Geld moet rollen
Ter gelegenheid van haar 150-jarig bestaan heeft De Surinaamsche Bank (DSB) een boekwerkje uitgebracht, speciaal voor de jeugd. ‘Jullie zijn de toekomst van Suriname’, aldus de heer Sigmund L.J. Proeve, de huidige directeur van de bank, in zijn voorwoord. Schrijfster Cynthia McLeod is bereid gevonden de jubileumuitgave te verzorgen. In ruim veertig pagina’s vertelt zij het verhaal van leerlingen afkomstig uit de derde klas van de Hendrikschool. In opdracht van de leerkracht maken zij een werkstuk over, en ik citeer: ‘een productiebedrijf en het product daarvan in Suriname’. De leerlingen werken twee aan twee en mogen zelf hun onderwerp kiezen: bauxiet, drinkwater, brood, gebak en ijs, rijst, garnalen en biologisch gekweekte groenten. Drie leerlingen blijven er over. Zij hebben nog geen onderwerp. Een van de drie stelt voor om een werkstuk te maken over geld. Op dit punt rijst bij de kritische lezer direct de vraag hoe je van ‘een productiebedrijf en het product daarvan’ terecht kan komen bij geld dat moet rollen en aansluitend bij De Surinaamsche Bank. In onze optiek is een bank een organisatie die financiële diensten verleent. En geld is een middel, een instrument dat je kunt inzetten om producten te kopen. Bankbiljetten worden gedrukt, munten worden geslagen, maar niet door een bank. Terecht roept de verstandigste van de drie leerlingen dan ook: ‘Hou op met nonsens… geld is toch geen product.’ En precies daar zou het moeten stoppen. Maar ja, dan krijg je geen jubileumuitgave voor de DSB. Dus vindt de juf het een goed idee en kunnen onze studenten aan de slag gaan.
In de volgende hoofdstukken krijgen we een minicursus ‘hoe maak ik een werkstuk’ en zijn we getuige van een zoektocht naar informatie over geld en de bank door ons nijvere drietal. Ze komen terecht bij de PR-dame van de bank, praten met een oud-werknemer en mensen uit hun directe omgeving. En dan blijkt dat de oude bank in den beginne wel degelijk zelf geld mocht drukken en uitgeven. Waarvan akte. Het geheel vormt een onschuldig verhaal, met als hoogtepunt de crash van de computer vlak voor de deadline en het onklaar raken van de back-up stick. Gelukkig komt alles aan het eind goed, en zo hoort het ook. Het boek is uitgegeven op stevig, glanzend papier met een keurige omslag. De illustraties bestaan uit door de computer bewerkte foto’s in zwart-wit, aangevuld met een gekleurd element, bijvoorbeeld de blauwe uniformen van de leerlingen, een gele citroen te gebruiken bij het poetsen van koper en een groen-blauwe prospectus van de bank, waarboven handen die een bijzonder onverzorgde indruk maken. De vertaling van het Sranan loopt niet helemaal synchroon met de tekst. Zo wordt ons niet verteld wat ‘m’e nyan den lek snack’ betekent, wat ‘sara sara’ zijn of wat bedoeld wordt met een ‘broko broko fiets’. Je doet het goed, of je doet het niet.
Geld moet rollen. Het verhaal van geld en de Surinaamsche Bank, Cynthia McLeod (tekst) en Tim op den Akker (illustraties), 2015, Stichting Projekten in opdracht van De Surinaamsche Bank, ISBN 978 90 823675 0