Narcos en De baas van het kwaad
De Colombiaanse schrijver Gabriel García Márquez stelde dat er een literair meesterwerk schuilde in een biografie van zijn landgenoot Pablo Escobar (1949-1993). Maar een dergelijk boek zou een erkenning van succes hebben betekend voor de beruchte drugsbaas en kon daarom beter maar niet geschreven worden, aldus ‘Gabo’.
Toch is Escobar sinds zijn dood nooit uit de publiciteit verdwenen. Tegenwoordig maakt het on demand televisiekanaal Netflix furore met de serie Narcos. Op zich niet onaardig, maar de Colombiaanse serie El patrón del mal, vertaald als ‘Pablo Escobar de beruchte drugsbaron’, is vele malen beter. Beide series vertellen het levensverhaal van Pablo Emilio Escobar Gaviria zoals hij voluit heet en zich in de serie regelmatig voorstelt. Centraal staan zijn opkomst en ondergang als maffioso in de jaren zeventig, tachtig en negentig van de vorige eeuw.
In Narcos wordt het verhaal verteld vanuit het perspectief van de Amerikaanse DEA-agent Steve Murphy (acteur Boyd Holbrook), die nauwelijks Spaans spreekt, en zijn partner Javier Peña (acteur Pedro Pascal). De Braziliaanse acteur Wagner Moura (1976), bekend van de film Tropa de Elite, vertolkt de rol van Escobar. Hij kwam dertien kilo aan voor de rol, dompelde zich onder in de Colombiaanse samenleving en levert een aardige rol af. En hoewel de Portugeestalige Moura behoorlijk Spaans spreekt, is het onvoldoende om voor echte Colombiaan door te gaan.
Bingewatchen
In El patrón wordt de rol van Pablo briljant vertolkt door de Colombiaan Andrés Parra (1977). Hij kwam vijfendertig kilo aan voor de rol. Niet alleen lijkt hij fysiek op Pablo – vadsig, sluik haar dat hij om de haverklap goed doet, snorretje – ook zijn mimiek, intonatie en het taalgebruik; hij ís Pablo gewoon.
Wat beide acteurs weten over te brengen, en Parra in betere mate, is de wispelturige persoonlijkheid van Escobar, die als een blad aan een boom kan omslaan. Zijn gezin is heilig voor hem; als echte latino macho is de band met zijn moeder nog heiliger. Dat alles is geen belemmering om er affaires op na te houden en minderjarige prostituées te ontvangen. Het ene moment is hij de toegewijde familieman en huisvader en bezorgde echtgenoot; letterlijk het volgende ogenblik geeft hij opdracht tot martelen of moorden. Hij is intelligent, sluw, een nietsontziende manipulator en hypocriete leugenaar. De term drugsbaron waarmee hij vaak wordt aangeduid, suggereert valselijk dat er iets nobels schuilt in wat de man deed.
Narcos is een snelle, mooi gemonteerde serie met een semi-documentaire-achtige stijl, gemaakt door de Braziliaanse regisseur Jose Padilha en producent Eric Newman. De serie is verslavend en nodigt uit tot bingewatchen. Met deze eigen productie heeft Netflix een hitserie afgeleverd, die wereldwijd succes oogst.
Hollywood
Narcos werd goed ontvangen en zelfs internationaal gehypet. Daar past wel enige nuancering bij. De historische lijn klopt niet altijd, maar ok, dat is de vrijheid van fictie. Wat dat betreft kun je beter het boek Pablo Escobar. De zoektocht naar de man achter de mythe lezen van historicus en Colombiadeskundige Nico Verbeek (1961), die sinds 1996 in Medellín woont en werkt.
Storender is dat personages ongeloofwaardig en slecht gekarakteriseerd zijn, bijvoorbeeld zijn moeder en zijn vrouw, die in El patrón beter uit de verf komen door hun overtuigende acteertalenten. Ook situaties, sfeerbeelden en het landschap zijn te weinig Colombiaans. De keuze voor de DEA-agenten als hoofdrolspelers die Escobar bevechten is onlogisch. Narcos doet voorkomen alsof de Amerikaanse antidrugsorganisatie DEA en de Amerikaanse ambassade de strijd aanvoerden, in werkelijkheid was hun rol beperkt. Bovendien mist bij Narcos de angstlaag van terreur die bij El patrón wel voelbaar is. Narcos is te veel Hollywood en te weinig Colombia.
In vergelijking met Narcos heeft de verhaallijn van El patrón een solidere basis: het boek La parábola de Pablo (De parabel van Pablo Escobar) van Alonso Salázar, gerenommeerd journalist en oud-burgemeester van Medellín. Het is bovendien een echt Colombiaanse productie, waarbij het scenario is geschreven door Juan Camilo Cano Ferrand en Juana Uribe. Hun persoonlijke levens werden direct door Escobar beïnvloed. Camilo is de zoon van Guillermo Cano, hoofdredacteur van de kritische krant El Espectador, die in opdracht van Escobar vermoord werd. Juana’s moeder werd door Escobars mannen ontvoerd en haar oom was presidentskandidaat Luis Carlos Galán, die in 1989 in opdracht van Escobar werd vermoord.
Caracol
El patrón opent met beelden van Escobar als kleine jongen. Van zijn moeder leert hij zijn belangrijkste levensles: ‘als je iets doet wat niet mag, laat je dan in ieder geval niet betrappen’. De kracht van de serie zit ‘m vooral in het goede acteerwerk en de realistische scènes en dialogen. Zo praten, eten, lopen mensen in Colombia. Alle details kloppen, van de gezamenlijke middagmaaltijd van de familie tot de generaal die zijn manschappen op missie stuurt. In stijl met het genre van de Latijns-Amerikaanse telenovela (soap) zijn er de nodige zoetsappige momenten die worden omkleed met melodramatische muziek.
De serie is meer dan het leven van Escobar, het schetst ook de opkomst van de drugsindustrie in Colombia als fenomeen. Toen televisiezender Caracol de serie (74 afleveringen) in 2012 uitzond, zat iedereen maandenlang aan de buis gekluisterd. Netflix zond in 2015 het eerste seizoen (tien afleveringen) van Narcos uit. Seizoen 2 (weer tien afleveringen) besloeg het laatste levensjaar van Escobar. De makers waren verrast door het internationale succes. Het verhaal was helemaal verteld, maar Netflix rook geld. Dit najaar verschijnt seizoen 3 dus op de buis, waarin de periode na Escobar centraal staat, met focus op het Cali-kartel. Seizoen 4 staat gepland voor 2018.
Het hele artikel is te lezen in het oktobernummer van Parbode.