Vanuit de Cultuurtuin: Nieuw schooljaar, nieuw geluid – Parbode Sneak Peek
Mijn kleine neef Ramon zat het afgelopen schooljaar in groep drie van de basisschool, de vroegere eerste klas. Wanneer je zijn schriften doorneemt, blijkt dat ruim voor de Kerst al duidelijk is dat hij zou kunnen profiteren van wat meer persoonlijke aandacht, of een extra jaartje in groep twee van de huidige basisschool. Dat zou hem goed hebben gedaan. Zijn schriften vertonen steeds meer lege bladzijden en niet of half ingevulde oefeningen.
De conclusie moet onherroepelijk zijn, dat de kleine man meer dan negen maanden voor spek en bonen in de klas heeft gezeten. De tranen schieten je in de ogen als je daar even bij stilstaat. Zeker omdat Ramon niet de enige leerling is die een dergelijke ervaring aan het begin van zijn schoolloopbaan heeft ondergaan. Het percentage zittenblijvers in groep drie van de basisschool is over het algemeen buitensporig hoog. Het resultaat van alle inspanningen van Ramon, zijn leerkracht en zijn ouders is intussen ook duidelijk. Ramon gaat dit schooljaar niet over.
We bekijken de lading werkboeken voor Plezier in Rekenen en voor Taal met plezier die leerlingen in groep drie worden verondersteld door te worstelen. We zien vijf werkboeken vol oefeningen in aangenaam rekenen en evenveel werkboeken vol oefeningen in genoeglijke taal. Veel plezier zien we er in dit geval niet aan, wel een moordend werktempo. De feedback van de leerkracht op de geleverde prestaties is ontmoedigend: ‘Niet af, uitroepteken.’ ‘Niet gewerkt, uitroepteken.’ ‘Goed lezen, uitroepteken.’ ‘Ramon let niet op, uitroepteken.’ Heel soms staat er een algemene aansporing als: ‘Flink oefenen’, uitroepteken, of ‘Thuis oefenen, uitroepteken.’ Wat de opvoeders van Ramon met hem zouden moeten oefenen, op welke manier, of hoe lang, blijft in het ongewisse.
Behalve de hierboven genoemde teksten blijkt de leerkracht van mijn neefje ook te beschikken over twee soorten krullen. De ene krul rechtsom betekent ‘het is goed’, de andere krul linksom betekent ‘ik heb het gezien, maar het is helemaal niet goed, uitroepteken’. Bij de krul rechtsom ontbreekt helaas een ondersteunende tekst als ‘Ga zo door, uitroepteken’, of ‘Goed gedaan, Ramon, uitroepteken’. De conclusie moet onherroepelijk zijn, dat de kleine man ruim negen maanden negatieve feedback over zich heen heeft gekregen. Goed beschouwd is de hierboven beschreven informatie van de leerkracht niet iets waar ouders op zitten te wachten, laat staan de arme leerlingen. Immers wanneer ouders een lege bladzijde voorzien van een recente datum zien, begrijpen ze meestal zelf wel, dat hun kind die dag niet heeft gewerkt. Wanneer diezelfde ouders een half ingevulde oefening zien, begrijpen ze ook wel dat er nog aardig wat werk aan de winkel is.
Wat er jammer genoeg niet in de schriften staat en wat misschien wel relevante informatie zou verschaffen, is wat de leerkracht heeft gedaan om Ramon wel aan het werk te krijgen. Of, en dat is ook een realiteit, wat de leerkracht graag had willen doen, maar waar ze helaas niet aan toekwam, omdat er eenvoudigweg te veel leerlingen in haar klas zitten.
Eerlijk gezegd zijn er ellendiger teksten te bedenken. En er zijn leerkrachten die ze zonder schroom verzinnen. Teksten als ‘niet opgelet’ of ‘weer niet geluisterd’. En ook ‘niet geoefend’, of ‘niet geleerd’, of gewoon ‘onvoldoende’. Dat alles uiteraard voorzien van het obligate uitroepteken. Het zijn teksten die regelmatig voorkomen in de schriften van de matige, de zwakke en de zeer zwakke leerling. Terwijl juist deze leerlingen, zeker de jonge kinderen in groep drie, een compliment zo goed kunnen gebruiken.
Lees het hele artikel in het oktobernummer van Parbode