In 1992 verscheen bij uitgeverij Prometheus De Bosnegers zijn gekomen! Slavernij en rebellie in Suriname. Dat was een verkorte versie van het proefschrift waarop Wim Hoogbergen in 1985 was gepromoveerd aan de Universiteit Utrecht. VACO heeft gemeend onder een andere titel een nieuwe, herziene druk op de markt te brengen. Het herziene houdt vooral in dat er verwijzingen zijn opgenomen van wat er over de Boni’s in de laatste twintig jaar is gepubliceerd. Dus verwacht als lezer geen nieuwe opmerkelijk wetenswaardigheden van de hand van de auteur zelf. Proefschriften zijn over het algemeen zware kost en voor een leek moeilijk te verteren. Nu heeft Hoogbergen wel een vlotte schrijfstijl, wat hij heeft aangetoond met een andere boek dat door VACO werd uitgegeven, Het kamp van Broos en Kaliko, de geschiedenis van een Afro-Surinaamse familie. Maar toch: het 376 pagina’s tellende werk bevat zoveel gedetailleerde informatie, zoals van een wetenschapper verwacht mag worden, dat je er soms moe van wordt. Je moet wel heel graag willen weten hoe het ook alweer met de Boni-oorlogen zat, wil je het in één adem kunnen in willen uitlezen. Iedereen in Suriname die een paar jaar in de schoolbanken heeft gezeten, weet natuurlijk wie Boni was. Hij voerde weggelopen slaven aan, die in de tweede helft van de achttiende eeuw de plantagehouders het leven zuur maakte. Vandaar ook de titel van de eerste druk, De Bosnegers zijn gekomen!, die verwijst naar wat de slachtoffers van de rebellerende Marrons ongetwijfeld wel eens zullen hebben geroepen als ze de kwelgeesten op zich af zagen stevenen. De Boni’s vielen meestal plantages aan in het oosten van Suriname, rond de Cottica-rivier. Slaven die op die plantages te werk waren gesteld, grepen hun kans en sloten zich bij Boni aan. Daarnaast werden slavinnen door meegenomen om zich van vrouwen te voorzien. De plantagehouders leden grote verliezen door de aanvallen. De koloniale autoriteiten waren lange tijd machteloos. En zelfs zo wanhopig, dat ze slaven hun vrijheid teruggaven als ze mee wilden vechten tegen de Marrons. Na een jarenlang kat en muis-spelletje, waarbij Boni steeds weer uit handen van het bewind wist te blijven, raakte zijn geluk uiteindelijk op en werd hij gedood. Hoogbergen schrijft tot in het meest piepkleine details de opkomst en ondergang van Boni, die uiteindelijk een belangrijke rol heeft gespeeld bij de strijd tegen het koloniale gezag. Maar nogmaals, voor een leek misschien wel wat té gedetailleerd.
De Boni-oorlogen, Slavenverzet, marronage en guerrilla, Wim Hoogbergen, 2015, VACO Uitgeversmaatschappij, ISBN 978 99914 0 103 4
Nu populair
