Kunsthistoricus Bart Krieger bespreekt elke maand een kunstwerk
Las tres potencias NUEVO
Kunstwerken zijn op verschillende manieren te ‘lezen’. Met het oog, het hart en het hoofd. Het oog levert een objectieve beschrijving op, het hart een emotionele subjectieve en het hoofd kan het geheel in context plaatsen en hier betekenis aan geven. Deze maand het drieluik Las tres potencias NUEVO uit 2010 van VINCE (Vincent Jong Tjien Fa).
Wat zien we?
Een drieluik van een dame en twee heren met, zoals bij de Maori’s, rijkelijk geornamenteerde én fel gekleurde gezichten.
Wat voelen we?
Desoriëntatie en verwarring. De geportretteerden zijn ondanks hun ‘vermomming’ direct te herkennen. De dame is koningin Beatrix, maar wordt hare majesteit hier letterlijk en/of figuurlijk zwart gemaakt? En wat doet zij in gezelschap van Nelson Mandela en Che Guevara?
Wat denken we?
De titel Las tres potencias NUEVO geeft het geheim van deze drie-eenheid gedeeltelijk prijs. LAS POTENCIAS, ook wel de three powers genoemd, zijn de drie belangrijkste ‘heiligen’ in Santería, een spirituele stroming waarin Afrikaanse, katholieke en precolumbiaanse geloofselementen met elkaar zijn vervlochten. Traditioneel worden de three powers vertegenwoordigd door respectievelijk: Negro Felipe (Afrika), Maria Lionza (Europa) en Cacique Guaicaipuro (Zuid-Amerika), allen historische figuren/helden met bijbehorende continenten die bijdroegen aan de vorming van Zuid-Amerika. Vincent Jong Tjien Fa breekt met deze eeuwenoude traditie en vervangt de heiligen door hedendaagse helden/beroemdheden. Negro Felipe wordt vervangen door de Zuid-Afrikaanse Nelson Mandela, Maria Lionza door de Nederlandse Koningin Beatrix en Cacique Guaicaipuro door Che Guevara, de in Argentinië geboren Cubaanse guerrillaleider. De portretten zijn waarschijnlijk gebaseerd van foto’s van deze bekende personen. Zo is de beroemdste foto van Guevara uit 1960 als inspiratiebron verwerkt in dit drieluik. Om in Nelson Mandela een nieuwe slavenbevrijder te zien en in revolutionair Che Guevara een nieuwe strijder voor inheemsen, is spits gevonden. De vervanging van Maria Lionza door Koningin Beatrix valt minder goed op zijn plaats omdat Maria Lionza de centrale figuur is van deze religieuze stroming. Had de kunstenaar niet beter het Amerikaanse medium Char of de Nederlandse genezeres Jomanda deze rol kunnen toebedelen?
Betekenis?
Omdat Beatrix de hoofdrol speelt in dit drieluik, moeten we misschien de afkomst en verbondenheid van de kunstenaar met verschillende landen onder de loep nemen. Als we dan zien dat VINCE in Suriname is geboren en hier tot zijn dertiende woonde, zijn middelbare schooltijd doorbracht op Sint Maarten en Curaçao, waarna hij in 1989 naar Nederland verhuisde en daar nu nog woont, is het antwoord misschien simpeler dan aanvankelijk gedacht en kan Las tres potencias NUEVO gezien worden als vrije vertaling van deze drie-eenheid in de tegenwoordige tijd én als uiting van VINCE’ persoonlijke pelgrimstocht door verschillende continenten, die hem uiteindelijk naar zijn thuishaven Nederland bracht.
Vincent Jong
Tjien Fa, 1970
VINCE (zijn artiestennaam) is een Nederlands-Caribische kunstenaar, in Suriname geboren uit een Chinese vader en een moeder uit St. Maarten. Hij ging naar school in Suriname en op de Nederlandse Antillen, studeerde geneeskunde in Nederland en werkt als huisarts in Amsterdam. VINCE schildert menselijke gezichten en lichamen, geabstraheerd tot hun kern in ronde vormen met geometrische kleurvakken. Zijn schilderstijl heeft zich ontwikkeld van abstracte interpretaties naar herkenbare menselijke vormen. Hij gebruikt nu bestaande modellen en legt hun essentie vast in zelfbedachte of bestaande patronen en figuren, geïnspireerd op rituelen uit vele delen van de wereld.
Nu populair
