Een jaar na verschijning zorgde de roman ‘Alleen maar nette mensen’ van Robert Vuijsje alsnog voor een hoop deining. Voor die paar mensen die het nog niet hebben gelezen: in het bekroonde debuut gaat een jongen uit het welvarende maar o zo saaie Amsterdam-Zuid op zoek naar seksueel avontuur met zwarte vrouwen, en in de zinderende en losbandige Bijlmer komt deze David, ahum, volledig aan zijn trekken.
Toen Vuijsje dit voorjaar een prestigieuze literaire prijs voor zijn boek in ontvangst mocht nemen, kwamen ook de eerste protesten los. Er verschenen ingezonden stukken in de krant en tijdens debatten kreeg de schrijver de wind van voren. Met name binnen de Surinaamse gemeenschap werd ernstig bezwaar gemaakt tegen het karikaturale beeld dat in het boek wordt geschetst van de Bijlmer, en van de zwarte vrouw.
Daarmee werd het boek geen recht gedaan, want weliswaar worden in ‘Alleen maar nette mensen’ regelmatig planken uit dik hout gezaagd; er worden ook allerlei rake observaties over de zogenaamde multiculturele samenleving gemaakt.
Dat laatste maakte de kritiek op het boek wat gemakkelijk. Wat de eigen zaak ten goede komt, wordt over het hoofd gezien. Wat munitie aanlevert voor de verontwaardiging, wordt gretig geciteerd. Het had er alle schijn van dat de tegenstanders dankbaar gebruik maakten van alle publiciteit rond het boek om hun punt te maken. Wat daarbij voortdurend terugkwam, was de opmerking dat de Surinaamse gemeenschap niet tevreden is over de positie in de samenleving.
De mensen worden niet gehoord, niet serieus genomen, niet voor vol aangezien. In het verlengde daarvan wordt serieus gemopperd over het feit dat de Marokkaanse gemeenschap tegenwoordig met het leeuwendeel van de aandacht van de overheid (lees: de miljoenen euro’s aan subsidie) aan de haal gaat.
Het heeft iets treurigs, de veronderstelling dat een slechte sociale positie recht geeft op een financiële bonus. Eerst krijgen de slachtoffers geld omdat zij zielig zijn, daarna zijn zij zielig omdat zij geen geld meer krijgen. Wat een armoe! Terwijl Robert Vuijsje bewijst dat je met het schrijven van een omstreden roman, bijvoorbeeld over de omgangsvormen in de Bijlmer, ook heel veel geld kunt verdienen.
Mede dankzij de protesten uit de Surinaamse gemeenschap vliegen zijn boeken de winkel uit. Daarom dit advies aan alle hangjongeren, breezersletjes, spijbelaars en bolletjesslikkers: pak uw pen en vooruit met de geit!
Columnist Patrick Meershoek is journalist bij het Amsterdamse dagblad Het Parool
Nu populair
