Bossen, rollende koppen en dansen
Het nieuwe jaar is ondertussen al aardig op gang gekomen. toch wil ik u nog even mee terug nemen naar het begin van dit jaar. En wel naar de nieuwjaarstoespraak van minister Peneux, onze minister van onderwijs, Wetenschap en Cultuur, mede vanwege de klassieke fout die onze minister maakt in de communicatie met zijn medewerkers. tijdens zijn toespraak gaf onze onverschrokken minister aan dat hij, en ik citeer, ‘die godo op Cultuur gaat bossen’.
Voor al die mensen die niet weten wat een ‘godo’ is, ik neem het u niet kwalijk. De moeilijkheid is dat er verschillende betekenissen zijn van het woord godo. Met een godo kan men bedoelen een honingraat, maar ook een uitgeholde kalebas. Afhankelijk van de context, met of zonder de toevoeging ‘waswas’, kan men ook een wespennest bedoelen. Dat weten we dan ook weer. Kennis is macht en heerlijk dat internet bestaat. We gaan die ‘godo bossen’ dus. Even kijken wat bossen nou precies betekent. Als ik intik ‘we gaan dat ding bossen’, kom ik onvermijdelijk terecht op een website met de naam Mamjo. Dat is nu juist een site waarop ik bij voorkeur niet terecht wil komen, vanwege het gehanteerde taalgebruik en de geestverheffende onderwerpen. toch maar even doorzetten. ‘Bossen’ zo begrijp ik kan, ook weer afhankelijk van de context, zoiets betekenen als kapot maken, te grabbel gooien, omverwerpen. En daarmee heb ik het netjes geformuleerd.
nou kun je niet van elke minister verlangen dat hij altijd netjes formuleert, zoals je ook niet van elke president kan verlangen dat hij altijd netjes danst. We zijn niet allemaal president van de Verenigde Staten en we kunnen niet allemaal dansen als obama. Immers, naarmate het verschil tussen het niveau van de mens en het niveau van zijn ambt groter is, wordt de kans op een discrepantie tussen passend gedrag en gedemonstreerd gedrag groter. Google maar op ‘onze president danst’ en vergelijk zelf de twee presidenten. Je mag dan wel onze ‘volkspresident’ zijn, maar je hoeft het volk niet op die manier te beledigen. Mijn oprechte deelneming gaat uit naar onze first lady en naar de deskundige dochter op het kabinet van onze president.We dwalen af, de godo dus. Een honingraat heeft, volgens bekomen informatie, een zeer efficiënte structuur. Dus ik zou zeggen: een godo moet je nou juist niet bossen, een efficiënte structuur moet je behouden. Heb je een keer een efficiënte structuur op een ministerie, wees er zuinig op. Maar de minister kan natuurlijk ook bedoeld hebben dat de organisatie bij Cultuur lijkt op een uitgeholde kalebas of op een wespennest. In dat geval sta ik er wat ambivalent tegenover. Een uitholde kalebas lijkt me het ‘bossen’ niet waard en met een wespennest moet je omzichtig te werk gaan bij het ‘bossen’, om niet zelf het slachtoffer te worden van een venijnige tegenaanval.
Enfin, als gevolg van deze drieste uitspraak ontstaat er grote beroering onder het personeel van Cultuur. Begrijpelijk, er zijn al zoveel koppen gerold, nietwaar? Bij ministeries, bij staatsbedrijven en parastatale bedrijven. Wat zou er in hemelsnaam bij hun eigen onderdirectoraat Cultuur staan te gebeuren? Sommigen voelden al voorzichtig aan hun eigen hoofd, of bukten zich om hun stoelpoten te controleren.
Een onrustige week gaat voorbij en dan laat de minister door de Ware Tijd het volgende optekenen: ‘Mijn woorden zijn verkeerd geïnterpreteerd’. natuurlijk, de medewerkers hebben het verkeerd begrepen, domme medewerkers ook. De minister doelde, volgens eigen zeggen, met het ‘bossen van de godo’ op de dringend noodzakelijke vernieuwing van de organisatiestructuur van Cultuur. Dus ‘bossen’ blijkt ook gebruikt te kunnen worden in de betekenis van vernieuwen en met ‘godo’ bedoelt de minister dus de organisatiestructuur van zijn afdeling Cultuur. Zo ziet u maar weer, onze taal is een levende taal. Als tijdelijke, onafhankelijke en onbezoldigde woordvoerder van de minister vat ik keurig samen: ‘Ik Robert Peneux, de minister van én onderwijs én Wetenschap én Cultuur, ben de mening toegedaan dat de organisatiestructuur van Cultuur dringend vernieuwd moet worden en dat ga ik persoonlijk aanpakken’. nou, dat moet toch heel geruststellend klinken. oh, alleen maar de structuur vernieuwen, dan is er niets aan de hand. En de onnozele medewerkers laten onmiddellijk hun hoofd los en leunen ontspannen achterover in hun stoel.
Waar het mij ook om gaat is, dat onze minister van onderwijs, Wetenschap en Cultuur de vinger wijst naar de medewerkers die hem verkeerd zouden hebben geïnterpreteerd. toevallig verdiep ik me al jaren in de mondelinge communicatie. En een van de eerste lessen die ik heb geleerd is, dat de verantwoordelijkheid voor de inhoud van de boodschap ligt bij degene die de boodschap brengt. Dus zeg je niet ‘de medewerkers hebben mij verkeerd geïnterpreteerd’, maar steek je de hand in eigen boezem en zeg je: ‘ja hoor, geachte medewerkers, ik ben onduidelijk geweest’. Hoe moeilijk is dat? tussen haakjes, wedden dat terwijl u dit leest, de koppen al over straat rollen?