Een liefdesverhaal in dans
De Indiase cultuur is doorspekt van mooie, mythische verhalen die veelal uitgebeeld worden in dans en drama. Eén van deze verhalen is de Gita Govinda, die voor het eerst in Suriname vertoond zal worden op 27 en 28 september tijdens het Parampara 2011 Indian Classical Music and Dance Festival in Thalia.
De organisatie van dit evenement ligt in handen van Varsha Bhondoekhan, ondersteund door de leerlingen en danslerares Namrata Rai van het Indiaas Cultureel Centrum (ICC). De dansers worden live begeleid door de beroemde sitarspeler Rohandas Gupta en tabla-meester Udai Mazumdar uit India.
De Gita Govinda is het bezongen liefdesverhaal van Radha en Krishna. Aan Krishna zijn in Hindoeïstische boeken veel verhalen gewijd. Zijn kinderjaren worden gekenmerkt door ondeugende streken met gopi’s (vrouwelijke herders), zijn zwakte voor yoghurt en zijn heldenverhalen met demonische wezens. Zijn dialogen in de Bhagavad Gita over diverse aspecten in het leven van de mens, zijn onder de Hindoes ook wereldberoemd. Over zijn prachtige muziek op de bamboefluit en de speciale band tussen hem en herderin Radha is daarnaast veel gefilosofeerd.
Krishna wordt door Hindoes gezien als een incarnatie van God en ook als zodanig aanbeden. Veel Hindoes hebben thuis een beeld van Radha en Krishna staan. In Suriname zijn zelfs enkele tempels naar hen vernoemd, zoals de Radha en Krishna mandir op Blauwgrond.
In de Gita Govinda, opgesteld in de twaalfde eeuw door de dichter Jayadeva uit de Indiase staat Odisha, wordt het liefdesverhaal tussen Radha en Krishna in dichtvorm beschreven. De Gita Govinda wordt beschouwd als één van de mooiste voorbeelden van Sanskriet-poëzie en in India vaak vergeleken met het Hooglied uit de Bijbel. Er zijn dan ook vele interpretaties van de teksten, van zeer werelds en erotisch tot diep mystiek en religieus. Deze poëzie wordt gezien als het belangrijkste fundament in de ontwikkeling van de devotionele tradities in het Hindoeïsme.
De achtergrond van het gedicht wordt gevormd door de lieflijke wouden en parken waar Krishna als kind opgroeide en onder andere het Holifeest vierde dat de lente aankondigt. Bhondoekhan licht een tipje van de sluier over de muziek en dans tijdens dit festival. “We beelden uit dat Radha zich steeds bedreigd voelt in de liefde door de andere herderinnen. Vaak trekt ze zich boos terug in een uithoek van het woud. Als Krishna haar mist, probeert hij haar verborgen schuilplaats te vinden. Vriendinnen en anderen proberen tussen beiden te bemiddelen en lopen heen en weer langs de paden die schemerig worden verlicht door de manestralen. Ze beschrijven aan beide geliefden hoe de ander zich voelt. Na veel ruzies en verwijten over en weer, vinden Radha en Krishna elkaar weer.” Het verhaal is onderverdeeld in twaalf hoofdstukken. Elk hoofdstuk bestaat uit 24 liederen die Prabhandha’s worden genoemd. De liederen zijn tot nu toe in India erg populair en over de hele wereld in verschillende talen vertaald. Hoewel in Suriname de traditionele rasalila vaker is opgevoerd waarbij Krishna samen met Radha en haar vriendinnen danst, is het de eerste keer dat de Gita Govinda in beeld komt. Een volledige presentatie duurt langer dan twee uur.
Tijdens de shows in Thalia zal een verkorte versie van dit meesterwerk worden vertoond.
Bhondoekhan meldt dat er meer van dit soort activiteiten in de planning zijn. “Wij willen de Indiase dansmuziek promoten en jongeren bewustmaken over de Indiase cultuur. De Gita Govinda wordt dan ook in de districten Nickerie en Commewijne gepresenteerd.”
Anand Ramcharan, die al jaren de klassieke kathak danst, zal waarschijnlijk de rol van Krishna vervullen. Hij vertelt dat de artiesten uit India meer dan alleen zullen optreden tijdens het festival. “Van 21 tot en met 23 september zullen zij ook workshops verzorgen over Indian Rhythem. Iedereen is welkom om de mooie Indiase muziekstijlen te leren.”