De ontginning en export van grondstoffen is geen nieuw fenomeen in Latijns-Amerika. Maar vanaf de jaren negentig van de vorige eeuw is het booming business. Met de groeiende vraag naar grondstoffen en de stijging van de prijzen op de wereldmarkt, grepen overheden de kans aan om snel veel geld binnen te halen via belastingen en concessierechten. Voor veel landen is de exploitatie en grootschalige export van natuurlijke rijkdommen de motor geworden voor economische groei. Er bestaat voor dit ontwikkelingsmodel een speciale term: extractivisme.
Ondanks ideologische verschillen tussen de landen lijken ze dit model allemaal te omhelzen. Of het nu gaat om Peru en Colombia, landen met een uitgesproken neoliberaal beleid, of om Ecuador en Bolivia, die een linkser beleid voeren dat volgens eigen zeggen ook nog eens stoelt op respect voor en bescherming van pachamama, moeder aarde. Overheden hebben de inkomsten uit de exploitatie en export van grondstoffen nodig voor economische groei en voor hun beleid van sociale herverdeling. Niet voor niets is grofweg tussen 2003 en 2013, waarin de prijzen van grondstoffen een hausse bereikten, de armoede spectaculair gedaald en is ook de ongelijkheid, die nergens zo groot is als in Latijns-Amerika, afgenomen. Menig land, rechts of links, zette programma’s op ter bestrijding van armoede.
Parallel aan de uitdijende mijnbouwactiviteiten lopen sociale conflicten en protesten van milieubeschermers. In Peru, Chili, Colombia, Bolivia, Guatemala en Mexico zijn de protesten het hevigst. Tegenstanders worden er ook het hardst onderdrukt; van intimidatie tot criminalisering en moord. Het Observatorium voor Mijnbouwconflicten in Latijns-Amerika (OCMAL) heeft een registratie gemaakt van conflicten in de periode 1995 tot 2013 en komt tot een aantal van ongeveer tweehonderd. Bovenaan staan Peru en Chili met 34 en 33 conflicten, gevolgd door Mexico met 28, Argentinië met 26, Brazilië met twintig en Colombia met twaalf. Grote mijnprojecten zijn van invloed op in totaal 290 gemeenschappen.
De mijnbouw op ons continent in vogelvlucht, in het januarinummer van Parbode.
Nu populair
