Man eet Hond
Iedereen gaat anders om met zijn hond. Bij enkelen wordt hijbehandeld als gezinslid. Andere honden blijven – afhankelijk van grootte enbijtgevaar – binnen de erfschutting of vierentwintig uur aan de ketting. Maarsómmige Surinamers zien de hond toch het liefst gekookt op tafel staan!
Ze lijken onlosmakelijk verbonden met het straatbeeld van Suriname: honden. Niet alleen zwervers, maar ook de huishond. Want dekwispelende vrijbuiters worden vaak alleen tegen etenstijd thuis gezien. Ensoms zelfs dát dagen niet, wanneer blafberichten melding maken van een loopseteef in de buurt. Maar sinds het Chinese bedrijf Dalian bezig is met deasfaltering van Surinaamse wegen, is er een opvallende afname van honden opstraat. Waar ‘het gele gevaar’ bezig is de straat een facelift te geven, waarschuwenburen elkaar om hun behaarde vrienden op het erf voorlopig onder hokarrest teplaatsen. En als de voorzieningen ontbreken, een gelaten ‘Laat ‘m, den go nyanen’. Want een halsband om betekent nog geen diplomatieke onschendbaarheid.
“Ik vermoed dat zij het zijn ja”, zegt een buurtbewoner schouderophalend. “Maar ze hebben in ieder geval mijn straat weer glad gemaakt.Wel zonde van de etensrestjes. Ik moet gauw een andere hond vinden.” Aangiftedoen blijft achterwege.Alleen vrijwilligers van de dierenbescherming zijn er woedend over. Ook zij sloven zich uit om loslopende honden uit het straatbeeldte krijgen. Maar niet met de knuppelmethode van de kille hondenjager. Nee, metengelengeduld en een verdovingsspuit.
En dat, terwijl even verderop de zoveelste viervoetige zwerver weer onder dewielen ligt. Geen automobilist die zich om het beest, dat nog de laatstestuiptrekkingen maakt, bekommert. Waarschijnlijk vanwege de schadevergoedingdie hem boven het hoofd hangt. Ook de eigenaar maakt zich niet druk over hetgezwollen kadaver, dat met één poot omhoog in stilte bidt om tenminste eengrafkuil. Zelfs de overheid ziet in al die loslopende honden geen probleem.Structurele aanpak blijft uit, er zijn ‘dringender zaken’.
Lekker
Maar dan plotseling die foto in de krant: een hond die geslacht wordt om als maaltijd te dienen. Dagenlangerilling door de gemeenschap. ‘De hond in de pot’ krijgt per direct een anderebetekenis. Specialisten op het gebied van dierenbescherming en -behandelingtrekken zó hard aan de bel dat de klepel er zowat van afvliegt. De media sluiten zich bij hen aan als familie bij een uitvaart. Vegetariërs halen opgelucht adem. Uit de tegenhoek piept iemand: “Maar het is traditie, het is cultuur!” De rest uit die hoek houdt zich stil. Uit schuldgevoel. Ofomdat Chinezen zich doorgaans stil houden, zolang er maar niet aan hun winstopbrengsten wordt gesleuteld. Toch willen er nu een paar praten.
“Ze weten niet wat lekker is,” zegt Alan, lid van de ChineseVereniging Kong Ngie Tong Sang, met ogen schitterend van de dampendegeurverbeelding. Want, zoveel is nu wel duidelijk, het is geen mythe maar een gegeven dat honden – al generaties – worden gegeten door Chinezen in Suriname.En waar het kan, scheppen ook andere bevolkingsgroepen met dezelfde oogschittering uit die pot. In het begin als grap gevraagd om mee te eten,nadien niet meer van de tafel weg te krijgen.
