Ik wil dat de zaak serieus genomen wordt

De dubbele moord op Roland Pitti en Ronald Kieboom vond bijna zeven jaar geleden plaats. Maar voor de weduwe van Kieboom, Cathrin Jüdell, en de zus van Pitti, Yolande Pitti, voelt het aan als de dag van gisteren. Dat de moord nog steeds niet is opgelost en de justitiële autoriteiten niets van zich laten horen, maakt hen kwaad en verdrietig tegelijk.

Honderden scenario’s zijn al door hun hoofd geschoten en één ding weten ze zeker: het was geen ordinaire roofmoord. Want waarom hebben ze dan niets meegenomen van de slachtoffers? En waarom hebben de daders alles zo perfect uitgekiend? Cathrin Jüdell acht het onwaarschijnlijk dat het iets met haar man te maken heeft. “Ik ken mijn man door en door. Als je zo’n lange tijd samen bent, leer je iemand lezen. Nooit heb ik iets aan hem gemerkt”, vertelt Jüdell, terwijl de woede en radeloosheid in haar stem goed merkbaar zijn.
Ook de zus van Pitti, Yolande, en Chandra Algoe, destijds hoofdofficier van Justitie, zijn ervan overtuigd dat het om een afrekening gaat. Op de vraag van welke kant het dan komt, hebben de twee nabestaanden een mogelijk scenario in gedachten. Vanaf de eerste dag na de moord heeft Yolande Pitti bij de politie verklaard dat zij vermoedt dat de dader Robert van der Jagt is. “Naar mijn weten was hij de enige persoon met wie mijn broertje op gespannen voet leefde. Ook had hij hem twee weken vóór de moord bedreigd. Tijdens die gebeurtenis was mijn broer ook samen met Kieboom. Toen Van der Jagt in 2008 zelfmoord pleegde, vielen de stukjes van de puzzel in elkaar.”
In de Ware Tijd van 1 juni 2009 staat de reactie van diens broer Maarten op een handgranaat die gegooid is op zijn huis. In woorden van gelijke strekking verklaart die: ‘Het is een intimidatie en zou leiden tot afpersing. Ik denk dat het te maken heeft met mijn broertje, die vorig jaar zelfmoord heeft gepleegd. Jüdell: “Van mensen om Robert heen, begrepen wij dat hij bijna aan het eind van zijn leven steeds dieper in de schulden raakte. Het was duidelijk dat hij inderdaad werd afgeperst door iemand die achter de waarheid was gekomen.”
Yolande en Cathrin zijn toen voor de zoveelste keer naar de politie gegaan, in de hoop wat meer informatie te krijgen. “De nu gepensioneerde inspecteur Kalloe heeft ons toentertijd verzekerd dat de zaak heropend zou worden, omdat ook de politie een duidelijk verband zag.”

Complot
Algoe erkent dat de mogelijkheid geopperd is dat de dubbele moord iets met Robert van der Jagt te maken kan hebben, maar zegt wel dat je altijd moet oppassen met dit soort complottheorieën.
“De target voor Van der Jagt zou Pitti zijn. Mocht het inderdaad zo zijn, dan rest de vraag waarom Kieboom ook vermoord is. Als je het op één iemand gemunt hebt, waarom zou je dan twee huurmoordenaars inhuren? Dat is alleen maar ingewikkelder en kost extra geld”, verklaart Algoe. “En stel dat iemand Robert van der Jagt inderdaad heeft afgeperst, dan nog zou die persoon keihard bewijs moeten hebben om dat te kunnen doen. En aangezien Van der Jagt niet zelf de trekker heeft overgehaald, zouden of de mensen die boven Van der Jagt staan of die hij zelf heeft ingeschakeld, moeten weten dat hij erbij betrokken is. Alleen… juist die betrokkenheid is nooit vast komen te staan”, zegt Algoe.

Yolande Pitti

Slordigheden
Over de situatie rondom de zelfmoord van Robert van der Jagt zelf, is ze heel duidelijk. “Zijn situatie is kenmerkend voor iemand die afgeperst is. Maar de vraag rijst dan, door wie?” Volgens Jüdell speelt er achter de schermen veel meer. “We hebben nooit een duidelijke uitslag gekregen over het sporenonderzoek in de auto. Eigenlijk mag ik het niet eens zo noemen, want er zijn bijvoorbeeld niet eens vingerafdrukken genomen. Er is niets van het bewijsmateriaal bewaard gebleven. Ook de manier waarop mensen verhoord zijn, is slordig. We hadden eigenlijk net zo goed een blind paard naar de zaak kunnen laten kijken.”
Jurist Milton Castelen vindt ook dat er teveel slordigheden in het proces hebben plaatsgehad. Zoveel zelfs, dat je bijna niet meer kunt spreken van toeval. Castelen heeft de nabestaanden altijd juridisch bijgestaan na de moord. “Ik zet mijn vraagtekens bij het sporenonderzoek. Indien er beter onderzoek was gedaan, weet ik zeker dat we nu op zijn minst een stap dichterbij de oplossing waren. In ieder geval was deze zaak dan niet één van de grote onopgeloste moorden in Suriname.”
Algoe sluit zich daarbij aan. “De auto is verplaatst van de parkeerplaats naar de politie en vervolgens is de politie nog eens met de auto naar Paramaribo gereden. Dat is een grove fout. Ze hadden bijvoorbeeld al nooit het stuur mogen aanraken. Als we ook maar een beetje technisch materiaal tot onze beschikking hadden gehad, konden wij mogelijkerwijs bewijzen dat Kenneth D. één van de moordenaars was.” Het dossier kan dus nog zo duidelijk zijn,
maar uiteindelijk draait het allemaal om harde bewijzen. “Het zit zo”, vervolgt Algoe haar verhaal, “het maakt voor het strafrecht geen donder uit wat waar of niet waar is, maar wat je kunt bewijzen.”

