Nog net geen Hollywood

In de toneelwereld van Suriname is de naam Wilfred Teixeiraeen begrip: hij is een van de grondleggers van het Surinaamse toneel. Teixeirawerd vooral bekend met zijn hoorspelen op radio Apintie en de toneelstukken diein theater Thalia werden opgevoerd. Ook is hij de eerste gediplomeerde grimeurin Suriname. Een gedreven man. ‘Ik stel mijn hobby’s erg op prijs’.

Teixeirawerd door zijn alleenstaande moeder en ongehuwde tantesgrootgebracht. Er wasniet genoeg geld in huis, en dus doorliep hij alleen deULO-school. Opzeventienjarige leeftijd begon Teixeira als overheidsambtenaarbij hetCommissariaat te Combé, in de laagste rang. Na een conflict met zijnwerkgevernam hij ontslag, waarna hij via een vriend op het Kantongerechtterechtkwam.Teixeira: “Toen ik werd aangenomen, was ik griffier van lossestukken. Ik heb memet trots ingewerkt, want in die tijd moest je voor zo’nfunctie in het bezitzijn van papieren die ik niet had.”Uiteindelijkbereikte hij in 1962 de hoogsterang. Naast deze functies heeft Teixeira anderebelangrijke functies bekleed metname als kapitein bij de KoninklijkeLandmacht. Het is dan ook niet verbazingwekkenddat onder zijn leiding hetministerie van Defensie is opgezet. Teixeira: “Hetmerkwaardige aan mijnloopbaan is dat het enige diploma dat ik bezit, hetULO-diploma is, maar tochwerd ik gevraagd om colleges strafprocesrecht aanrechters te verzorgen. Maarvanwege mijn gezondheid heb ik dat moeten weigeren.”

Stembanden

Rond 1940 werkte Teixeira mee om het toneel toegankelijk temaken voor alle Surinaamse bevolkingsgroepen, want daarvóór was toneel alleenbestemd voor de blanken en voornamelijk lichtgekleurde elite. Zijntoneelloopbaan begon in 1937 bij toneelensemble Ons Vermaak van H.E. Herdigein.In datzelfde jaar stond hij voor het eerst op de planken als toneelspeler enzanger tijdens de operette The Yankee Consul,geregisseerd door Otto Groman. Hij vervulde twee kleine rollen. “Ik ben altijdgeïnteresseerd geweest in het toneelwezen, maar dit heeft me eigenlijk hettoneel binnengeleid”, zegt Teixeira. Op 23-jarige leeftijd schreef Teixeirazijn eerste musical ‘Met wat fantasie’ voor hetKoninklijk Nederlands Indisch Leger, waar hij inmiddels werkzaam was. VoorThalia heeft hij in diverse toneelstukken gezongen en gespeeld. Zijnbelangrijkste rol was die van Sir John Falstaff in het Shakespeare-blijspel Devrouwtjes van Windsor. “Heel Suriname kende het verhaal,” zegtTeixeira. Het populairste toneelstuk waaraan hij heeft meegewerkt was MyChina Doll, dat in 1942 voor het eerst werd opgevoerd. Sinds Teixeirain 1982 aan zijn stembanden werd geopereerd, zingt hij niet meer.

Grimeur

Eén van de herinneringen die Teixeira ophaalt, is van toende president van het Hof van Justitie hem vroeg: “hoe kun je dit alles doen?Als ik mijn radio aanmaak, hoor ik jouw hoorspelen. Als ik naar Thalia ga omnaar een toneelstuk te kijken zie ik dat jij erin speelt, óf je het hebtgeschreven, óf je hebt geschminkt óf je hebt het geregisseerd. Je bent eraltijd bij betrokken!” Toen hij Teixeira vroeg hoe hij dit alles deed zonderzijn werk te verwaarlozen antwoordde die: “Ik stel ontzettend veel prijs opmijn hobby’s. En ik heb ook mijn werk tot een hobby gemaakt.”

Teixeira is ook grimeurleraar aan de toneelschool van hetCCS en aan de opleiding voor grimeurs van het Directoraat Cultuur geweest. Hijis door de beste grimeur van Nederland opgeleid, en heeft zelf heel watleerlingen afgeleverd op het gebied van toneel en grime. “Ik heb doorgegevenwat ik heb geleerd.”

Zijn inspiratiebron was zijn omgeving. Als hem gevraagd werdwaar hij zijn stukken vandaan haalde, zei hij: ‘ik heb een lange duim en ikzuig hem uit’.

Hollywood

Ook kreeg hij de kans om filmster in Hollywood te worden.Indertijd werd de film Too Hot Too Handle inSuriname opgenomen, en vanzelfsprekend ging hij naar de voorstelling in theaterBellevue. Nadat hij de kopstukken van de filmmaatschappij gezien had, werd hijdoor de bevriende eigenaar van het theater voorgesteld aan de mensen van deproductie: “Toen ze me zagen waren ze verschrikkelijk verbaasd, want ik leekals twee druppels water op de Hollywood-acteur Friedriech March.” En dat waswaar ook, want als er films van deze acteur werden vertoond, werd in hettheater altijd ‘Tax!’ geroepen; iedereen dacht dat de acteur Teixeira was.“Toen ik mijn moeder vertelde dat ik was gevraagd om in Amerika in films tegaan spelen, ging zij heel erg raar doen. Dus was ik gedwongen om te kiezen enik koos ervoor om in Suriname te blijven.”

Teixeira is van mening dat toneel in Suriname nu overhandbegint te nemen. “De toneelstukken zijn van eenvoudige aard, maar detoneelspelers zijn fantastisch.”

Zijn hoorspelprogramma’s werden gedurende 24 jaaruitgezonden via radio Apintie. De grootste hoorspelserie was Famirie Misma, dieuit 1117 delen bestond. Het ging over een typisch Surinaams gezin, met eenacademisch geschoolde vader, een kaksi moesje, een Guyanese dienstbode, dusverbond het rassen, klassen en dialecten op een zeer geestige manier. Eenandere bekende was Van Halte tot Halte met lijn E, die ongeveer uit 500 delenbestond. Abonuman e waka nanga baka (waar gebeurde tories over bonumannen) gingniet alleen in op zaken als bijgeloof en kwakzalverij maar er werd ookvoorlichting gegeven. Teixeira: “Meestal schreef ik op de dag van de opnamezelf. Ik had ongeveer twintig minuten nodig om één deel te schrijven. Daarnaklom ik achter de typmachine totdat mijn vrouw me kwam halen om te eten.” Dehoorspelen van Teixeira waren heel populair onder de Surinaamse bevolking enwerden uitgezonden totdat ze door Apintie in 1982 uit de lucht werd gehaald.

0

Gedeeld