Dew Jakhari
Green Leaves
Praat je over economische ontwikkeling, dan praat je vooral over ondernemers met durf. Parbode laat ze aan het woord. Deze maand: Dew Jakhari, eigenaar van Green Leaves. Het bedrijf kweekt verse tuin-kruiden.
Van basilicum tot tijm, oregano, dille tot salie. Dew Jakhari (50) teelt heel wat verschillende tuinkruiden achter zijn huis aan de Mawakaboweg, even buiten Paramaribo. “Ik hou van de geur”, glimlacht Dew Jakhari wanneer hij langs de kruidenbakken wandelt. “Werken tussen de kruiden is een plezier. Het voelt meer aan als een hobby dan een job.”
Jakhari werd vijftig jaar geleden in Suriname geboren en verhuisde als vijftienjarige met zijn ouders naar Nederland. Hij studeerde Procestechniek aan de Middelbare Technische School en ging daarna aan de slag in een brillenfabriek. De liefde voor Suriname verdween echter nooit. “Ik wist zeker dat ik ooit zou terugkeren, mijn hart lag hier. Het groen, de vrijheid, de rust. In 2000 was het eindelijk zo ver, na 25 jaar nam ik definitief afscheid van Nederland.”
Starten
Het was niet eenvoudig om een gezond bedrijf op te starten in Suriname. Green Leaves bestaat inmiddels vijf jaar, maar het was niet de eerste onderneming van Jakhari. “Ik werd gesteund door IntEnt, een Nederlandse stichting die startende ondernemers in hun land van herkomst begeleidt. Ik zou schapen en slachtkippen kweken en stelde een uitgebreid ondernemingsplan op. Maar dat plan heb ik al snel aan de kant geschoven. Het was te Europees en het werkte niet in Suriname. In Nederland kan je je vasthouden aan een strak concept, maar hier moet je het anders aanpakken. Ondanks het feit dat ik Suriname al kende, moest ik me aanpassen”, aldus Jakhari. “De schapen en kippen waren op dat moment geen succes, maar je mag nooit opgeven. Het is vallen en opstaan. Maar uiteindelijk kom je er wel.” Toevallig ontmoette Jakhari een Nederlandse vrouw die op zoek was naar verse soepgroenten en kruiden op de lokale markt. “Ze werkte bij De Waag aan de Waterkant en vond niet alle benodigde ingrediënten. Ze stelde een lijstje op, ik bestelde de zaadjes in Nederland en begon te telen. Al snel benaderde ik andere restaurants met Europese keukens in Paramaribo en groeide mijn klantenbestand.”
Service
“Vraag en aanbod, daar speel ik op in. Ik breng geen traditionele Surinaamse kruiden op de markt, die zijn er al genoeg. Europese kruiden zoals basilicum, tijm en koriander waren vijf jaar geleden nergens te vinden, hoewel veel buitenlanders of Surinamers die in Nederland gewoond hebben ze wel lekker vinden. Als je geen concurrenten hebt, kan je een vaste prijs aanhouden. Indien er een overaanbod is, schommelen de prijzen en dat brengt onzekerheid met zich mee. Vandaag lever ik nog steeds aan De Waag, maar ook aan Dok 204, Zus&Zo, Park Avenue en Spice Quest. De verse muntblaadjes voor de mojito’s, de basilicum voor de pesto, etcetera. Ook in Choi’s kan je mijn verse kruiden kopen. Vaak bellen Nederlanders me op die bepaalde kruiden niet in hun supermarkt kunnen vinden en dan lever ik ze aan huis. Dat is klantenservice. Ik hou me niet bezig met publiciteit, maar vertrouw op mond-tot-mondreclame. Het heeft wat tijd nodig, maar na vijf jaar wint Green Leaves meer en meer aan bekendheid.”
Dagvers
Verkopen, leveren, klantenbinding. Jakhari is er iedere dag mee bezig. “Ik ben een duizendpoot. Als er tijd over is, werk ik tussen de kruiden. Dat doe ik nog steeds het liefst. Twee mensen zijn fulltime bezig met de kruiden, ze
verzorgen de plantjes en oogsten ze.
‘s Ochtends vroeg worden ze verpakt en ‘s middags ga ik leveren. Ik wil de bestellingen zo vers mogelijk bezorgen bij de klanten.”
Vrije tijd blijft voor Jakhari voorlopig een utopie. “Ik sta op en ga slapen met Green Leaves. Soms is dat lastig. Ik zou graag eens naar het binnenland trekken, maar voorlopig zie ik enkel in films hoe mooi het daar is. De zaak moet eerst goed draaien, de beloning volgt daarna wel.” Gemotiveerde medewerkers vinden, speelt daarbij een belangrijke rol. “Niet iedereen wil aan de slag in de landbouwsector, want daar worden je handen zo vuil van. Mijn personeel moet de passie voor het telen van kruiden met me delen. Als ze enkel komen om de tijd wat te vullen, heeft het geen zin. Ze moeten houden van het werk.”
In Suriname mag je volgens Jakhari niet op één doel mikken. “Alles wat ik onderneem, zie ik als een los project”, aldus Jakhari. “Green Leaves is er één van, maar daarnaast probeer ik ook andere projecten op te starten. Zo experimenteer ik al twee jaar met verschillende slasoorten in een hydroponic systeem, een teeltmethode waarbij de groenten in buizen groeien. De buizen zijn aangesloten op een centrale tank met water en meststoffen en via het rondpompsysteem krijgen de plantjes voldoende voedingsstoffen. Het project wordt gesteund door het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij, maar ondertussen heb ik er zelf ook al heel wat in geïnvesteerd. Voor Suriname is het een nieuwe techniek en ik doe ook testen met tomaten, andijvie en Chinese kool. Zelfreflectie is essentieel. Je moet voortdurend aanpassingen doorvoeren en zoeken naar verbeteringen. Alleen op die manier kan je blijven groeien.”
Variatie
In de nabije toekomst hoopt Jakhari nog meerdere nieuwe projecten op te starten. “Ik wil absoluut blijven uitbreiden en er is nog genoeg ruimte beschikbaar voor nieuwe plannen. Iemand wil graag honderd verse eieren per week kopen, dus ga ik mijn oud kippenhok herstellen. Misschien ga ik binnenkort ook opnieuw schapen kweken. Het is weer een kwestie van vraag en aanbod. Ik voer uit waar de mensen om vragen. De afwisseling die de verschillende projecten met zich meebrengen, is mooi meegenomen.”
Hoewel de eigenaar van Green Leaves uitsluitend Europese kruiden teelt, gebruikt hij zelf enkel Surinaamse kruiden. “Ik was nog jong toen ik Suriname verliet, maar ook in Nederland aten we één of twee keer per week Surinaams. Ik kook zelf niet zo vaak, maar als ik achter het fornuis sta, prefereer ik toch de Surinaamse smaken zoals laos.”
Nu populair
