Paramaribo, de vrolijkste stad in de jungle
Anil Ramdas vertoefde een jaar in zijn geboorteland Suriname met de opdracht een boek te schrijven. Het werd een martelgang, die is verwoord in ‘Paramaribo, de vrolijkste stad in de jungle’. Anders dan de titel doet vermoeden, word je als lezer niet vrolijk van het boek. Je kunt je ook afvragen wat Ramdas in hemelsnaam in die twaalf maanden heeft uitgespookt, in zijn mislukte poging iets leuks bij elkaar te schrijven.
In mei 1975 stak een aantal Hindostanen een deel van Paramaribo in de brand, onder het mom ‘liever de stad in brand, dan in handen van Creolen’ (J. Jansen van Galen- Kapotte plantage, uitgave 1995 pag. 166). Reden hiertoe was de angst van veel Hindostanen dat de Creolen na de onafhankelijkheid de macht geheel naar zich toe zouden trekken. Volgens Ramdas’ eigen woorden zat hij destijds in de auto met brandbare materialen, onderweg om de branden te stichten maar kreeg op het laatste ogenblik de angst in de broek en stapte uit. Tot zover zijn eerste aanzet Paramaribo af te branden. Overigens vermeldt hij in zijn jongste boek ‘Paramaribo, de vrolijkste stad in de jungle’ een andere variatie op zijn bekentenis van veertien jaar geleden; hij was een keer meegereden om ‘te doen alsof we de stad in de brand gaan steken’ maar was uitgestapt wegens wagenziekte. Daarna deden anderen het echte werk. Hoe het ook zij, in zijn nieuwe boek probeert Ramdas Paramaribo weer af te branden. Het racisme druipt van bijna alle pagina’s af, terwijl ik volgens het boek juist moet geloven dat wij in Suriname de racisten zijn. Een jaar lang research heeft hem volgens eigen zeggen niets opgeleverd aan harde feiten. En dat is opmerkelijk voor een gerenommeerd journalist die zijn werk vaak kundig en wetenschappelijk weet te onderbouwen. Dat het boek eigenlijk niet werd wat hij zichzelf er vooraf bij voorstelde, is volgens Ramdas uiteraard niet zijn schuld. Nee, de Surinamers hebben het weer gedaan. Die feesten immers dag in dag uit en je kunt alleen off the record hier aan informatie komen. Inderdaad, als je ‘research’ zich voornamelijk beperkt door een jaar lang in de kroeg rond te hangen, krijg je het idee dat iedereen feest viert en er geen harde cijfers ter beschikking zijn. Ik weet niet wie zijn feestje hier heeft bekostigd, maar dit soort research kun je beter in Nederland thuis op de bank doen met een vat wijn naast je en een laptop op schoot. Pas dan krijg je harde cijfers en het gewenste harde hoofd! Nee, het is een bekrompen boekje geworden van een bekrompen rancuneus mens. Overigens moet ik wel bekennen dat het boek voor mijzelf wel enig nut heeft gehad: dankzij Ramdas heb ik er nu een paar kroegen bij die ik nog niet kende.
Paramaribo, de vrolijkste stad in de jungle, Anil Ramdas,
uitgave De Bezige Bij, ISBN 9789023439776, prijs 17,50 euro.