Suriname: levensgevaarlijk!
Als je de Nederlandse gezondheidsvoorschriften voor een reis naar Suriname zou opvolgen, zou je er goed aan doen om rubberen handschoenen en een mondkapje niet te vergeten. De manier waarop je als reiziger bang wordt gemaakt voor allerlei tropische ziektes, en daardoor veel geld uit de zak wordt geklopt, is overdreven. Vooral veroorzaakt door gebrekkige kennis van de deskundigen in Nederland.
De inentingen die voor een reis naar Suriname geadviseerd worden, zijn die voor Hepatitis A, Hepatitis B en Buiktyfus. Daarnaast ook nog Gele Koorts. Deze laatste is het meest logisch en in zeer veel tropische landen zelfs verplicht, bijvoorbeeld in buurland Frans-Guyana. Buiten deze aanbevolen vaccinaties krijg je van de deskundigen van de GG&GD een uitgebreide lijst mee van dingen die je wel moet doen en dingen die je vooral niet moet doen als je in Suriname bent. Je moet ijsblokjes vermijden, alleen voorverpakt ijs eten, water drinken doe je alleen uit verzegelde flessen. En let op dat de warme dranken wel goed doorgekookt zijn voor gebruik! Diarreestoppers en voedingssupplementen moeten zeker in je toilettas zitten. Ook de malariatabletten mag je niet vergeten.
Wie in Suriname geweest is, zal je uitlachen als je met deze voorzorgsmaatregelen aan komt zetten en ze ook nog eens opvolgt. In het boekje ‘Reizen naar de (sub)tropen’ kan je de bovengenoemde regeltjes nog eens rustig doorlezen en er staat een uitgebreide reisapotheek in vermeld. Maar wat is de waarde van het boekje? Er worden willekeurige Afrikaanse ontwikkelingslanden over één kam geschoren met Suriname. Dit is een geheel onmogelijke vergelijking. Want waar in Afrika mensen dagelijks omkomen door vervuild drinkwater, is in heel Suriname, zelfs in het binnenland, schoon drinkwater te verkrijgen. Dat zelfs gezonder en lekkerder is dan uit menig Nederlandse kraan stroomt. Ook het aantal malariagevallen is de laatste jaren drastisch afgenomen. Het maakt het dus niet geloofwaardig om in een boekje van dertig pagina’s de gezondheidsrisico’s in de gehele (sub)tropische wereld te beschrijven.
Overdreven
Dat men in Nederland niet een juist beeld van de gezondheidssituatie in Suriname schetst, is ook dokter Panchoe, hoofd van de Anti Malaria Campagne (AMC) van het Bureau Openbare Gezondheidszorg (BOG), niet ontgaan. Hoewel er op dit moment nog alleen in het gebied van de Boven-Marowijne een groot risico op malaria bestaat, begint, als je de voorlichting in Nederland moet geloven, het malariagebied net ten zuiden van Paramaribo. Per jaar zijn er nog slechts zo’n duizend malariagevallen, het aantal gevallen is de afgelopen jaren afgenomen met negentig procent.
Panchoe vindt dat men vanuit Neder-land beter doorverwezen kan worden naar het BOG voor advies. Ter plekke heeft men een betere kennis van zaken dan van zo’n afstand. “Als bij mij iemand komt die naar Kenia gaat, verwijs ik hem ook door naar de plaatselijke autoriteiten. In Nederland weet men niet waar de malariagebieden liggen. Ooit kwam bij mij een mevrouw vanuit Nederland met een recept voor Malarone, zij wilde deze in Suriname kopen omdat ze het te duur vond in Nederland. Uiteindelijk bleek dat zij zou verblijven in het district Para, daar komt helemaal geen malaria voor. Maar in Nederland denkt men van wel.”
Kosten
Een reis naar Suriname is dus veel meer dan een ticket boeken en je tas inpakken alleen. Een uitgebreide voorbereiding op medisch gebied volgt. Dit hele circus brengt buitenproportionele kosten met zich mee. Zo wordt een bezoek aan de GG&GD, waar je wat spuiten in je arm krijgt en een verhaaltje van twee minuten over de gevaren verteld wordt, gerekend als een ‘consult’. Voor de inentingencombinatie tegen Hepatitis A en B moet je voor de reis twee keer komen en er na ook nog een keer. Dit zijn dus al drie consulten. Hier bovenop komen nog eens de kosten voor de inentingen. De kosten hiervoor verschillen per plaats waar je de vaccinatie haalt.
De uitgaven voor inentingen kan je natuurlijk geen overbodige noemen, maar wordt er wel gekeken of deze ziektes in het land van bestemming ook daadwerkelijk voorkomen? Volgens de statistieken van het BOG, bijgewerkt tot de eerste week van oktober 2009, waren er in Suriname vorig jaar geen gevallen van Gele Koorts en Hepatitis A, 41 gevallen van Hepatitis B. Buiktyfus kwam welgeteld twee keer voor.
Buiten de kosten voor de inentingen lopen de kosten voor de geadviseerde reisapotheek ook al gauw tegen de tweehonderd euro. Door deze overdreven voorlichting kunnen mensen zich onnodig zorgen gaan maken over hun gezondheid. Een reis naar Suriname heeft hierdoor op voorhand veel weg van een garantie op een enge ziekte.
Richtlijnen
Het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadviezen (LCR) in Nederland is het onafhankelijke orgaan dat zich bezighoudt met het opstellen van richtlijnen voor reizigersadviezen. Om iedere vorm van belangenverstrengeling te voorkomen, heeft het LCR volgens eigen zeggen geen enkel contact met de farmaceutische industrie. Ook wordt er geen bepaald vaccin of medicijn geadviseerd. Hoe de uitvoerende instanties, zoals huisartsen of vaccinatiecentra, de voorbereiding en voorlichting voor een reis uitvoeren, is hun zaak. De algemene richtlijn van het LCR wordt toegepast op alle reizigers, maar de uivoering zal per persoon verschillen door de omstandigheden. Zo speelt de aard en duur van de reis een rol, maar ook persoonsgebonden omstandigheden worden hierbij in acht genomen.
Opmerkelijk is dat het LCR geen contacten onderhoudt met gezondheidsorganisaties in andere landen. Dat verklaart de algemeenheid van de adviezen. De richtlijnen worden opgesteld aan de hand van de kennis van de wereldgezondheidsorganisatie WHO. Twee keer per jaar vormen deskundigen in Nederland een werkgroep, die vergadert over hoe deze reizigersadviezen gepubliceerd zullen worden. Instanties kunnen abonnee zijn van het LCR, zij kunnen deze gepubliceerde richtlijnen dus op hun beurt uitvoeren. In het geval een situatie drastisch verandert (zoals recent bij de uitbraak van Mexicaanse griep), komt deze werkgroep bij elkaar om te vergaderen over mogelijk uit te brengen spoedbericht.
Over het algemeen wordt het advies dus twee keer per jaar geactualiseerd. Het LCR verzekert te waken voor het ‘aandikken’ van de richtlijnen, maar als een situatie onduidelijk is, wordt het zekere voor het onzekere genomen. Hiermee is meteen het probleem duidelijk. Omdat de uitvoering in handen ligt van zoveel grotere en kleinere instanties, van de GG&GD tot een huisartsenpraktijk, is het moeilijk één schuldige aan te wijzen voor deze overdreven voorlichting. Maar duidelijk is wel dat je de gezondheidsvoorlichting voor een reis naar Suriname met een korreltje zout moet nemen. Het scheelt je in ieder geval een hoop geld.