Chandra Algoe

Rechtssysteem
Waar Jüdell vindt dat het rechtssysteem en de politie hebben gefaald, kiest Castelen zorgvuldiger zijn woorden. “In wezen kunnen we zeggen dat het rechtssysteem juist goed heeft gefunctioneerd. Als het Openbaar Ministerie (OM) de opsporing niet goed doet en dus onvoldoende bewijs kan leveren, dan behoort vrijspraak tot de opties”, relativeert hij. “Het strafrechtsysteem heeft gefaald in dát opzicht, dat de bewijsvergaring onprofessioneel en uitermate slordig heeft plaatsgevonden, waardoor er geen strafrechtelijke voldoening kon worden gegeven aan de nabestaanden.”
Algoe is de mening toegedaan dat de staat niet heeft gefaald. “Je faalt pas, als je als staat het onderzoek niet oppakt. Bij de moord op Pitti en Kieboom heeft de recherche al haar mannen erop gezet en alle aanknopingspunten zijn onderzocht.” De dag van de uitspraak was een ramp voor de nabestaanden. “De deuren waren al gesloten toen ik er heel vroeg kwam. Je staat uren op straat te wachten. Je wordt echt behandeld als een hond”, vertelt Pitti geëmotioneerd. Als de familie vervolgens lucht krijgt van de uitspraak, stort hun wereld in elkaar. Pitti, die naar vrijwel elke zitting ging, wist bijna zeker dat er een veroordeling inzat. “ Maar opeens haalden ze er een verklaring van een getuige bij die toentertijd tegenover Hotel Concorde woonde in Nickerie, die daarvoor nog nooit was aangehaald”, zegt Pitti vol ongeloof.

Ronald kieboom

Vrijspraak
Het grote verschil in de strafeis, vrijspraak óf levenslang, roept bij de nabestaanden ook veel vraagtekens op. Algoe eiste levenslang omdat het om de moord van twee mensen ging; een zwaar misdrijf. Het probleem was alleen dat het dossier niet ijzersterk was. “We moesten het met weinig bewijsmateriaal doen, maar ik vond dat we voldoende bewijs hadden om ten minste één dader te berechten”, legt Algoe uit. “Wij konden alleen geen beroep doen op technische hulpmiddelen. We zijn zelfs nu nog niet zover dat we gebruik maken van DNA-opsporingsmethoden.”
Wat wel geschiedde is dat informant X, die Kenneth D. in Nickerie uit de gestolen Toyota Harrier zag stappen, onder ede werd verhoord bij de rechter. Maar dit bleek niet voldoende. De verklaring van de eerder genoemde Nickeriaanse getuige, deed het Open-baar Ministerie de das om en dat is toch wel zéér opmerkelijk.

Getuige
Op 12 juni verklaarde een getuige die tegenover het Hotel Concorde in Nickerie woonde, aan de politie dat zij de twee mannen die langs haar huis liepen en vermoedelijk uit een geparkeerde auto stapten, niet goed heeft kunnen zien. Zij zag de mannen van achteren weglopen in de richting van de G.G. Maynardstraat, toen ze tussen enkele spleten van haar woning keek. Ook gaf ze aan dat de plek slecht verlicht was.
Vreemd genoeg legde deze zelfde dame een totaal andere tweede verklaring af. Nu kon zij de jongens opeens ‘heel goed zien, vanwege de zeer goede straatverlichting’. Volgens Algoe is dit één grote leugen. “We hebben de plek bezocht en vanuit haar woning kon je op geen enkele manier de plek van de auto goed zien. Ook spreekt de getuige zichzelf volkomen tegen, omdat ze in haar laatste verklaring opeens wist te melden dat ze de jongens een kwartier tot dertig minuten heeft gevolgd en niet weet in welke richting ze zijn gelopen.”
Wie de plek in Nickerie observeert, ziet al gauw dat je niet meer dan vijf minuten nodig hebt om de G.G. Maynardstraat door te lopen. De vraag blijft dan wat deze getuige heeft gemotiveerd om haar getuigenis zo drastisch aan te passen. Het antwoord op deze vraag zou toentertijd wel eens het verschil kunnen uitmaken tussen schuldig en onschuldig.

