekken. In eerste instantie zou ik een bijrol krijgen, maar toen we na de acteerlessen in Bombay weer in India waren, hoorde ik dat ik de hoofdrol kreeg.”
Daarvoor moest het script wel wat worden aangepast, want het Sarnami dat hier in Suriname gesproken wordt is eigenlijk een verbastering van het Bhojpuri, de taal die in de film gesproken wordt. “Tachtig procent van die twee talen komt wel met elkaar overeen, maar wij hier gebruiken er ook Nederlandse en Engelse woorden tussendoor. Pas na lessen versta ik er echt wat van.” Gelukkig heeft deze Bhojpuri-film niet zoveel gesproken tekst, maar er wordt, net als in Bollywood-films, erg veel gezongen. Professionals zingen de liederen in, de acteurs playbacken. Fareisa heeft een dubbelrol. Allereerst is ze een meisje dat naar India gaat, op zoek naar haar roots. Daar ontmoet ze samen met haar vriend een oude man, die een verhaal vertelt over twee mensen die precies op hen lijken. De dorpse Kamli, ook gespeeld door Fareisa, wordt verliefd op een muzikant en wil met hem trouwen. Dit wekt grote jaloezie op bij het dorpshoofd Thakur en hij probeert het liefdespaar dan ook uiteen te drijven. “Ik zie mezelf wel terug in Kamli. Ze is een heel vrolijk meisje, een beetje een simpel meisje ook. Vooral het eerste lied vind ik mooi. Ik ren door de velden en zing over heel gelukkig zijn als single, maar dat ik weet dat ik ooit aan iemand gekoppeld zal gaan worden.
“We hebben alles in vier weken moeten filmen. Ik ben al die tijd nergens anders geweest dan op de setting in Gujarat. Elke dag moesten we vroeg op, soms wel om vier of vijf uur al. Eén scene heeft zoveel shots, van elke hoek moet er wel een gemaakt worden. Soms werkten we tot ’s avonds laat, of zelfs tot de volgende ochtend. Vaak waren we met veel mensen en als dan één iemand een fout maakt, moet alles weer opnieuw.”
Armoede
Het harde werken in een totaal andere omgeving viel Fareisa zwaar. “Ik was zo blij dat ik mijn moeder bij me had. Ik had het heel anders verwacht. Je hoort toch vaak dat India een rijk land is, maar er was zoveel armoede. Suriname is geen rijk land, maar hier zie je niet op elke hoek van de straat arme mensen. Ik had verwacht dat het zou zijn zoals het dorpje in de film: kleine huisjes, veel landbouw. Dat dorpje leek in het echt een beetje op Nickerie. De mensen leefden daar ook echt terug in de tijd.”
“Toch, ik had wel iets met India. Mijn voorouders komen ook uit Bihar. Normaal wanneer je naar een ander land gaat, voel je het verschil. De mensen zijn dan anders en je staat er eigenlijk een beetje buiten. In India had ik juist echt een soort thuisgevoel. Ook al viel het niet altijd even mee, de mensen om je heen zijn zoals wij in Suriname. Heel vriendelijk.” Nu de film op het witte doek is gedraaid, heeft Fareisa pas echt kunnen zien hoe ze zelf acteert. “Ik was wel blij met de première hoor, maar ik denk gewoon altijd groot en het kan echt veel beter. Ik ben niet zo iemand die zegt: ik heb iets bereikt, ik ben Miss India geworden en dat is genoeg geweest. Tijdens het maken van de film heb ik wel een passie bij mezelf ontdekt voor de entertainmentwereld en het acteren.”
Basis
Die passie en het talent werden ook door anderen gezien. Er zijn internationale aanbiedingen genoeg, maar Fareisa vindt zichzelf nog niet helemaal klaar. “Ik heb nu wel de basis van het acteren onder de knie, maar pas als ik alles kan, ga ik verder. Ik ga naar Bombay om acteerlessen te nemen. En dan, dan ga ik een voorproefje nemen van de filmindustrie. In India. Hopelijk sta ik nog eens samen met Bollywood-ster Shahrukh Khan in een film.”
Voor dit gesprek heeft Fareisa de tijd genomen, terwijl haar programma als kersverse filmster druk genoeg is. Dat ze niet allemaal zelf meer kan en mag besluiten wat ze doet, blijkt wel bij de afspraken om een mooi coverfoto van haar te schieten. Zelf gaat ze akkoord, maar haar persoonlijk adviseur geeft aan dat ze voor elke foto betaald moet worden.
INGE MATHIJSSEN
Met medewerking van Kavita Jiawan