Column: Pleidooi voor een blauwe Piet
Net als ieder jaar is de discussie over de zwarte Piet in Nederland weer losgebarsten. Het lijkt erop dat een groeiende minderheid van mensen zich ongemakkelijk voelt bij de traditie van de zwarte knecht van Sint Nicolaas. Ook in Suriname is dit gebruik in opspraak geraakt; het parlement heeft zich er zelfs over uitgesproken. Tegenstanders van de zwarte Piet zien hem als stigmatiserend of vernederend voor donkere mensen. Aan de andere kant is er nog steeds een grote groep mensen in Nederland die het optreden van duo Sint en Piet juist een leuke traditie vindt.
Sommige Nederlanders reageren emotioneel op deze discussie. Ze voelen zich beledigd zodra de figuur van de zwarte Piet ter discussie wordt gesteld. Toch gaat het niet om een religieus vraagstuk, maar slechts om een kinderfeestje. Een feest dat in de loop der eeuwen talloze malen aangepast is. Zo was er heel vroeger helemaal geen zwarte Piet. Deze figuur werd in 1850 bedacht door de onderwijzer Jan Schenkman. Schenkman had vermoedelijk geen racistische bedoelingen; zijn zwarte Piet was een vrij geëmancipeerde figuur die zijn werk als knecht deed met een eigen paard.
Pas veel later kwamen er meerdere Pieten, die te voet gingen. In de manier waarop de Piet-figuur afgebeeld werd kun je racistische elementen vinden, in lijn met de koloniale geest van toen. In de laatste decennia is dat gelukkig een stuk minder geworden, maar veel mensen blijven er een onprettig gevoel bij houden. Het idee om bij de intocht een hele massa zwarte Pieten in te zetten is overigens afkomstig van het Canadese leger, die daarmee de Bevrijding in 1945 extra luister wilden geven.
Ik zou graag willen dat Sinterklaas een leuk feest blijft voor álle kinderen, ook in de multiculturele maatschappij van nu. Als kleinzoon van de allereerste nationale Televisiesinterklaas (dr. Jan Gajentaan), heb ik nog altijd een warm gevoel bij het Sinterklaasfeest. Of zwarte Piet nu wel of niet racisme is, blijft een moeilijke discussie met duizend verschillende meningen. Feit is dat een groep mensen zich er niet prettig bij voelt. En dat kan nooit de bedoeling zijn van een kinderfeestje.
Ik wil daarom het voorstel doen dat de Pieten dit jaar op de stoomboot drinken van een toverdrank, waarna ze de volgende dag wakker worden met een blauwe kleur. Piet wordt dan een smurf-achtig wezen zonder raciale kenmerken. Bij de intocht zijn alle Pieten blauw. Dit moeten alle ouders uitleggen aan de kinderen. De Sinterklaasliedjes kunnen we eenvoudig aanpassen. Op die manier wordt Sinterklaas weer een kinderfeest, in plaats van een maatschappelijke discussie. Want laten we eerlijk zijn: een witte man met een zwarte knecht, dat is niet meer van deze tijd!