Wild West op het Mismanproject
Rare taferelen en illegale zandafgravingen behoren tot de dagelijkse praktijk op het Mismanproject in Para, waar buurtbewoners en de Stichting Palm Park elkaar bestrijden om hun recht van bestaan. De buurtbewoners vrezen dat hun eigendomsrechten in het geding zijn, terwijl de autoriteiten vooral toekijken.
Eén van de slachtoffers, Johanna Banks, geeft een beeld hoe de zaak in elkaar zit. “Mijn vader heeft in 1986 een aanvraag gedaan voor toewijzing van een landbouwperceel van twintig hectare aan de Suralcoweg 126 met als bestemming landbouw. In 2005 heeft hij de bereidverklaring ontvangen, getekend door de toenmalige minister. Toen in 2006 de beschikking uitbleef, ging hij naar het ministerie van Ruimtelijke Ordening Grond en Bosbeheer (ROGB). Daar kreeg hij tot zijn schrik van ene heer Sabajo, een toenmalige functionaris op het ministerie, te horen dat zijn documenten zoek zijn.
Sabajo vroeg verder naar een bankgarantie, want er zou voor de ontsluitingskosten betaald moeten worden. Mijn vader liet weten dat de bank exact wilde weten hoeveel de ontsluitingskosten bedragen, zodat dit bedrag beschikbaar gesteld kon worden. Maar Sabajo kon dat niet aangeven. Hij zei in bijzijn van mijn zusje aan mijn vader: “Jullie zijn wilde occupanten, jullie komen niet aan dat stuk grond.” Sabajo weigerde dus zijn medewerking voor verkrijging van het eigendomsrecht.”
Politie
“In 2007 werd ik opgeroepen door de bestuursopzichters (BO) Biervliet en Omzichtig van Para. Ik moest me aanmelden op het BO-kantoor te Bernarddorp. Ik ben met mijn vader en moeder er naar toe gegaan. Biervliet zei, dat hij me met de politie zou hebben opgehaald als ik niet had gereageerd. Ik zei dat het me verbaasde, omdat ik niets onwettigs heb gedaan. Aan ons werd een kaart gewezen. Omzichtig zei dat hij op ons perceel was langs geweest en dat hij had gezien dat we daar een huis hebben neergezet. Men zou ons ergens anders willen accommoderen. Toen heb ik hem verteld hoe mijn vader aan de grond is gekomen. De Suralco had in de jaren zeventig de grond in concessie. In 1974 kregen mijn ouders toestemming om daar landbouw te bedrijven Toen de Suralco de grond teruggaf aan de staat, heeft mijn vader in 1982 die aanvraag ingediend. Omdat de grondbeschikking uitbleef, hebben we in 2007 een kort geding aangespannen tegen de staat. De rechter heeft in een tussentijds vonnis bepaald, dat de grondbeschikking moet worden toegewezen. We zijn nu in afwachting totdat alles rond komt.”
Maar er speelt nog wat anders. De familie werd benaderd door de Stichting Palm Park om zandafgravingen te doen op het bewuste perceel. Ook zou er een weg worden aangelegd op het terrein. Maar de familie weigerde, omdat het land werd gebruikt om te planten. “Maar desondanks begon de stichting met zandafgravingen. In juli merkte ik dat er ook op ons erf grond werd afgegraven. Ik heb toen meteen contact opgenomen met bestuursopzichter Biervliet, die aan de heer Algoe, de manager van het project, vroeg hoe dat mogelijk is.
“Algoe vroeg toen aan Biervliet: ‘Aksi den sma ef den no wani fu meki wan moni’. Op advies van Biervliet heb ik gelijk contact opgenomen met de politie. Daarna werden de afgravingen gestopt, maar een maand later begonnen ze weer. De politie zei dat de grenspalen van ons perceel, die waren verwijderd, eerst weer geplaatst moeten worden, voordat ze onze aangifte konden aannemen. De landmeter moest alles weer komen opmeten om de palen opnieuw te plaatsen. Dit is uiteindelijk gebeurd.
