Pabode Magazine Sneak Peek: isolement Trio Tepu
Het Triodorp Përëru Tëpu, ook wel Pelelu Tepu of kortweg Tepu genoemd, is stroomopwaarts de eerste inheemse nederzetting aan de Tapahonyrivier. Ongeveer vijfhonderd Trio’s wonen in dit diep-zuidelijk gelegen dorp, dat in de jaren 60 van de vorige eeuw door bewoners van Palumeu werd gesticht. Stamleden die toen als nomaden in die contreien leefden, kregen zo een alternatieve vaste woonplaats aangeboden.
Përëru Tëpu (Trio voor ‘reuzenpadden rotsblok’) werd in 1965 gesticht, en beleefde in de jaren zeventig een bloeiperiode toen in 1973 een lagere school werd opgezet. Schoolhoofd Cees Koelewijn verbleef er nog vóór de Binnenlandse Oorlog (1986-1992) aanbrak en er abrupt een eind kwam aan de betrekkelijke welvaart in dit pittoreske dorpje. Verslechterende leefomstandigheden en een grote vluchtgolf naar het Triodorp Mataware en omliggende dorpen in Brazilië behoorden tot de gevolgen. Een andere erfenis van de oorlog is dat er heden ten dage nog altijd functionele analfabeten zijn en er jarenlang geen behoorlijk onderwijs is gegeven. Dat kwam pas weer rond de eeuwwisseling.
Anno 2016 zijn er in geheel Tepu twee ijskasten, is er van zeven tot elf uur ‘s avonds stroom en is er slechts bij voldoende aanbod op vrijdag een lijndienst naar dit plaatsje in Sipaliwini. De lagere school die Cees Koelewijn in 1973 daar in het oerwoud opzette, werd in 1986 overgenomen door de overheid. Na jaren van pinaren werd het onderwijsproces weer opgestart en wordt er tegenwoordig aan zo’n 120 leerlingen lesgegeven. Bitter weinig pupillen gaan voor vervolgonderwijs naar de stad; alleen al de internaatprijzen variëren tussen de SRD 200 en SRD 500, terwijl de zorg en ondersteuning die geboden worden, niet afhankelijk blijken van de prijs. De perspectieven voor jongeren uit Tepu zijn gewoonweg niet bepaald gunstig.
André Koelewijn, die als kind acht en een half jaar in Tepu woonde, presenteerde eind april een nieuw taalboek in zijn dorp. Tegenover Parbode wijdt hij uit over de barrières met betrekking tot de ontwikkelingsperspectieven van het afgelegen dorp Tepu. Nu te lezen in de augustuseditie.