Kunstschatten: Interpretors
Kunsthistoricus Bart Krieger bespreekt elke maand een kunstwerk
Kunstwerken zijn op verschillende manieren te ‘lezen’. Met het oog, het hart en het hoofd. Het oog levert een objectieve beschrijving op, het hart een emotionele subjectieve en het hoofd kan het geheel in context plaatsen en hier betekenis aan geven. Deze maand INTERPRETORS 2010 van Remy Jungerman; mixed media, collage, 140cm x 60cm.
Wat zien we?
Een collage gemaakt op een aantal primair gekleurde vlakken. De vlakken zijn gestoffeerd met mannen en vrouwen in pangi, jurk of spijkerbroek, bijna allen met een kip in de greep. Rechts van het midden steekt plots een dwergsinterklaasje de kop op.
Wat voelen we?
Het doek zet veel in beweging door de harde contrasterende kleuren en de drukke bezetting. Ook de kippen die hun vleugels uitslaan zorgen voor extra ‘wind’ en reuring. Er staat iets te gebeuren. Maar wat?
Wat denken we?
Het geheel doet denken aan de monumentale fotowerken van Gilbert & George. De dynamiek van INTERPRETORS vind je terug in de monumentale fotowerken van Gilbert & George. Bijvoorbeeld in het werk ‘death after life’ 2010. Ook hier stofferen stervelingen, in een dramatisch aandoende compositie, grote vlakken in primaire kleuren die bijna religieus aandoen. INTERPRETORS lijkt ook op een christelijk drieluik, zoals van Pieter-Coecke-Van-Aelst, maar wat laat Remy Jungerman ons hiermee zien? Maakt hij ons deelgenoot van een winti prey? Een aantal mensen in pangi’s hebben namelijk de daarbij behorende pimba doti (kalkachtige witte klei) op hun gezicht gesmeerd. Hiermee vallen ze tijdens de tocht door het dodenrijk niet op en kunnen gemakkelijker in contact treden met de geestenwereld.
Betekenis?
Als we de kijkrichtingen van de personen en de omgekeerde driehoekscompositie in ogenschouw nemen, lijkt het tafereel zich te focussen op Sinterklaas die zich precies in de punt hiervan bevindt. Samen met de titel INTERPRETORS (vertalers/boodschappers) lijkt het alsof de Creools-Surinaamse cultuur boven die van het Westen wordt gesteld. Sterker nog: de feestelijkheden rond Sint Nicolaas, waar een dikke laag postkolonialisme aan kleeft, wordt hier veroordeeld. Zo plaatst één van de vrouwen, terwijl ze op hem neerkijkt, haar voet op de heiligman. De kip, populair offerdier in menig wereldreligie, staat ook symbool voor het leven na de dood, omdat het lichaam niet direct sterft zonder kop. De kip is daarmee een boodschapper die onze wereld verbindt met het dodenrijk. Het gaat in dit werk om het slaan van bruggen tussen verschillende werelden en verleden en heden. Om te profiteren van oude wijsheden en om nieuwe inzichten te verkrijgen. Ook wij zijn INTERPRETORS van wat we zien. Want wordt ons hier niet gevraagd hoe we Sinterklaas en met name de rol van zijn zwarte hulp, die overigens nergens te bekennen is, interpreteren en doorgeven aan volgende generaties?
Remy Jungerman is een Surinaams beeldend kunstenaar, werkzaam in Nederland. Hij volgde de Academie voor Hoger Kunst- en Cultuuronderwijs in Paramaribo en studeerde beeldhouwkunst van 1990 – toen hij zich in Nederland vestigde – tot 1993 aan de Rietveld Academie in Amsterdam. Jungerman schilderde eerst in een abstracte, surrealistische stijl die soms deed denken aan die van Joan Miró. De gezichten van afgebeelde personen vertoonden maskerachtige trekken en het kleurgebruik was uitbundig. Later legde hij zich meer toe op installaties, opgebouwd uit allerlei materialen, die vaak herinneren aan het koloniale verleden (jute van koffiezakken, witte grond, opgezette dieren). Zijn werk laat zien hoe mensen uit verschillende culturen zich verstaanbaar maken. |