Boekrecensie Torarica: De oude hoofdstad van Suriname – Parbode Sneak Peek
In vijf hoofdstukken wordt via gevarieerde typen tekst door John de Bye historische informatie gepresenteerd over de oude hoofdstad Torarica. Die heeft gefunctioneerd van 1650-1667 en moet naast het huidige Overbridge hebben gelegen. Het boek opent met een rechtszaalverslag van Torarica, vanwege een half gelukte aanslag gepleegd op Lord Willoughby door een doorgedraaide Engelse planter. Daarna een gedetailleerde inventarisatielijst uit 1667, maar ook het verhaal van de schepen die onder Abraham Crijnssen vielen en met grote overmacht Fort Willoughby tot overgave dwongen in dat jaar.
Het derde hoofdstuk bevat passages en plakkaten betrekking hebbende op Torarica en spannend als een jongensboek is het vierde hoofdstuk met de aardige beschrijving van de actuele zoektocht in de jungle naar het stadje Torarica, de hoofdstad van 350 jaar geleden. Het vijfde hoofdstuk is geschreven door Philip Dikland . Hierin worden de plantages aan de Surinamerivier genoemd, met veel informatie over de landbouw- en houtplantages gelegen rondom Torarica. Vanuit in extenso overgenomen inventarislijsten blijkt wie de eigenaar was en wat de waarde was van de terreinen, de woningen, loodsen en molens voor suiker, koffie of cacao, de staat van de gewassen, het aantal slaven en hun conditie. Dit geeft wat inzicht in de landbouw- en houtplantages van de 19e eeuw onder Engels bestuur. Op pagina’s 65 tot en met 96 staan enkele prachtige geschilderde antieke portretten, ook afbeeldingen van schepen, gevecht bij Fort Zeelandia, plantagelandschappen en kaarten. Uit de tekst en de illustraties blijkt de eenzijdigheid van het boek: uitsluitend over belangen en verrichtingen van de machtige witte gezagsdragers, van witte en joodse slaveneigenaars. De andere zijde van de medaille, dat van Surinaamse inheemsen en Afrikanen in slavernij, die met bloed, zweet, tranen en hun leven de prijs betaalden, is zo vaag mogelijk gelaten. De ondernemingslust om met slaven in een vreemd land in het oerwoud plantages te beginnen wekt bewondering bij De Bye. We komen in de 17e eeuw namen tegen van Portugese Joden, die nog steeds bekende Surinaamse familienamen zijn zoals: Del Castilho, De Mesquita, Da Costa en Nassy. De nazaten zullen dit boek gretig aanschaffen, maar het is veelal saai en niet consistent, een oppervlakkig historisch allegaartje.
Lees het hele artikel in het juninummer van Parbode