Denk je aan de Cultuurtuin, dan denk je aan de vergeten plannen en de loze beloften om deze bijzonder plek in Paramaribo een facelift te geven. Opnieuw ligt er een ambitieus plan, opgesteld in samenwerking met Center Parcs, dat een biodiversiteitspoort behelst van de Cultuurtuin tot aan zee. Maar wat doen die verkavelaars daar?
In plaats van een facelift, werd een plan ontwikkeld om een hele make-over uit te voeren. Denk dan vooral aan boothuizen, een educatief centrum, een ‘faunatrail’, paalwoningen en een complete ‘rivervillage’. De initiatiefnemer is het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij, terwijl de Suriname Conservation Foundation (SCF) de coördinatie op zich heeft genomen. “Wij willen in het verlengde van de Cultuurtuin een soort wildernis opzetten waar je een beetje bosrecreatie hebt. En daarmee ook mensen aan een boterham helpt”, vertelt Leonard Johanns, directeur van de SCF. Met een nostalgische smaak droomt de oud-directeur van Telesur over een Cultuurtuin die veel weg heeft van Central Park in New York.
De make-over is op papier gevisualiseerd door Jean Henkens, bioloog en landsarchitect van de vakantiepark-keten Center Parcs. Na wat heen en weer gevlieg werd het plan van zo’n veertig bladzijden in juni 2008 gepresenteerd. Daarna bleef het naar buiten toe opvallend stil. Toch ligt het plan volgens Johanns niet in de ijskast. Hij zegt dat SCF eerder dit jaar een gecorrigeerde versie van het plan heeft laten drukken.
“De SCF heeft de coördinatie in dit geheel. We zijn er niet alleen voor het behoud van de natuur. Ons voornaamste streven is het stimuleren van activiteiten die als doel hebben het behoud van biodiversiteit in Suriname. Biodiversiteit is dan niet alleen de natuur, maar ook de verscheidenheid van levenssferen en levenssoorten in Suriname. En juist die verscheidenheid moet behouden worden.” In het plan wordt daarom ook geaccentueerd dat de veranderingen die zullen plaatsvinden in de Cultuurtuin, zoals het aanleggen van paden en een rivierroute, zodanig zullen geschieden dat de biodiversiteit niet verstoord zal worden.
Oplossingen
Maar hier knelt het schoentje, want terwijl de SCF met haar partners het plan uitwerkt, wordt het terrein iets voorbij de Boomskreek door de eigenaren verkaveld. Midden jaren negentig hebben enkele mensen gronden toegewezen gekregen in het bewuste gebied. Hoewel zij al die jaren niet bepaald stonden te springen om hun grond te ontwikkelen, blijven zij desondanks de rechtmatige eigenaar. Van dit pijnlijke feit is SCF zich al te goed bewust. “Het is inderdaad zo dat daar veel gronden zijn uitgegeven. Eigenlijk zijn er tot aan de zee grote kavels uitgezet en uitgegeven. Dat betekent dat je de wildernis niet zou kunnen behouden. Maar er zijn ook andere oplossingen”, weet Johanns.
Hij wil belangstellenden afraden de kavels te kopen. “We gaan ze zeggen: ‘weet wat je doet’. Als je daar kavels wil kopen, zullen het kavels zijn waarbij je een probleem zal krijgen met de ontwatering en dat zult altijd een probleem blijven. En als je denkt dat je het ontwateringsprobleem hebt opgelost door het ophogen van je eigen erf, is dat natuurlijk prachtig. Maar de straat en de hele buurt zullen blijven onderlopen. En dan ga je met je boot naar huis moeten varen. Het is dus niet verstandig om dat te doen.”
Los van het waterprobleem, blijkt het financiële aspect ten opzichte van woonplezier ook als een domper te werken, meent Johanns. “Uitbreiden van de woongebieden naar het noorden brengt ook teveel problemen met zich mee voor de natuur. Er is zoveel ruimte in het zuiden. Je moet vooral kijken naar de natuur en daar mee werken, want als je je tegen de natuur verzet, zal dat je handenvol geld kosten.”
Verbaasd
Er mag dan wel een prachtig plan liggen, bij het opstellen daarvan hebben de initiatiefnemers niet met alle direct betrokkenen gesproken. “Ik wist er helemaal niets van”, zegt Radj Hardoar verbaasd. Een deel van het terrein dat in het plan is opgenomen, is al dertig jaar in zijn bezit. Amper tien minuten verwijderd van de stadsdrukte ploetert hij over de grond, die hij ongeveer een half jaar geleden begon te verkavelen. Zijn spontane glimlach verdwijnt snel van zijn gezicht als hij het plan onder ogen krijgt. Hardoar geeft aan dat het plan niet klopt, omdat het gebied dat nu in het plan is aangegeven als bebost, in feite bebouwd is.
Hij begrijpt totaal niet dat hij niet op de hoogte is gesteld dat zijn eigendomsperceel is opgenomen in het plan. “Dit is mijn grond, ik kan er zelf niks aan doen. Ze hebben hun plan al, maar hoe kan ik dit oplossen? Er zijn voorop al huizen gebouwd en hier ben ik de grond aan het ontwikkelen. Wat verderop zijn ze ook bezig te verkavelen, dus ik weet niet hoe ze gaan beginnen met hun park.”
Hoewel er in het gebied nog niets te merken is van de aangekondigde biodiversiteitspoort, meent Johanns dat de plannen onverstoord door gaan. “We zijn nu bezig te onderzoeken wat we erbij kunnen doen.” Wat de grondrechterlijke situatie betreft, zegt Johanns dat er oplossingen gezocht en gevonden zullen worden. Wat die oplossingen precies zullen zijn, weigert hij echter te onthullen. “Er zijn verschillende mogelijkheden, maar we zijn bezig die te evalueren. Die oplossingen gaan we niet zomaar op tafel gooien zolang we nog niet met die mensen hebben gesproken. Natuurlijk moet je de mensen die rechten hebben niet de stuipen op het lijf jagen en ze laten denken dat hun rechten ontnomen worden.”
Johanns vermoedt dat veel perceeleigenaren opeens met verkavelings- en bouwactiviteiten zijn begonnen omdat ze op de hoogte zijn van de parkplannen. “Dat ding is dat de mensen niet zo overhaast zouden gaan verkavelen als ze er niet van op de hoogte waren. Ze hebben niet gewacht totdat we komen om, zoals zíj dat zien, hun grond af te pakken. Ze gaan er in elk geval voor zorgen om het zo moeilijk mogelijk maken”, zo vreest hij.
Pril
Wanneer de eerste contouren van de biodiversiteitspoort zichtbaar moeten zijn, wenst Johanns niet te zeggen. De plannen bevinden zich daarvoor volgens hem in een te pril stadium. Datzelfde geldt overigens voor de financiering van het project. Op de vraag of de uitvoering van het plan wel haalbaar is, antwoordt hij cryptisch: “Hoe haalbaar is Paramaribo?”.
Hardoar is in ieder geval niet van plan zijn grond prijs te geven. “Daarvoor heb ik al te grote uitgaven gedaan. Onder meer voor het huren van grote graafmachines en het ontbossen van het terrein. Hier gaan ze in ieder geval geen park kunnen aanleggen en achter mijn gebied ook niet. Er zijn al huizen gebouwd en wegen aangelegd. Ik vind het echt geweldig als ze met zo’n park willen komen, maar hier gaat het helemaal niet meer lukken.”
Nu populair
