Films & Zo
Oma is gek
Geef toe; vaak voelt die ene ‘subsidie-Surinamer’ in een Nederlands kinderprogramma wel erg verplicht aan. Dat moet anders, heeft het Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Omroepproducties gedacht. Het fonds maakt zich sterk voor ‘een veranderend televisieaanbod voor een veranderende maatschappij’. Het project Kind en kleur leert talentvolle scenarioschrijvers kinderprogramma’s maken, die niet aangepast zijn aan, maar wortelen in een multiculturele samenleving.
Het vijftien minuten durende filmpje Oma is gek!, uitgezonden door de Nederlandse Evangelische Omroep, is daar een levendig voorbeeld van. Hierin is Saäda (Dianyrha Goedhard) dolblij, want haar oma uit Suriname komt bij haar wonen. Ze verheugt zich er vooral op dat haar grootmoeder nu eindelijk een keer op haar verjaardag zal zijn. Het is dan ook een groot feest wanneer ze aankomt met een koffer vol cadeautjes. Dat ze verder alleen maar breiwol bij zich heeft, vindt Saäda wel een beetje gek: oma is vast van plan om warme kleren voor zichzelf te breien. Dat er meer aan de hand is, merkt ze wanneer grootmoeder een heel bijzonder gerecht maakt van hagelslag, sinaasappel en geflambeerde theedoek.
Scenarioschrijfster Glynis Terborg, geboren in Paramaribo en dochter van hoofdrolspeelster Jetty Mathurin, snijdt een moeilijk thema aan, dat dicht bij de belevingswereld van kinderen kan liggen. Zij kunnen maar moeilijk begrijpen wat er gaande is als grootouders de eerste verschijnselen van dementie vertonen. Terborg maakt dat echter in kinderlijk eenvoudige bewoordingen duidelijk: “Mijn gedachten waaien weg. Soms zijn ze net als deze draden: helemaal in de war.”
In het begin kan het grappig zijn wanneer een opa twee verschillende sokken aandoet, maar het wordt toch wel heel vervelend als je vriendjes niet op je discofeestje willen komen omdat je oma zo gek doet. Die verwondering is door regisseuse Simone van Dusseldorp met veel feestelijke speelsheid in beeld gebracht.
Niet in de laatste plaats kan ze dat, omdat Jetty Mathurin zich helemaal in haar rol als oma stort. Als een clown met twee maskers schakelt ze tussen vrolijk en verdrietig en lacht ze haar onderliggende pijn weg. In het voorste karretje van een emotionele rollercoaster zwiept ze de kijker door het filmpje; een ritje dat precies lang genoeg duurt. Haar enthousiasme maakt het ook voor de schattige Saäda gemakkelijker zich in haar rol in te leven, als die daar al moeite mee had.
Door een script te schrijven over de acceptatie van dementie, en juist de Surinaams-Nederlandse achtergrond van de hoofdrolspelers als volstrekt vanzelfsprekend te beschouwen, slaat Terborg twee kleurrijke vliegen in een klap. Oma is gek! is daarom terecht met zeventien andere programma’s genomineerd voor de Prix de Jeunesse, een internationale prijs voor kindertelevisie. In juni wordt de winnaar bekendgemaakt.
Oma Is Gek, Glynis Terborg (Script), Talent United, 2011