Boekrecensie: Stuart Robles de Medina – Pionier van de moderne Surinaamse kunst – Parbode Sneak Peek
Het lijkt een verkooppraatje, want het was zo’n groot genot dit boek te lezen, dat we dit, een beetje ongebruikelijk, als eerste vertellen. Paul Faber – niet zijn eerste boek – kan namelijk fantastisch schrijven: heldere teksten, veel informatie en toch te behappen, en een boeiende opbouw van het verhaal. Zo’n boek lees je snel uit, sneller dan hoe lang Faber eraan gewerkt zal hebben, gezien het gepleegde bronnenonderzoek en de verzamelde foto’s. Een kunstboek, maar ook een belangrijk document, want er blijkt werk van de kunstenaar verloren te zijn gegaan of waarvan onbekend is waar het gebleven is. Wel gebleven zijn een paar prachtige kunstwerken in Suriname, zichtbaar in de openbare ruimte, zoals het standbeeld van Jopie Pengel en het Statenmonument. Of, als de bewaking niet moeilijk doet, bekijk dan van dichtbij de houten panelen boven de deuren van de Centrale Bank van Suriname.
Faber noemt het geen biografie, maar een monografie. Het gaat inderdaad meer over zijn werk en over de ontwikkeling van zijn kunstenaarschap dan over het privéleven van de kunstenaar. Dat laatste wordt alleen in grote lijnen geschetst. Het toont het indrukwekkende oeuvre van een hardwerkende en talentvolle kunstenaar.
Stuart Robles de Medina is geboren en getogen Surinamer, want achtste generatie nazaat van Mosseh Robles de Medina (wat ‘eikenboom op de binnenplaats’ betekent), een Spaanse jood, die in de 18de eeuw, waarschijnlijk via Amsterdam, in Suriname verzeilde. Al op jonge leeftijd viel Stuarts tekentalent op: hij haalde op 16-jarige leeftijd de pers met goed gelijkende tekeningen van prominente Surinamers.
Zo viel hij op, ook bij de minister van onderwijs geworden Lou Lichtveld (schrijver Albert Helman), die een beurs voor hem regelde om in Nederland te studeren. Niet zozeer om kunstenaar te worden, maar tekenleraar. Er moest geld verdiend worden, het probleem van meer kunstenaars. Hij kwam in 1953 terug in Suriname en hield meteen zijn eerste tentoonstelling.
Faber beschrijft de spagaat waar kunstenaars vaker in zitten. Een baan als docent, of het vrije kunstenaarschap? Interessant is zijn constatering dat juist technisch goede tekenaars als Stuart de vrije kunst moeilijker oppakken.
Lees het hele artikel in het novembernummer van Parbode
Stuart Robles de Medina (1930-2006) – Pionier van de moderne Surinaamse kunst, Paul Faber, 2018, LM Publishers, ISBN 9789460224027