BLACK VENUS
Het beeld van de Afrikaanse slavernij is vooral bepaald door de eeuwenlange deportatie van Afrikanen naar de nieuwe wereld. Minder bekend is dat Afrikanen ook elders dan in de Amerika’s in slavernij hebben moeten leven. Er zijn bijvoorbeeld maar weinig Afrikanen naar Europa gebracht; dat was bij wet verboden.
Black Venus vertelt het waargebeurde en wereldberoemde verhaal van een zwarte Zuid-Afrikaanse slavin van een Nederlandse boer in Kaapstad. Ze krijgt de Zuid-Afrikaanse naam Saartjie Baartman. In 1810 wordt ze, door de Hendrick Cezar (de broer van de eigenaar), op 21-jarige leeftijd onder valse voorwendselen naar Londen gebracht. Daar wordt ze onder de naam Hottentot Venus zo goed als naakt als een wilde, domme, dierlijke en seksueel geladen bezienswaardigheid geëxploiteerd in een ranzige, decadente kermisattractie.
In deze show wordt ze continu vernederd, in bijzijn van wild roepend en zwaar beschonken publiek, dat haar (tegen haar wil) ook aanraakt. Na een tijdje verhuist Saartjie’s baas met haar naar Parijs. Daar fungeert ze als het middelpunt van schaamteloze seksspelletjes in chique salons. Vervolgens belandt ze in de prostitutie om ten slotte verslaafd te raken aan alcohol. Zij sterft in 1815 (vermoedelijk) aan de gevolgen van pokken en longontsteking.
Met zo’n schrijnend verhaal heb je in theorie een dijk van een film. Maar Black Venus laat die kans liggen. De filmer kan er in principe geen genoeg van krijgen om de ene na de andere seksuele vernedering tot in details op te stapelen in de film. Daardoor mist de 2,5 uur durende productie diepgang en wordt langdradig en eentonig.
De kijker blijft, na het kijken van de film, met een heleboel onbeantwoorde vragen achter. Zo ontmoet Baartman twee zwarte mannen in Londen, maar die verdwijnen net zo snel als ze gekomen waren weer uit het verhaal. De slavin kruipt bijna naakt en, zichtbaar voor iedereen, als een wild gedresseerd beest rond.
Haar ‘Hottentot vagina’ met verondersteld lange schaamlippen, weigert ze echter te tonen aan Parijse wetenschappers.En waarom praat ze nauwelijks? Waarom vindt ze Parijs leuker dan Londen, ondanks de verslechterende omstandigheden daar? Het enige dat goed uit de verf komt, is het felle, ethisch geladen proces omtrent haar optredens in Londen.
Pas tijdens de aftiteling zien we wat samengepropte nieuwsarchiefbeelden rond de teruggave van haar lichamelijke resten aan Zuid-Afrika in 2002, vanuit Het Musee de l’Homme van Parijs. Alsof daarvoor in de film geen tijd was. Waarvoor dan wel? De film laat een sterk gevoel van onvrede over de regie achter. Black Venus blijkt een inhoudloze productie.
Black Venus, Kechiche Abdellatif (regie), met Yahima Torres en Andre Jacobs, 2011
Nu populair
