De gruweltoestanden rond abortus – Parbode Sneak Peek
Op eigen houtje een zwangerschap afbreken gebeurt met allerlei huismiddeltjes en – vaak illegaal verkregen – abortuspillen. Volgens huisarts Asha Mungra gebruiken vrouwen het meest de abortuspil Cytotec om zelf een zwangerschap te beëindigen. “Er is een levendige handel in, het middel wordt illegaal het land binnengebracht. Ondeskundig gebruik kan ernstige complicaties geven.” Maar ook bij de gynaecoloog kan het weleens misgaan, laat staan bij de illegale klinieken.
Het is donderdagmiddag. Muisstil zitten de vrouwen op hun beurt te wachten als wij arriveren op de afdeling gynaecologie van het Academisch Ziekenhuis Paramaribo (AZP). Ze willen wel praten, maar maken zich liever niet bekend. Heel zenuwachtig zit Rachel* voor zich uit te staren. Zij is amper negentien en vertelt dat ze haar zwangerschap is komen beëindigen. “Ik kan die baby niet verzorgen, ik ben nog schoolgaand, mijn alleenstaande moeder komt nauwelijks uit om mij en mijn broertjes en zusjes te verzorgen. Mijn vriendin is hier al geweest om abortus te plegen. Zij vertelde mij over deze plek.”
Rachel wil haar studie afronden. Op de vraag of zij een kinderwens heeft, reageert ze emotioneel. “Weet u, als mijn thuissituatie anders was, had ik mijn baby zeker behouden. Mijn moeder kan mij niet helpen en mijn vriend ook niet. Ik wil niet hetzelfde leven dat mijn moeder gehad heeft. Daarom beëindig ik mijn zwangerschap meteen. Het doet heel erg pijn hoor, maar ik kan dit echt niet.”
Gynaecoloog Gieta Bhikha-Kori bevestigt dat er dagelijks abortussen plaatsvinden in het AZP. Een abortus is een voortijdige geboorte, een kunstmatig opgewekte miskraam. Bij een niet-kunstmatige miskraam – een spontane abortus – duwt het lichaam de vrucht op natuurlijke wijze af, waardoor die losraakt. Dit betekent het einde van de zwangerschap. “In zo’n geval wordt zonder ingreep van de dokter of medicamentgebruik de vrucht afgestoten”, verduidelijkt ze.
Niet-natuurlijke abortus gebeurt door middel van curettage of pillen. Curettage is een ingreep waarbij het embryo of de foetus uit de baarmoeder wordt verwijderd. Bij gebruik van een abortuspil, wordt die binnenin de vagina geplaatst om weeën op te wekken en de vrucht los te krijgen.
Op advies of eigen keus
Er zijn verschillende redenen waarom een medicus abortus adviseert. Bijvoorbeeld als bij een zwangerschap de vrucht niet goed is aangelegd. Ook een moeder die een aandoening heeft waarbij een zwangerschap levensgevaarlijk kan zijn voor de gezondheid, wordt aangeraden de vrucht te verwijderen. Bhikha-Kori benadrukt dat een abortus buiten doktersadvies strafbaar is in Suriname.
Henry Kia, onderinspecteur van politie en buurtmanager van het politieressort Uitvlugt, beaamt dit. Hij verwijst naar de artikelen 356, 357 en 358 van het Surinaams Wetboek van Strafrecht. Kia is als buurtmanager meer dan eens geconfronteerd met abortusgevallen. “Elke melding van abortus of poging daartoe wordt onderzocht door de politie en indien nodig strafrechtelijk vervolgd”, aldus Kia.
Abortuscijfers zijn moeilijk te achterhalen, omdat het vaak illegaal gedaan wordt. Huisarts Asha Mungra krijgt gemiddeld vijf tot tien gevallen van vrouwen die zich aandienen met een ongewenste zwangerschap. Het is dan belangrijk om de redenen voor de abortus te bespreken. Een aantal besluit na een goed gesprek toch de zwangerschap te behouden. “Zwangerschapsafbreking vóór het einde van de twaalfde week is het meest gedoogd. Afbreking na de twaalfde week wordt toegepast onder bepaalde voorwaarden. Bijvoorbeeld wanneer het leven van de moeder door de zwangerschap wordt bedreigd, als er sprake is van verkrachting of als het embryo ernstige genetische afwijkingen heeft.”
Mungra: “In mijn praktijk blijkt dat vooral economische en sociale redenen een rol spelen.” Ze haalt gevallen aan van tienermeisjes die nog schoolgaand zijn of te jong zijn voor het ouderschap, vrouwen die zich niet een ongepland kind erbij kunnen permitteren, ongewenste zwangerschappen bij buitenechtelijke relaties, verkrachting en incest. Mungra vertelt dat regelmatig jonge meisjes tussen 16 en 18 jaar haar poli bezoeken, met het verzoek om een abortus. In de meeste gevallen worden ze door hun moeder begeleid, die vaak van niets weet. “Ik heb twee gevallen gehad waarbij de zwangerschapsduur 32 weken was en een geval van 36 weken. De moeder schrikt als ze het resultaat hoort: ‘Dokter hoe kan dit? Ik breng haar zelf naar school en haal haar weer op’. ‘Tja’, zeg ik dan, ‘maar heeft je dochter wel haar mobiel bij de hand. Die meisjes maken afspraken tijdens schooluren’. Het frappante was dat hun buikomvang niet groot was gezien de zwangerschapsduur. Ik begreep dat ze hun buik op een bepaalde manier bonden.”
Lees het hele artikel in het novembernummer van Parbode