Misdrijven militaire regimes blijven onbestraft
Na bijna dertig jaar heeft Brazilië op 10 december 2014 een officieel rapport uitgebracht over de misdrijven van de militaire dictatuur. Of dat tot veroordelingen van de daders zal leiden, is nog de vraag. Een amnestiewet maakt dat moeilijk en de machtige militairen hebben nog steeds hun aandeel in de mensenrechtenschendingen niet erkend.
De Brazilianen hebben er lang op moeten wachten. In 1964 pleegden de militairen een staatsgreep en in 1985 eindigde hun dictatuur. Nu pas heeft een waarheidscommissie een rapport uitgebracht over de mensenrechtenschendingen in die tijd.
In Guatemala is begin januari het tweede genocideproces tegen ex-dictator Efraín Ríos Montt begonnen. De voormalige militair werd vorig jaar veroordeeld tot tachtig jaar gevangenisstraf, maar kort daarna besloot het Constitutionele Hof dat het proces moest worden overgedaan wegens procedurefouten. Het vonnis tegen Ríos Montt vorig jaar was uniek, want voor het eerst werd een ex-dictator veroordeeld wegens schending van de mensenrechten. Hij wordt verantwoordelijk gehouden voor het vermoorden, martelen en deporteren van duizenden Ixil-indianen tijdens zijn bewind van 1982-1983. Het nieuwe proces werd echter al meteen stilgelegd. De advocaten van Ríos Montt willen de president van het Hof laten vervangen, omdat hij niet objectief zou zijn.
De Surinaamse president Bouterse noemde in zijn nieuwjaarstoespraak 2015 het ‘jaar van de waarheid’. Hij refereerde aan de Waarheid- en Verzoeningscommissie, die in 2012 is ingesteld als ‘verdere uitwerking’ van de amnestiewet uit 1992, die in 2012 werd gewijzigd. Volgens Bouterse zal het door het mechanisme van deze commissie mogelijk zijn om ‘de vraag te beantwoorden of er schending van de mensenrechten heeft plaatsgevonden, om getuigenissen te doen afnemen om achter de maximale waarheid te komen en om een verzoeningsproces tot stand te brengen.’ Aan het eind van dit proces wil de regering zich inzetten voor een documentatiecentrum over de periode 1975-1992, dat het publiek van ‘de waarheid’ kan voorzien.
Verder lezen? Dat kan elke maand in Parbode, met nieuws uit de regio.