Film & Muziek
Mayday in the west
Dave Edhard is niet de enige persoon die als kleine jongen gefascineerd raakte door de romantiek van het vliegen en met name de rol van vliegtuigen in de Tweede Wereldoorlog. Maar hij is wel één van de weinige jongetjes, zo niet de enige, die deze fascinatie later heeft omgezet in een film. En daarmee niet een willekeurige actie uit de Tweede Wereldoorlog vertelt, maar vooral zijn eigen verhaal. Dat is ook meteen wat zijn debuutdocumentaire ‘Mayday in the West’ zo charmant maakt.
Hoewel er qua productie en technische aspecten best wat kanttekeningen te plaatsen zijn, raken deze niet de kracht van de film. Juist het feit dat Edhard zelf, zonder noemenswaardige presteerervaring, de voice over heeft gedaan, draagt er aan bij dat de kijker zich opgenomen voelt in een intieme wereld die een persoon normaal voor zichzelf houdt. Dat gegeven op zich maakt de film ontroerend.
De documentaire spitst zich toe op twee vliegtuigcrashes in Suriname tijdens de oorlog. Uit eigen middelen besluit Edhard expedities te organiseren naar de beide wrakken. De eerste expeditie kost weliswaar geld, maar oogt als een snoepreisje. Een praktisch compleet gebleven vliegtuig ligt keurig te wachten in de moerassen rond Coronie. Het vervoerde niets bijzonders, de oorzaak was motorpech en de bemanning heeft het geluk gehad de noodlanding te overleven. Niet echt spannend dus.
Achteraf blijkt het (onbedoeld) ook niet meer dan een opwarmertje te zijn voor de tweede crash, een Intrigerend Groot Mysterie. Edhard komt handen en voeten te kort om alle aspecten aan de kijker te presenteren, dat dit wonderwel lukt zegt iets over zijn talenten als verteller en filmmaker. Van het tweede toestel is helemaal niets meer over, de exacte locatie onbekend. Nu is er dus wel serieus sprake van een expeditie van stoere mannen door ondoordringbaar oerwoud en onherbergzame moerassen. Uit verhalen van ooggetuigen blijkt dat de lokale bevolking destijds bij het wrak is geweest en daar ongebruikelijk grote hoeveelheden cash geld en sieraden heeft aangetroffen. De research van Edhard maakt het mysterie alleen maar groter: de vluchtdatum is in officiële stukken vervalst, het originele vliegplan is verdwenen en wanneer de passagierslijst uiteindelijk wordt gevonden blijken er beroemde en belangrijke mensen (zoals de tweede man van de FBI) aan boord te hebben gezeten.
‘Mayday in the West’ is hopelijk de inleiding naar een nog groter, bijzonder intrigerend verhaal waar je als kijker van de eerste tot de laatste seconde volledig geboeid naar zit te kijken.
Alan Tijseling
Mayday in the West, Dave Edhard, 2007
‘Bar’puru’, ofwel ‘Schreeuw het uit’, is een documentaire over de binnenlandse oorlog; de strijd tussen het Junglecommando van Ronnie Brunswijk en de militairen van legerleider Desi Bouterse. De oorlog duurde van 1986 tot 1992. Honderden burgers kwamen om het leven of vluchtten naar Frans-Guyana. Daarnaast werden tientallen militairen gedood. De film is gemaakt naar aanleiding van het boek ‘Suriname na de binnenlandse oorlog’ van Ellen de Vries (2005). Overlevenden vertellen over hun huidige situatie, maar ook ex-militairen komen aan het woord.
Bar’Puru, Frank Zichem (regisseur), 2006
Skratyology
Ik ken mensen die dwepen met De Nazaten. Ik kan natuurlijk concluderen dat er iets aan hun gehoor mankeert, maar zover zal ik niet gaan. Het is ongetwijfeld een kwestie van smaak.
Voordat ik hun nieuwe cd ‘Skratyology’ opzette, had ik vol bewondering al een live-optreden meegemaakt van de Amerikaanse saxofonist James Carter, met wie De Nazaten voor deze schijf nauw hebben samengewerkt. Carter is een adembenemende jazzvirtuoos die de sterren van de hemel speelt. Ook gitarist Robby Alberga heb ik een aantal keren met plezier mogen aanhoren, dus ik was hoopvol gestemd. Onterecht, zo blijkt achteraf.
De Nazaten hebben met James Carter in de studio ongetwijfeld de intentie gehad om hun vaste schare fans een plezier te doen. En daarnaast ook anderen. Ik behoor echter niet tot die vaste schare fans en ook niet tot die anderen. Heb je het over nazaten van muzikale grootheden, dan verwacht je toch meer.
Soms kun je twijfelen over de stijl van een bepaalde muziekgroep: is het kaseko, is het jazz, is het gewoon lekker om naar te luisteren?
Op de cd-hoes valt te lezen dat de makers zijn geïnspireerd door ‘hot kaseko and jazz’. Het zal wel, ik herken dat niet. En ook dat ze een belangrijke bijdrage willen leveren in de strijd tegen de opwarming van de aarde. Eerlijk gezegd, hoor ik dat op de hele cd nauwelijks terug. Een cd maken is ongetwijfeld milieu-onvriendelijk, dus ik snap niet dat ze durven beweren dat de klimaatverandering hun zorgen baart.
Hoe dan ook: ik heb De Nazaten een uurtje aangehoord en geloof me: het viel absoluut niet mee! Maar bovenal kan ik er geen brood van bakken: het ís geen kaseko, het is geen jazz en het is al helemaal niet leuk om te horen. Met een beetje goede wil kun je het nog experimentele muziek noemen, maar ik moet mij in bochten wringen om dat er uit te halen. Ik hou niet van experimentele muziek, maar als een musicus beweert dat dit zijn stijl is, doe ik mijn best om dat te volgen. Maar bij De Nazaten is zelfs het experimentele gedeelte onnavolgbaar…
‘Skratyology’ zie ik dus niet als een aanwinst voor mijn muziekverzameling. Ik ben er daarom absoluut niet rouwig om dat ik slechts over een geleende ver-sie beschikte. Misschien begrijp ik De Nazaten niet en zijn hun echte fans het totaal niet met mij eens. Vandaar dat ik een slag om de arm houd: twee sterren in plaats van geen ster. Dat scheelt weer een regen aan reacties van muziekliefhebbers die mij niet begrijpen. Maar nogmaals: smaken verschillen, ‘Skratyology’ proeft als je het mij vraagt naar niks.
Armand Snijders
Skratyology, De Nazaten & James Carter, 2009
Damaru heeft zijn single ‘Een Traan’ nu ook in Nederland uitgebracht. In het liefdesnummer omschrijft hij de afwezigheid van zijn geliefde. Damaru heeft zijn single op Hollandse bodem als eerste ten gehore gebracht tijdens het televisieprogramma ‘De Wereld Draait Door’. Nu maar hopen dat het net zo’n hit wordt als ‘Mi Rowsu’, waarbij hij vooral meelifte op de populariteit van Jan Smit. Van ‘Mi Rowsu’ werden overzee meer dan 20.000 platen verkocht. Het nummer werd in Nederland zelfs tot beste single van 2009 uitgeroepen. Met ‘Een Traan’ kan Damaru bewijzen dat het hem ook solo lukt en dus geen toevallige eendagsvlieg is.
Een traan, Damaru, 2009