Joods erfgoed ‘eeuwig’ uitgeleend
Waardevolle spullen synagoge verdwenen Eeuwige bruikleen in Israël
Ooit was ze bedoeld als gebedshuis voor de Portugees-joodse gemeenschap in Paramaribo, maar vandaag de dag dient de synagoge aan de Heerenstraat als computerbedrijf. De complete inboedel staat al jaren in bruikleen in een museum in Jeruzalem, maar op een enkeling na is er niemand die het belang van een terugkeer onderkent.
De geschiedenis van de voormalige synagoge op de hoek van de Heerenstraat en de Klipstenenstraat gaat bijna drie eeuwen terug. In 1734 ontstond er een splitsing tussen de Portugese (Sefardische) en de Hoogduitse (Asjkenazische) joden. Daarvoor, vanaf de bouw in 1720, hadden de Sefardische joden de Neve Shalom synagoge (Huis van de vrede) aan de Keizerstraat in bezit. Met de scheiding werd de bestaande synagoge echter toegewezen aan de Asjkenazische joden, waardoor de Sefardische joden een nieuw onderkomen moesten bouwen. Dat verrees in 1736 in de Heerenstraat. Tot op de dag van vandaag staat de Sedek ve Shalom (Rechtvaardigheid en Vrede) daar. De functie van het gebouw is echter helemaal veranderd. In rode neonletters hangt er ‘open’ boven de ingang van het gebouw. De airco blaast een fijn briesje door de grote ruimte, waar medewerkers achter een bureau met computer zitten. Op de plek waar jaren terug mensen kwamen om te bidden, worden nu computeronderdelen en hoofdtelefoons verkocht. De Rosheuvel & Partners Business Group (RPBG) heeft haar uitvalsbasis hier. Daaronder vallen Suriname Information Technology Training (SITT), Suriname Information Technology Enterprise (SITE) en Carib Computers. Het plafond is mooi wit en bordjes met daarop ‘receptie’ en ‘winkel’ prijken naast deuren van hout en glas. Een schitterende locatie voor een bedrijf als dit, omgeven door wuivende palmen en midden in het kloppende hart van de stad. “We zitten hier al ruim vijftien jaar”, weet een medewerkster van Carib Computers. “Van een bruikleen van het interieur heb ik nog nooit gehoord.” Ze blijkt niet de laatste te zijn die dat zegt. Ivan Fernald, in het vorige kabinet minister van Defensie en nu als staflid werkzaam bij SITT, is ook niet bekend met het feit dat de collectie van de voormalige synagoge ver weg in Israël staat. “Ik wist hier niets van”, vertelt hij terwijl hij naar de ingang loopt. Hij ziet wel in hoe het kon gebeuren dat Surinaams erfgoed nu in Jeruzalem staat. “Je moet wel een attractie maken van de synagoge, zoals dat ook is gebeurd met Fort Zeelandia en het Onafhankelijkheidsplein”, betoogt hij. “Je moet de toeristen kunnen zeggen: daar in de Heerenstraat staat een mooie synagoge. Laat ze iets zien! Alleen door het gebouw te exploiteren, kun je uit de kosten komen.”
Verder lezen? Het maartnummer van Parbode is nog te verkrijgen via de redactie.