Roland pitti

Hoger beroep
Hoe verder, is nu de grote vraag. Bij de nabestaanden heerst veel onduidelijkheid. Er werd aangenomen dat er geen hoger beroep is aangetekend. Castelen verwoordde het als volgt: “Eigenlijk is Algoe toentertijd in gebreke gebleven. Zij heeft nooit hoger beroep aangetekend.” Maar als we vervolgens met Algoe spreken, blijkt het tegendeel waar. “Het hoger beroep loopt nog . Het probleem is alleen dat het in dit soort zaken, waarbij de verdachte niet meer is aangehouden, soms wel tien jaar kan duren, voordat deze behandeld wordt. Dit soort zaken staan niet hoog op iemands prioriteitenlijst.”
Dit is natuurlijk een schande naar de nabestaanden toe, maar ook naar een eventuele verdachte. Die mag je niet lang in onzekerheid laten. “Daarom moet een hoger beroep in Suriname veel sneller worden behandeld”, reageert Algoe. Dat mag dan wel zo zijn, maar dat neemt niet weg dat de nabestaanden van Kieboom en Pitti niet eens wisten dat er überhaupt hoger beroep is aangetekend.

Miscommunicatie
Kunnen we hier spreken van een grove miscommunicatie van het OM? “Het is niet onze taak om de nabestaanden op de hoogte te houden. Mensen moeten er zelf om vragen als ze informatie willen hebben”, legt Algoe uit.
“Hoe moeilijk is het om de telefoon te pakken en wat duidelijkheid te verschaffen”, reageert Pitti verbaasd. “Wij zijn niet bekend met alle wegen van de rechtsgang omdat we er nooit eerder mee te maken hebben gehad. En we hebben bijna uitputtend om informatie gevraagd.” Volgens Castelen is de zienswijze van Algoe niet helemaal correct omdat het OM optreedt namens het slachtoffer, en de nabestaanden in dit geval. “Het OM had dus wel degelijk de leiding in de communicatie naar de familie toe omtrent het verloop van het vervolgtraject. Het OM overziet trouwens de juridische mogelijkheden en niet de nabestaanden.”
Wat zijn de mogelijke stappen die de nabestaanden nu kunnen nemen? Volgens Algoe kan het helpen om een schrijven te richten aan het Hof van Justitie of het parket. Maar Jüdell heeft al veel geprobeerd om schot in de zaak te krijgen. “Ik heb brieven geschreven naar Jan-Peter Balkenende en de Nederlandse ambassade, omdat mijn man Nederlands staatsburger was.
En ook naar toenmalig justitieminister Chandrikapersad Santokhi. Maar het heeft me geen centimeter verder gebracht.
Balkenende reageerde vrij vlot, maar ze zien het niet als een Nederlandse zaak. Santokhi heeft heel netjes gereageerd en de zaak doorverwezen naar de procureur-generaal, Subhas Punwasi.” Punwasi heeft echter tot op de dag van vandaag niet gereageerd. De kans dat het hoger beroep alsnog een oplossing oplevert, lijkt niet al te groot.
Volgens Castelen zou je het onderzoek eigenlijk helemaal opnieuw moeten beginnen. Het probleem is alleen het verkrijgen van nieuw bewijsmateriaal.“Bij een onderzoek zijn de eerste 48 uur het allerbelangrijkste en toen zijn er door de politie fouten gemaakt. Ik heb daarom weinig hoop dat er nog wonderen gebeuren. Alleen als er zich nu een nieuwe getuige meldt, hebben we een goed aanknopingspunt”, aldus Algoe.

Milton Castelen

Toekomst
Jüdell ziet altijd nog oplossingen: “Ik geef het niet op. Ik wil procederen tegen de Surinaamse staat. Ook ben ik van plan naar het Caribisch Gerechtshof te stappen”, zegt ze vastberaden. “De staat heeft ons onmenselijk behandeld. Dit is vre-se-lijk vermoeiend. We zijn altijd in het ongewisse gelaten”, vervolgt ze haar relaas. Als ze eenmaal wat tot rust is gekomen, zegt ze: “Ik wil gewoon dat de zaak serieus wordt genomen. Ik ben het verplicht aan mijn kinderen. Ik moet ze elke keer het antwoord schuldig blijven op de vraag: waarom?”
Castelen vindt dat het OM op de vingers moet worden getikt. “De staat kan op zijn minst haar excuses aanbieden. Wij moeten een beetje pressie zetten op het OM.” Pitti is een stuk gematigder. “Ik zal Cathrin absoluut bijstaan bij het procederen, maar voor mij persoonlijk heeft er al gerechtigheid plaatsgevonden. Voor iemand die zelfmoord pleegt, moet het leven ondraaglijk pijnlijk zijn. Maar goed, ik leef niet alleen op deze wereld en daarom zou het voor de gemeenschap beter zijn als de moordenaar ooit nog wordt gepakt. Voordat hij het weer doet.”

0

Gedeeld