‘Fragrance dish,’ ofwel ‘geurrijke schotel’, is de benaming waarmee het gerecht op de menukaart van een restaurant in Paramaribo-Noord wordt aangeduid. “Er is een gezegde dat men inChina alles eet wat zon op de rug krijgt,” zegt Micle Fung, Surinames meestpopulaire televisiekok. “En elke cultuur heeft tenslotte zijn eigen exotische eettradities: wormen, slakken, noem maar op.” Gevraagd naar de smaak van hond, antwoordt de geestigecuisinemaker: “Nee, daarvoor hou ik teveel van honden, echt. Maar ik moet zeggen dat ik het wel eens bij anderen heb geroken. En daar keek ik van op: net zo geurvol als klaargemaakt wild!”
Buikpijn
Voorgeroosterd en daarna in de pot, met onder meer gember, steranijs en lemmetjeblad, net als bij het klaarmaken van wild. Blackie en Bruno lopen de meeste kans, Witje daarentegen zou te vettig zijn, terwijl pure rassoorten de vuurdans ontspringen door gebrek aanmalsheid. Ziekte- en schurftvrij is ook een voorwaarde, zoniet het eerste waarnaar gekeken wordt. “Ik zal wel gek zijn om elke hond van de straat tegebruiken”, zegt Chung, een ander verenigingslid. Om de mythe van hondenvlees in afhaal-tjauw min, moet hij lachen. “Kan niet. Het wordt met een groepvrienden gegeten en wat overblijft, wordt verdeeld. Net zoals bij een feest ofgeschoten pingo. Nee, exotisch vlees doe ik niet zomaar weg en ik eet het ookniet vaak. Gemiddeld eens in de drie jaar.”
Of de honden werkelijk eerst doodgemarteld worden, zoals in alle berichten te lezen was? “Zou best kunnen, maar dat is niet mijn manier. Ik weet het te doen, dus slacht ik liever zelf, omdat ik een ander niet vertrouwen niet weet wat je krijgt. Zelfs in China wil ik vanaf het begin erbij zijn. Als het niet goed schoon en correct is gedaan, kun je de ergste buikpijn verwachten.”
Martelen
De man van de veel besproken krantenfoto is niet een van de nieuwkomers zoals werd verondersteld, maar een Hakka-Chinees, uit de gevestigde groep Chinezen waarmee de Surinaamse gemeenschap zich verbonden voelt. Zijn bijnaam: Thong Kew Liong, wat wordt vertaald als Liong de Hondenslachter. Klein van gestalte en tegen de pensioengerechtigde leeftijd. Bewoont een gekraakt oud winkelpand en probeert dagelijks de eindjes aan elkaar te knopen. En door de media gebrandmerkt tot seriemoordenaar bij wie Joseph Mengele nog op bijles zou kunnen: een opsomming van martelmethoden om het potentieverhogend effect tebereiken voor de consument. “Het zou kunnen,” zegt Alan hierover, “maar voor mij is het gewoon een delicatesse. Dat andere hoeft niet.” Alan is bekend met de oude man. “Ik brachthem wel eens een hond, en liet de oude het klaarmaken. Of ik kookte het zelf.Dat was alweer tien jaar geleden.” Voor hem lijkt het onlogisch dat de honden een marteling ondergaan – het gejank zou de aandacht van buren trekken. “Het angstgeluid zou kunnen lijken op een marteling achter gesloten deuren.” Wat hij weet, is dat de hond met een accurate slag op de neus wordt gedood, de gebruikelijkemethode. Meer niet.
Kikkers, slangen, tijgers en honden; er zijn mensen die ze eten. Niets aan de hand, zolang er geen sprake is van marteling en uitsterving.Bovendien wordt er ook niet gerouwd om lammetjes of een edel paard. Cultuur, traditie of honger, de grens van tolerantie ligt voor iedereen verschillend.
Nieuwsgierigen die naar hond op de menukaart zoeken, zullen de Chinese karakters moeten kunnen ontcijferen. Het is niet voor iedereen, maar alleen voor hen die uit de Chinese cultuur komen of er veel bemoeienis mee hebben. Er wordt rekening gehouden met de maatschappelijke gewoontes. Bij een voorzichtige vraag naar exotische gerechten, wordt eerst schildpad en geit aangeboden. “Of wat denkt u van een ‘fragrance dish’?” Eh… Nee bedankt. Nu even niet.