Hennah Draaibaar projecteert universele cinema
in Surinaams perspectief
Fietsen in Saoedi-Arabië
Aan welke eisen moet een goede film voldoen? Wanneer is een film een goede film? Tja, dat is een erg persoonlijke vraag, want iedereen ziet het anders. Als je het mij zou vragen, zou ik het volgende zeggen: de film moet iets origineels hebben. Iets wat ik niet vaak, of misschien zelfs nog nooit heb gezien. Iets wat mij kan verbazen en laten schrikken. Iets wat ik niet verwacht, wat dus niet te voorspellen is. Wat ik ook belangrijk vind, is dat de hoofdrolspelers echt zijn. Dus daarmee bedoel ik dat ze lijken op echte mensen. Niet op acteurs. Ik moet ze kunnen geloven. Creativiteit vind ik eveneens belangrijk. Een regisseur die mij verwent met iets nieuws, origineels of aparts. En ik wil dat je me dwingt om mee te spelen in de film. Dat je me dwingt om partij te kiezen tussen goed en kwaad, de man en de vrouw, of Europa en Amerika. Over het algemeen ben ik, als ik zo’n film heb gezien, kapot of in extase. Dan voel ik de essentie in mijn buik. Dan kan ik uren napraten en analyseren. Achtereenvolgens op de stoel van de regisseur, de hoofdrolspeler of een van de andere karakters gaan zitten. Dan ben ik boos, blij of verdrietig. Of soms alle emoties tegelijk. De film Wadjda zou best zo’n film kunnen zijn. Haifaa Al Mansour, die gezien wordt als de eerste vrouwelijke filmmaker uit Saoedi-Arabië, vertelt een intiem verhaal over een meisje met grote dromen. De tienjarige Wadjda woont met haar ouders in een buitenwijk van Riyad, de hoofdstad van Saoedi-Arabië. Ondanks haar conservatieve omgeving is Wadjda een speels kind dat regelmatig de grenzen opzoekt. Wadjda wil een fiets. Een mooie groene fiets. Natuurlijk mag dit niet van haar moeder. Wat zou de gemeenschap ervan denken? Fietsen is immers niet gepast voor een meisje. Maar de jonge Wadjda geeft niet op en besluit het geld zelf bij elkaar te sparen. Haar moeder, die afgeleid wordt door de wens van haar man om een tweede vrouw te nemen, heeft nauwelijks door welke, niet altijd even geschikte, plannetjes haar dochter bedenkt om het geld te verdienen. Wadjda staat voor vele meisjes en vrouwen uit Saoedi-Arabië. Als vrouw in Saoedi-Arabië moet je vooral heel flexibel zijn en leren omgaan met een wereld die totaal anders is dan hier in Suriname. Er zijn dingen die vrouwen gewoon niet mogen, of juist verplicht zijn te doen. Dingen die wij als vanzelfsprekend beschouwen. Saoedi-Arabië is het enige land ter wereld waar vrouwen geen auto mogen rijden. Ze mogen alleen het huis uit als ze in gezelschap zijn van een mannelijk familielid. Mannen en vrouwen leven in het openbaar strikt gescheiden van elkaar. Alle vrouwen moeten een zwarte enkellange jurk dragen, de abaya. En je mag als vrouw absoluut niet zonder een hoofddoek op straat lopen. Om ervoor te zorgen dat iedereen zich aan de regels houdt, heb je zelfs een religieuze politie, de zogenaamde mutawa, die je hier op aanspreekt. Of de film heeft bijgedragen aan het feit dat vrouwen tegenwoordig in het openbaar mogen fietsen, dat weet ik niet, maar het is een gegeven. Wadjda hoeft niet meer stiekem te doen. Ze mag in het openbaar fietsen, maar alleen als het om recreatie gaat. De vrouwen moeten natuurlijk wel vergezeld worden door een mannelijk familielid en ‘volledig eerbaar gekleed zijn’. Wadjda biedt een inkijk in een andere heel gesloten gemeenschap. En de film laat meer zien dan alleen het dagelijks leven in dit oerconservatieve Islamitische land. Thema’s waar we in de hele wereld mee te maken hebben. Hoop, durf en doorzettingsvermogen.
Nu populair
