Kunstschatten: Sula
Kunstwerken zijn op verschillende manieren te ‘lezen’. Met het oog, het hart en het hoofd. Het oog levert een objectieve beschrijving op, het hart een emotionele subjectieve en het hoofd kan het geheel in context plaatsen en hier betekenis aan geven. Deze maand Sula uit 1999 van Anand Binda.
Wat zien we?
Een schilderij met een vrij drukke compositie in gele, bruine, blauwe en groene kleurvlakken. De vormen zijn soms gebroken en soms vloeien ze in elkaar over. Toch is er een hoofdvorm, een driehoekscompositie, te ontdekken.
Wat voelen we?
Ondanks de drukke vlakverdeling straalt dit schilderij een bepaalde rust uit. Met name het evenwichtige kleurgebruik maakt dit doek easy on the eye.
Wat denken we?
Door afsnijding van het bovenste punt en de benen van de driehoeksvorm loopt de compositie in gedachten verder, door de lijst heen. Hierdoor ervaart de toeschouwer een groter geheel. In de schilderkunst gaat het niet uitsluitend om beheersing van techniek en penseelvoering. Ook de kunst van het weglaten, moet men in de vingers hebben.
De titel Sula maakt duidelijk dat dit werk van Binda een typisch Surinaams landschap is. Sula’s, versnellende stromen in de rivier, kunnen heel verraderlijk zijn. Daar is in dit werk geen sprake van. De hoofdvorm is de stam van een boom die zich stevig aan de sula heeft geworteld. Het werk van de Duitse expressionistische schilder Frank Marc kan Binda geïnspireerd hebben. In zijn Vossen uit 1913 is het figuratieve beeld van twee vossen ook ‘gebroken’ in kleinere vormen, alsof men het schilderij door een kapotte lens waarneemt.
Betekenis?
Een ander beroemd schilderij met misschien wel de meeste overeenkomsten, is De rode toren uit 1909 van de Franse Orphische schilder Robert Delaunay. Destijds sloeg dit werk in als een bom. Want mocht de Eiffeltoren, het nationale symbool van de Franse hoofdstad, wel zo ‘mismaakt’ afgebeeld worden? Uiteindelijk werd het doek door het publiek omarmd en gezien als een eerbetoon aan de zo geliefde toren. Om Binda een neo-orphist te noemen, gaat te ver (ondanks zijn bijzondere kleurgebruik), maar misschien is met deze vergelijking wel een mogelijke betekenis van Sula gevonden; een eerbetoon aan de Surinaamse natuur.
Wat vindt de kijker?
Sandra Santjes, 43, facilitair medewerkster
“Dat is het werk van meneer Binda, toch? Ik vind het mooi. Vooral het kleurgebruik spreekt me aan. Binda had ook felle kleuren kunnen gebruiken. Ik zie er een vliegtuig in. De punt bovenin is dan de vleugel. Het heeft ook wel iets weg van rotsen in het water. Je kunt het schilderij niet draaien, want dan lijkt nergens meer op.’’
Roy Gistrus, 42, levensgenieter
“Deze creatie is fantastisch. Ik neem aan dat het een pilaar van gesteente afbeeldt. Een verzameling van brokken steen in de richting van het hemelachtige, de blauwe vlakken aan de bovenkant van het schilderij. Alleen kan geen enkele stapel de hemel bereiken. Net als in het Bijbelverhaal ‘De toren van Babel’.”
De kunstenaar
Anand Prakaash Binda
1949, Paramaribo
Kunstschilder en tekenaar
Anand Binda is zowel kunstenaar als docent. In 1969 behaalde hij zijn onderwijzersdiploma aan de Surinaamse kweekschool. Daarna studeerde hij aan de Surinaamse School voor Beeldende Kunsten en aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (Den Haag). De natuur speelt een belangrijke rol in zijn kunstwerken. Zijn werk is figuratief en beïnvloed door het Franse impressionisme. Momenteel verzorgt hij op het Instituut voor de Opleiding van Leraren het onderdeel modetekenen. Binda is lid van kunstenaarsgroep Associatie van Beeldende Kunstenaar in Suriname. In april was zijn werk te bewonderen in De Hal. Maar Binda is ook wereldwijd te zien: dit jaar in Buenos Aires, Argentinië.