Stonfutu: Elfriede Cederboom – Parbode Sneak Peek
Elfriede Ritfeld groeide op met vijf broers en drie zussen op in een EBG-gezin. Haar vader was het eerste Surinaamse schoolhoofd van de Graaf von Zinzendorf-mulo, haar moeder huisvrouw. Ze had een prettige en gedisciplineerde jeugd. Friede, zoals ze genoemd werd, haalde het mulodiploma, typen en Engelse correspondentie. Haar eerste werkkring was de administratie van het houtbedrijf Bruynzeel. Daarna het ministerie van Economische Zaken, de Deviezencommissie, waarna ze hoofd werd van het AKB, het bureau voor Kinderbijslag.
“Ik deed toen al vrijwilligerswerk, sociaal werk voor vrouwen en een jaar later streed ik ook voor vrouwenrechten via de politiek.”
Dit op de bres springen werd geboren vanuit Elfriedes gevoel te willen werken aan een grotere rechtvaardigheid, te beginnen in eigen land. Tot op vandaag heeft dit haar belangstelling en geeft zij haar uitgesproken mening: “Al heeft het me evenveel vijanden opgeleverd als ik haren op mijn hoofd heb”, zegt ze lachend.
Bij de volgende (NPK-)regering onthief men haar als hoofd AKB en de afdeling staakte twee dagen. “Ik kwam toen met de minister van Sociale Zaken overeen dat ik als ambtenaar werd uitgeleend aan het Vrouwencentrum dat was opgezet onder leiding van Flor Eersel.
Op haar 27ste trouwde Elfriede met Leo Cederboom, toen agent van politie, die de rang van inspecteur bereikte. Leo was bekend als Professor Belazericus, een bekende goochelaar die menig kinderfeestje heeft opgeleukt. Hij overleed op zijn 81ste, nu vijf jaar geleden, nadat we 55 jaar getrouwd waren”, vertelt de weduwe. Over haar huwelijk merkt ze op: “We hebben goed gesproken van te voren. Ik heb duidelijk gezegd dat ik altijd een werkende vrouw zou blijven en altijd vrijwilligerswerk in de politiek zou doen en strijd zou voeren voor vrouwen- en kinderrechten. We hebben onze doelen in ons gezamenlijk leven besproken. Hij heeft zich aan zijn afspraken gehouden en mij nooit een strobreed in de weg in de weg gelegd. Het huwelijk zelf was vallen en opstaan, maar we hebben volgehouden. Ik heb ook geleerd dat je nooit je huwelijksproblemen met anderen moet bespreken, voor je het weet ligt er een leugenversie van je verhaal op straat.” Het huwelijk werd gezegend met dochter Haidy en zoon Clifford.
Elfriede maakt duidelijk dat er eerder door vrouwen strijd was gevoerd en zij gedaan hadden gekregen dat de vrouwelijke ambtenaren, leerkrachten en verpleegsters niet langer automatisch ontslag kregen als ze trouwden of in verwachting raakten, zoals in de jaren 50 nog het geval was.
De handelingsonbekwaameid van de vrouw werd in 1980 per decreet opgeheven. Meerdere vrouwenorganisaties hadden toen al een nieuwe wet voorbereid. In de vroegere -discriminerende – Wet Handelingsonbekwaamheid was bepaald dat gehuwde vrouwen geen bezit mochten hebben en dat hun echtgenoot al wat de vrouw zelf of gezamenlijk bezat, bijvoorbeeld zomaar in beslag mocht nemen en verkopen.
Het hele artikel is te lezen in het septembernummer van Parbode.