Outalissi, a Tale of Dutch Guiana
Het boek Outalissi kan zonder enige twijfel een abolitionistische roman genoemd worden. Het verhaal is erop gericht de lezer ervan te overtuigen dat de slavernij een verwerpelijk instituut is en dat het in strijd is met het ware christendom. Een dergelijk kritisch geluid was anno 1826 in Suriname ongehoord. Het verscheen anoniem, maar al snel werd duidelijk dat het geschreven was door een rechter van het Gemengd Gerechtshof, Christopher Edward Lefroy (1785-1856). Lefroy werd in 1819 benoemd aan dit hof dat erop moest toezien dat de slavenhandel werd bestreden. In het boek wordt het verhaald verteld van Outalissi, van koninklijke bloede. Outalissi heeft in zijn geboorteland in Afrika het leven van een Europese schipbreukeling gered. Maar deze man keert na enige tijd terug en neemt Outalissi en zijn hele dorp gevangen en voert hen mee in een smokkelslavenschip naar Suriname. Edward Bentinck, een jonge officier in Nederlandse dienst, speelt in het verhaal een centrale rol. Edward is met zijn detachement gestationeerd in het verafgelegen oostelijke deel van de kolonie Suriname, niet ver van de monding van de Marowijne. Regelmatig bezoekt hij de plantage Anna’s Grove van ene heer Cotton. Deze plantagehouder heeft een dochter Matilda op wie Edward erg gesteld is. Zij laat de hernhutter missionaris Schwartz haar slaven onderrichten over het christendom. Maar haar vader blijkt illegaal gesmokkelde slaven te kopen van een Franse kapitein genaamd Légere. Bentinck neemt, ondanks zijn vriendschapsband met Matilda en haar vader, zijn verantwoordelijkheid en schrijft aan het gezag in Paramaribo over de praktijken van de Franse slavensmokkelaar. Dit heeft tot gevolg dat de vader van Matilda gevangen wordt genomen. Door toedoen van de wrede plantagedirecteur van Anna’s Grove worden ook Outalissi (die daar als slaaf te werk is gesteld) en missionaris Schwartz opgepakt. Schwartz wordt ervan beschuldigd de opstandigheid onder de slaven aan te wakkeren, gemarteld en ter dood gebracht. Outalissi wordt veroordeeld tot de Spaanse bok. Maar Outalissi wacht deze straf niet af en ontsnapt uit Fort Zeelandia. Uiteindelijk zal hij uit wraak, voor alles wat de ‘christenen’ de slaven aan doen, brand stichten in Paramaribo. In feite werd Outalissi hier als stichter van de grote brand van 1821, waarbij meer dan vierhonderd huizen in de as gelegd werden, geportretteerd. Wel redt hij en passant het leven van Matilda. Als dank voor zijn heldendaad wordt hij niet zoals Schwartz gemarteld, maar krijgt hij een genadeschot van het vuurpeloton. Lefroy gaf onomwonden blijk van zijn sympathie met de slaven en de strijd van de abolitionisten. In 1829 wordt rechter Lefroy van zijn functie ontheven en teruggeroepen naar Engeland.
Carl Haarnack
Outalissi, a Tale of Dutch Guiana. Christopher Edward Lefroy. Hatchard & Son. Londen, 1826
Nu populair
