Kunsthistoricus Bart Krieger
bespreekt elke maand een kunstwerk
Suicide Mixed Media installatie
Kunstwerken zijn op verschillende manieren te ‘lezen’. Met het oog, het hart en het hoofd. Het oog levert een objectieve beschrijving op, het hart een emotionele subjectieve en het hoofd kan het geheel in context plaatsen en hier betekenis aan geven. Deze maand: Zelfmoordinstallatie (2010) van Ravi Rajcoomar, gemaakt in het kader van SPAN, gemengde materialen.
Wat zien we?
Menselijke silhouetten, gemaakt van hout, die in een vierkant van het plafond met het hoofd naar beneden bungelen. De vloer daaronder is met witte teksten vol gekalkt.
Wat voelen we?
Het beeld is vervreemdend, roept duistere associaties op en doet denken aan de in 2008 verschenen horrorfilm The Happening, waarin duizenden mensen willoos hun dood tegemoet treden.
Wat denken we?
Vooral de hulpeloosheid van het ondersteboven hangen, de gebogen ellebogen en de uitgestrekte vingers, maken het tafereel aangrijpend. Hoewel de figuren, die in vrije val zijn (of bungelen) allemaal een andere houding aannemen, hebben ze een overeenkomst. Gezien de spanning in de lijven en de graaiende armen, vechten ze bewust of onbewust tot het laatste moment voor hun leven.
Betekenis?
Met de titel Zelfmoordinstallatie is gissen naar de betekenis onnodig. De kunstenaar Ravi Rajcoomar wil met dit werk aandacht vragen voor de vele zelfmoorden (en pogingen daartoe) in de wereld en met name onder de Surinaamse bevolking. Rajcoomar ontdekte dat het percentage zelfmoorden in Suriname beduidend hoger ligt dan elders in de wereld. Waar zou dit aan kunnen liggen? Als we puur naar de symboliek kijken, lijkt de kunstenaar een aantal suggesties te doen. Zo doen de figuren denken aan de hangende man uit de tarot. Deze kaart heeft vele betekenissen waaronder: opgeven, berusting en innerlijke harmonie. De overeenkomst met de boodschap van het Billie Holliday- liedje Strange fruit is ook niet te negeren. Het vreemde fruit dat aan de bomen hangt, zijn namelijk de zwarte lichamen van gelynchte nazaten van slaven uit het zuiden van de Verenigde Staten. Natuurlijk is hier geen sprake van zelfmoord, maar de beelden komen overeen. Deze taferelen zijn de Surinamer niet onbekend. In de geschriften van John Stedman zijn dergelijke (dood)straffen ook geïllustreerd: ‘een neger, levend aan de ribben opgehangen,1792’. In de installatie van Rajcoomar gaat het ook om een erfenis; die van het postkolonialisme. Vele Surinamers voelen deze achterstandpositie bewust of onbewust. Dat het niet iedereen lukt zich met een overmaat aan ambitie en zelfvertrouwen hiervan los te vechten en met trots terug te kunnen kijken op wat is bereikt, weten velen uit eigen ervaring. Toch bieden statistieken een ankerpunt en breekt er nu wellicht een tijd van actie aan: waardoor ‘het opgeven’ met vereende krachten omgebogen kan worden tot ‘innerlijke harmonie’.
Ravi Rajcoomar
is een grafisch kunstenaar die woont en werkt in Suriname. De in Guyana geboren Ravi kwam als kleuter naar Suriname. Tijdens zijn schooltijd groeide zijn interesse voor tekenen en schilderen. Zijn talent viel op en hij werd aangespoord dat verder te ontwikkelen. Tijdens zijn laatste jaar autotechniek besloot hij het over een andere boeg te gooien en zich volledig te richten op de kunsten. Hij studeerde in 1998 af aan de Nola Hatterman Art Academy waar hij sindsdien ook les geeft. Zijn eigen kunst exposeerde hij in binnen- en buitenland.
Nu populair
