President Bouterse kan nog op slechts zeventien procent instemming als president rekenen, een dramatische daling in een jaar. Dat bleek uit een representatieve peiling van het gezaghebbende Surinaamse onderzoeksinstituut nIKoS. De peiling werd gehouden in Paramaribo, het grootste en meest multi-etnische kiesdistrict. uit het onderzoek bleek ook dat oppositiepartij vhP de nDP was voorbijgestreefd als grootste partij. Een andere oppositiepartij, de nPS, bleek flink te zijn ingelopen op haar paarse concurrent. Bijna 75 procent van de respondenten ondersteunde de protestgroep We zijn Moe-dig, die in wekelijkse demonstraties het aftreden van Bouterse eist. Bijna driekwart van de ondervraagden bleek de rechterlijke macht te steunen tegen de aanvallen vanuit de regering. Een overgrote meerderheid veroordeelde de inmenging van Bouterse en zijn regering in het lopende 8 decemberstrafproces.
De nIKoS-peiling zorgde voor een schrikreactie in het paarse kamp. nDPfractieleider André Misiekaba sprak van een ‘wake up call’. Maar evenals zijn collega Melvin Bouva, durfde hij de comfortabele ontkenning niet te verruilen voor kritische zelfreflectie. het lag allemaal aan de financieel-economische crisis, die op haar beurt weer het gevolg was van dalende grondstofprijzen. Als die prijzen weer omhooggaan, als het economisch weer beter gaat, en dat zal over enkele jaren zijn, dan stijgt de populariteit van de president weer. nee, de dramatische daling in de peilingen had niets met beleid of bekwaamheid van de president te maken. het was allemaal te wijten aan externe omstandigheden. Deze politici papegaaiden de kernfilosofie van ‘Baas’: A no mi! (Ik ben het niet). Psychologen typeren deze stijl van verklaren als externaliseren. Maar wat zijn mogelijk andere verklaringen voor het door onderzoek geobjectiveerde verschijnsel van een president op retour?
Loze beloften en sociale omkoping
Het is gemakkelijker beloften te doen, dan ze na te komen. om stemmen te winnen, doen partijen vaak mooie beloften, het kost immers niets. Eenmaal aan de macht worden de beloften vervangen door smoesjes, over waarom die beloften niet zijn uitgevoerd. ook dat kost niets. Maar er zijn graden van ernst en omvang in het gebruiken van deze vorm van kiezersbedrog. Desi Bouterse heeft het bont gemaakt. niets was te veel om in 2010 aan de macht te komen. Achttienduizend nieuwe woningen zouden er komen. De woningnood zou structureel teruggedrongen worden. Een nieuw ziekenhuis in Wanica. Fly overs. Een nieuwe, grote haven. Suriname zou de voedselschuur van het Caribisch gebied worden. Duurzaam zouden kinderen naar de naschoolse opvang kunnen, werkende ouders zouden worden ontlast. onderwijs en gezondheidszorg zouden naar nieuwe hoogten stijgen. Een prudent financieel en monetair beleid werd in het vooruitzicht gesteld. En als klap op de vuurpijl: een kruistocht tegen corruptie. van de beloften kwam haast niets terecht. In 2015 werd onder de leuze ‘nog vijf’ aan de tactiek van loze beloften de macht van staatspropaganda en misbruik van staatsmiddelen toegevoegd. De kiezers werd een valse voorstelling van de financiële situatie voorgehouden. Die voorstelling droeg het stempel van goedkeuring van de governor van de Centrale Bank, die later als nieuwe minister van financiën verklaarde dat ook hij was misleid. De monetaire reserves werden uitgeput om de koers van de SRD, met het oog op de verkiezingen, kunstmatig in stand te houden. In de maanden vóór de verkiezingen werden ruim 5000 overheidsbaantjes geaccommodeerd. Duizenden grondbeschikkingen werden door de paarse minister persoonlijk verstrekt, alsof het een partijpolitieke gunst betrof. Zonder financiële onderbouwing en zonder waarborgen voor integer bestuur werden socialezekerheidswetten vlak voor de verkiezingen door De nationale Assemblée geloosd. DWT-columnist Iwan Brave typeerde de exercities als ‘sociale omkoperij’. Badrissein Sital, nDP’er van het eerste uur, zei het treffend: ‘Stemmen zijn gekocht’. vooral in kiesdistricten waar weinig stemmen nodig zijn voor een zetel, werd zelfs demografische corruptie gepleegd. Inwoners werden toegevoegd in kiesdistricten, zoals in het zuiden – ook uit het buitenland. De verkiezingen van 2015 waren oneerlijk, corrupt. Echter, een macht kan de electorale weerspiegeling van de reële politieke verhoudingen manipuleren, maar feiten blijven feiten. De tegenstelling tussen de gekunstelde samenstelling van parlement en regering, en het maatschappelijke draagvlak, zou zich verdiepen naarmate het verschil tussen beloften en uitkomsten groter bleek. De hooggespannen verwachtingen werden bittere frustraties.
