Advocaten van het bos: Paul Ouboter – Parbode Sneak Peek
“Gister was ik nog in het bos, nu ben ik even hier op kantoor, maar morgen ga ik weer naar het bos. Ik zit meer dan de helft van het jaar in het veld.” Paul Ouboter is bioloog en doet al ruim dertig jaar onderzoek in Suriname. Zijn studies gaan voornamelijk over hoe menselijke activiteit het regenwoud op allerlei manieren beïnvloedt.
Ouboter is zeer gefascineerd door de vele dieren die in en tussen de bomen te vinden zijn. “Natuur zoals je die hier in Suriname hebt, heb je niet in Nederland. Er valt hier zoveel te ontdekken!” In de jaren tachtig kwam Ouboter als student uit Nederland in Suriname voor een onderzoek naar kaaimannen op de Coesewijnerivier. Dit bezoek gaf een radicale wending aan zijn leven. Van het één kwam het ander en geboeid door al het schoons dat hier te ontdekken valt, besloot hij te blijven. “Het aantal soorten in de natuur is veel groter dan je in eerste instantie denkt. Dat vind ik zo leuk eraan. Het heeft geen zin om een week op een plek te zitten om een survey te doen en dan te zeggen: ‘Ik weet nu alles van deze plek’. Nee, wat je in een week ziet, is maar een fractie van alles. Soms doe je jarenlang onderzoek en blijf je verrast worden.”
Ouboter werkt op onze universiteit met een klein team aan diverse projecten. Meestal gaan deze over de impact van menselijke activiteit op planten en dieren. De resultaten en conclusies van zijn onderzoeken zijn veelal gepubliceerd in internationale tijdschriften, maar hij heeft het ook altijd belangrijk gevonden dat Suriname iets aan zijn onderzoek heeft. Daarom zorgt hij er voor dat alle rapporten van de onderzoeken inzichtelijk zijn voor de overheid.
Zes jaar geleden verscheen zijn Amphibians of Suriname, het eerste overzichtswerk van deze bedreigde diergroep in Suriname. Een standaardwerk met waardevolle informatie dat kan dienen als uitgangspunt voor verder onderzoek en bescherming. Helaas biedt het boek ook informatie voor handelaren in kikkers, want deze kleine glibberige dieren zijn met hun mooie felle kleuren en schattige neusjes wereldwijd zeer geliefd als huisdier in terraria.
“Die handel komt vrij veel voor in Suriname en onder bepaalde voorwaarden is het legaal. Maar ik ben er natuurlijk tegen. Het boek heb ik niet daarvoor geschreven, de dieren moeten in het bos blijven, daar horen ze thuis. Alle dieren en planten samen vormen een systeem dat een bepaalde stabiliteit heeft. Als er meer wordt weggehaald dan nodig is voor lokaal gebruik, dan moet alles opnieuw op elkaar afstemmen.”
Zorgen over houtkap
Teleurstellend voor de onderzoeker is dat alle rapporten op een grote stapel belanden. Via workshops of artikelen in nieuwsbladen probeert hij de aandacht te vestigen op zijn onderzoeken, zodat de bevindingen gebruikt kunnen worden om beleid op te voeren. Maar hij heeft de indruk dat de rapporten toch weinig gelezen worden. Zo loopt er bijvoorbeeld al meer dan twintig jaar een onderzoek naar kwikvervuiling door goudwinning. Hieruit blijkt dat het kwik niet alleen op de plaatsen voorkomt waar goud wordt gedolven, maar bijna overal in Suriname. Kwik is vluchtig en komt als damp in de lucht terecht, zodat het door de wind wordt meegenomen en op een andere plek weer neer regent.
Maar Ouboter maakt zich het meest zorgen over de houtkap, waar nog weinig studie naar is gedaan. “Als we over de Afobakaweg het binnenland inrijden, dan kwam je vroeger een enkele keer een houttruck tegen, maar nu – we hebben het laatst eens geteld – 48 houttrucks binnen twee uur! En als je die gebieden waar ze bezig zijn ziet, dan lijkt het wel of ze op iedere boom die ze willen hebben met een bulldozer afrijden en alle bomen die ze op hun weg tegenkomen wegstoten. Ze laten een enorme ravage achter. Vroeger gebeurde dat niet op die manier. De manier van werken lijkt destructiever geworden, ook is de schaal veel groter, er zijn veel meer gebieden uitgegeven voor houtkap.” Maar Ouboter heeft het dan over de conventionele houtmaatschappijen. Er zijn ook maatschappijen die FSC-gecertificeerd zijn, die werken veel netter en daar zie je minder impact op de ecosystemen.
Lees het hele artikel in het oktobernummer van Parbode