“Ondertussen zijn we ook naar de Geologisch Mijnbouwkundige Dienst (GMD) geweest. Eén van de functionarissen gaf toen aan dat, op grond van de daar aanwezige kaarten, de Stichting Palm Park illegaal bezig is op onze grond. Ook hij heeft ons geadviseerd om aangifte te doen bij de politie. Dat heb ik toen ook gedaan. Verder heb ik mijn beklag gedaan bij Mahinderpersad Autar, coördinator afdeling Inspectie van de GMD. Hij zei dat mijn zaak heel gunstig voor ons staat. Ik dacht ‘oké, de zaak wordt gauw opgelost’. Van Autar moesten wij en de tegenpartij de grenspalen weer plaatsen. Hij is met zijn mensen in het veld geweest, maar de palen van de tegenpartij zijn er nog niet. Hij heeft ze weer een week de tijd gegeven. Intussen gaan de zandafgravingen rustig door op ons landbouwperceel. Stichting Palm Park is dus bezig de zaak te rekken. De vraag is wie dan de gaten zal dichten.”
Schokkend
Annie Cheuk A Lam is buurtbewoner van het Mismanproject en overbuurvrouw van de familie Banks. Ze geeft een, in haar ogen, ‘schokkende’ inzage in de gang van zaken. “In 1991 heeft het voormalige Para Industries een deel van het gebied in concessie gekregen. Ze hebben zelf nooit zandafgravingen verricht. Deze concessie heeft Stichting Palm Park nu in handen gekregen. In 2007 ontmoette ik hier Moenne Jaikaram, van wie de Stichting Palm Park is. Tot mijn grote schrik kreeg ik een kaart te zien van een zogeheten concessie die dwars over een groot aantal percelen hier loopt. De concessie moet ruim 450 hectare groot zijn, inclusief de ruim tweehonderd grondbeschikkingen die de toenmalige minister Demon in 1994 heeft uitgereikt aan de plaatselijke boeren. De concessiekaart van Para Industries is niet meer te vinden. Als je naar het Domeinkantoor gaat, is de hele kaart van het Mismanproject ook niet te vinden. Er is alleen een heel oude kaart, waarop het gebied nog niet is onderverdeeld. Er zijn mensen die hier sinds de jaren zeventig wonen. Vanaf 1983 hebben ze hun aanvragen ingediend en hebben nu hun beschikkingen. Maar die zijn niet te vinden bij de Dienst der Domeinen.
“Van districtscommissaris Hugo Pinas krijg je geen enkele medewerking. Je wordt gewoon naar de politie verwezen. Ook de onlangs in opspraak geraakte firma Kuldipsingh is partij in deze zaak. Dit bedrijf doet de feitelijke zandafgravingen. Kuldipsingh heeft kennelijk een onderhandse samenwerking met Stichting Palm Park”, vermoedt Cheuk A Lam. “Ze graven hier schuurzand op voor de bouwmaterialen- en cementfabriek en daarnaast ook kraskol, zwarte aarde met veel ijzererts voor het afdekken van de stoffige zandweg naar hun cementfabriek te Dijkveld. Dat moest vanwege hun conflict met zuurstoffabrikant Ingas.
“Ze hebben onze grond en onze buurt helemaal afgegraven. Nu zitten we met kraters en ze maken het ook niet weer mooi. Stichting Palm Park zit bovendien illegaal op het belendende terrein van de familie Banks. Hun buurman heeft slechts een bereidverklaring, maar heeft dat terrein beschikbaar gesteld aan Stichting Palm Park. De ene na de andere illegaliteit kom je hier tegen.”
Eindoordeel
Mahinderpersad Autar, coördinator bij de GMD, bevestigt tegenover Parbode dat hij op de hoogte is van de problemen op het Mismanproject. “We zijn bezig na te gaan hoe we tot een duurzame oplossing kunnen komen. De GMD is verantwoordelijk voor de uitgifte van mijnbouwconcessies. Maar de Dienst der Domeinen van ROGB is verantwoordelijk voor de grondbeschikkingen en moet ook geraadpleegd worden. We zijn in het veld geweest en in overleg getreden met beide patijen. We moeten alles eerst opnieuw in kaart brengen en nieuwe metingen verrichten, voordat we een eindoordeel kunnen geven. De metingen zullen uitwijzen wie gelijk heeft.”