Megacorruptie versus sociale zekerheid
Het is een valse tegenstelling gebleken, de voorstelling dat Bouterse meer stond voor een sociaal program en president venetiaan meer voor financieel-monetaire stabiliteit. De combinatie van megacorruptie (oW à la Abrahams, EBS, concessies voor Gopi, nepotisme binnen het Kabinet van de President enzovoorts) en een sinterklaasachtig ‘sociaal contract’ van de regeringen Bouterse, heeft zowel de overheidsfinanciën als de sociale omstandigheden van de bevolking ontwricht. Een regime van zelfverrijking staat haaks op de notie van sociale zekerheid. het laatste is erop gericht duurzaam sociale ongelijkheid te reduceren en een menswaardig bestaan voor elke burger mogelijk te maken. Zo’n integere notie van sociale zekerheid gaat uit van de menselijke waardigheid en autonomie van de burgers. Die notie stimuleert niet de afhankelijkheid van de machthebber, maar kansen om door werk en participatie – ongeacht de partijpolitieke kleur – vooruit te komen en erbij te horen. het drama van venezuela, een land geleid door een ideologische kameraad van Bouterse, laat zien hoe catastrofaal de combinatie van autoritair bestuur, corruptie en sociale omkoperij uitwerkt. Weerloos zijn zulke landen dan ten opzichte van de schommelingen van de grondstofprijzen. De regeringen venetiaan hadden meer aandacht aan het sociale program moeten geven. Maar hun aanpak van corruptie – corrupte ministers belandden in het gevang – en prudent financieelmonetair beleid, hebben door de opbouw van reserves en waarborging van stabiliteit, maatschappelijk vertrouwen en geleidelijke sociale vooruitgang bewerkstelligd. Integer presidentschap is nog geen garantie voor sociaal-economische vooruitgang. Maar het gaat misbruik van de schaarse middelen tegen en bevordert rechtmatige en doelmatige overheidsbestedingen. het sociaal program van integer presidentschap heeft daardoor in Suriname een veel beter resultaat behaald, dan het ‘sociaal contract’ van corruptie, patronage en afhankelijkheid.
Wetsmisbruik
Uit angst voor het vonnis in het 8 decemberstrafproces werd de wetgevende macht, inclusief het presidentschap, misbruikt om de zelfamnestiewet in 2012 erdoorheen te jagen. De kiezers mochten niet weten of de paarse leider schuldig was aan meervoudige moord. De internationale en constitutionele rechten van slachtoffers en nabestaanden werden grof met de voeten getreden. volstrekt tegen de grondwet in, werd ingegrepen in een lopend strafproces. Duizenden Surinamers gingen uit protest de straat op. nadat de Krijgsraad onlangs, in lijn met een vonnis van het hof van Justitie, de zelfamnestiewet niet van toepassing achtte in het lopende 8 decemberstrafproces, grepen president en regering naar een nieuwe vorm van wetsmisbruik. Zij dwongen met artikel 148 van de grondwet in de hand, onder het valse voorwendsel van ‘staatsveiligheid’, de door Bouterse benoemde procureurgeneraal de vervolging te staken. terwijl in koortsachtig tempo aan een paars gezind Constitutioneel hof wordt gewerkt, in een poging de Krijgsraad te overrulen en het 8 decemberstrafproces definitief stop te zetten. Dit hele dictatoriale circus van bedrog werd gelardeerd met openlijke, ongefundeerde aanvallen van de minister van Justitie en Politie op de rechterlijke macht. De orde van Advocaten sprak haar afschuw uit over dit ongekend bestuurlijk wangedrag. De oppositionele partijen, in en buiten het parlement, eisten haar onmiddellijke aftreden. De Europese unie wees de regering op haar verplichtingen de onafhankelijke rechtsgang en de rechterlijke macht te respecteren. De Caricomleiders lieten zich niet verleiden tot steun aan Bouterses artikel-148-manipulatie. fijntjes kreeg de president-hoofdverdachte van zijn collega’s te horen dat het om een interne Surinaamse aangelegenheid ging. Anders gezegd: een Caricomvergadering van staatshoofden was niet het forum voor zijn verhaal. het markeerde het groeiende (internationaal) isolement van de paarse president. het is een karakteristiek van de uitgeregeerde machthebber; elke poging geleend gezag te verwerven, verergert de ongeloofwaardigheid. De president marcheert op drijfzand.
Nu populair
