De oplossing van het energietekort
Zon, wind, water, stoom of uranium?
Over de energiecrisis is de laatste weken al veel gezegd en geschreven. Alle partijen geven elkaar de schuld van de problemen, al stak president Desi Bouterse als één van de weinigen wel een beetje de hand in eigen boezem, wat hem siert. Maar niemand kwam met een echte oplossing voor de lange termijn
Eind 2004 beloofde oud-president Jules Wijdenbosch (toen nog DNP 2000) een heuse kerncentrale te zullen laten bouwen als hij op 25 mei 2005 opnieuw zou worden gekozen tot staatshoofd. Hij zou daarover zelfs al afspraken hebben gemaakt met een niet nader genoemd Amerikaans bedrijf. Iedereen deed wat lacherig en zag het als het zoveelste aan zijn brein ontsproten luchtkasteel. Wijdenbosch verloor de verkiezingen roemloos, de kerncentrale werd al weer snel vergeten. Totdat ruim een jaar later een groep wetenschappers en ondernemers stelde dat Suriname niet zonder kernenergie kan om de stroomvoorziening voor de toekomst te garanderen. De eerste reactoren zouden zelfs al klaarliggen om naar ons land te worden verscheept! Die moesten in Commewijne worden neergezet. “Met de kleine gasgekoelde hoge-temperatuur-reactoren zou iedere behoefte worden gedekt”, zo zei professor dr. Theo Wong, hoogleraar geologie aan de Universiteit van Utrecht. “Het accent dat nu wordt gelegd op waterkracht is onterecht. Het opwekken van energie via waterkracht is achterhaald. Het rendement is te laag en bovendien werkt de natuur niet mee. De verdamping in reservoirs zoals stuwmeren is groter dan ooit werd gedacht.”
Enorme toename
De reactoren kwamen er uiteindelijk niet, maar wat zijn opmerkingen over waterkracht betreft, heeft Wong bijna tien jaar later schijnbaar gelijk gekregen: het stuwmeer bevat te weinig water, waardoor we nu in de problemen zitten. Ook moet je Wijdenbosch een schouderklopje geven omdat hij inzag dat er op termijn een ernstig tekort aan energie zou gaan optreden. Maar ja, eigenlijk wist iedereen al dat de problemen alleen maar groter zouden worden. Opeenvolgende regeringen hebben dat sinds de jaren tachtig geroepen en beloofden oplossingen te zullen zoeken om een dreigende crisis af te wenden. Veel verder dan het treffen van wat ad hoc-maatregelen kwam men echter niet. De capaciteit van de EBS is weliswaar beetje bij beetje uitgebreid, maar dat was bij lange na niet genoeg om de enorme toename in de vraag naar energie bij te benen. Politici van oppositie en coalitie hebben elkaar de afgelopen weken veel verwijten gemaakt. Want het is zoals altijd de schuld van de ander dat we regelmatig in het donker zitten en de airco’s niet kunnen laten draaien. President Bouterse liet zich echter niet gek maken en vermeed die discussie; hij zegt vooral een definitieve oplossing te willen. Maar wat is de ultieme oplossing? Die bestaat waarschijnlijk niet. We kunnen niet tot in de eeuwigheid blijven vertrouwen op de vervuilende en niet altijd even betrouwbare dieselgeneratoren. De waterkrachtcentrale van het stuwmeer kan ook niet meer volledig in de behoefte voorzien. Meer waterkracht zou kunnen, maar om onduidelijke redenen gooide het staatshoofd in november vorig jaar de al jaren bestaande plannen voor het Tapajai-project in de vriezer.
Zonne-energie
Het zou voor de hand liggen om ons zonovergoten land vol te zetten met zonnepanelen om die energie om te zetten in elektriciteit. Dat dit mogelijk is, bewijst goudmaatschappij Iamgold. Het bedrijf wekt sinds kort in Brokopondo vijf megawatt op via zonnepanelen. De EBS, en dus de Surinaamse huishoudens, hebben daar echter weinig aan, want de stroom is vooral bedoeld voor de eigen activiteiten. Aan de andere kant wordt het EBS-netwerk daardoor wel ontlast. Toch biedt ook de zon niet dé oplossing. Zonnepanelen zijn duur, nemen extreem veel ruimte in en ons grillige tropenklimaat met dikbewolkte luchten biedt geen garantie voor een onafgebroken elektriciteitsproductie. Minister Jim Hok van Natuurlijke hulpbronnen heeft overigens plannen om in Saramacca een centrale op te zetten met twee keer zoveel capaciteit als die van Iamgold. Ook in Atjoni moet een kleine centrale komen die ervoor moet zorgen dat het dorp in ieder geval overdag op zonne-energie kan draaien.
Windmolens
En dan liggen er nog stapels plannen om windmolens te laten draaien. Volgens industrieel consultant en ondernemer Max Ghazi is dit de beste optie. ‘Wind is gratis, dus investeer daarin’, zei hij een paar jaar geleden tegen een journalist van de Ware Tijd. De windmolens zouden wat hem betreft voor de kust in de Atlantische Oceaan moeten worden gezet. ‘Daar waait de wind het hardst en zal de opwekking van windenergie ook geen last vormen voor omwonenden.’ Maar volgens deskundigen is dat technisch vrijwel onmogelijk en vooral veel te kostbaar. Dan maar op het vasteland. Het rendement van windmolens is echter relatief klein, dus er zijn er heel veel nodig. In ons dichtbeboste land is er eigenlijk alleen maar plaats voor in de kuststreek. Dat zal nooit genoeg energie opleveren om iedereen gelukkig te maken. Een door de oppositie geopperd alternatief om de stoomturbines van Suralco, die gebruikt zijn voor de productie van aluminium, op te knappen en te gaan gebruiken, lijkt ook onbegonnen werk. Dat kost miljoenen en de reparatiewerkzaamheden nemen een jaar in beslag. En dan nog is het maar de vraag hoe lang ze het volhouden, want echt modern zijn ze niet meer. Dus toch maar kernenergie? Laten we het niet hopen; het geeft een hoop gedoe om het radioactieve afval goed op te bergen, dat is vragen om problemen. Daarnaast is gedegen onderhoud van de centrale van levensbelang, en daar zijn we in ons land ook niet zo goed in. Het beste alternatief is om nu eens met alle knappe koppen (Surinamers én buitenlandse deskundigen) serieus bij elkaar te gaan zitten en met een gedegen plan te komen dat minstens een eeuw lang de energievoorziening voor iedere Surinamer garandeert. Waarschijnlijk zullen zon, zee en water daarbij centraal komen te staan. Laten we in ieder geval ophouden met het lanceren van wilde, onhaalbare plannen, vaak ingegeven door politici met dubbele belangen. Die hebben ons nog geen enkele kilowatt stroom extra opgeleverd.
Nu populair
