De eerste honderd dagen van AMLO – Parbode Sneak Peek

De populariteit van de Mexicaanse president Andrés Manuel López Obrador is na zijn eerste honderd dagen in het ambt onverminderd hoog gebleven. De meeste mensen steunen hem en de president lijkt zich te houden aan zijn belofte ‘niet te liegen, te stelen of het volk te bedriegen’. Toch is er kritiek: op de achterblijvende economische groei, het aanhoudende geweld en op de grote invloed van de president op het beleid. Ook de relatie met de Verenigde Staten en de migrantenkaravanen die door Mexico trekken vormen een uitdaging voor de nabije toekomst.

Vorig jaar won de linkse oud-burgemeester van Mexico-Stad, Andrés Manuel López Obrador, met grote meerderheid de presidentsverkiezingen. Zijn belangrijkste programmapunt was een eind maken aan de corruptie en het volk nooit te zullen bestelen of bedriegen. Daarnaast beloofde hij een alternatief te bieden voor de liberale economische politiek die te veel op export was gericht, waardoor Mexico te afhankelijk was van het buitenland, met name van de Verenigde Staten. Ongeveer 80 procent van de export gaat naar de VS en de VS zorgen voor het leeuwendeel van de buitenlandse directe investeringen in Mexico.

De vijandigheid van de Amerikaanse president Donald Trump, die een muur wil bouwen langs de grens met Mexico en Mexicaanse migranten afschildert als drugsdealers en criminelen, wakkerde het nationalisme aan. Dit speelde López Obrador, beter bekend als AMLO, in de kaart. Hij gaf duidelijk te kennen zich niet de wet te laten voorschrijven door een ander land en stond met zijn partij MORENA een nationalistischer economisch beleid voor.

Intussen zitten de ‘wittebroodsweken’, ofwel de eerste honderd dagen als president, er voor López Obrador op. Hoewel die voor meer presidenten vaak redelijk verliepen, is de populariteit van AMLO ongekend hoog: peilingen schommelen tussen 67 en ruim 80 procent. Zijn totaal andere politieke stijl draagt daar zeker aan bij. Iedere ochtend om 7 uur kondigt hij tijdens een persconferentie zijn agenda van die dag aan. Een paar dagen later geeft hij een follow-up van de onderwerpen. Deze mañaneras zijn via YouTube en Spotify te volgen. De nieuwsconferenties hebben andere politieke leiders, ook die in zijn eigen kabinet, gereduceerd tot omstanders bij de show van López Obrador. ‘Er is niets tussen hem en de mensen, zelfs geen zuurstof’, zegt Jesus Ortega, die de presidentiële campagne van 2006 leidde die López Obrador net verloor. De Mexicanen lijken het te waarderen dat hij contact met hen maakt en vertelt over zijn plannen. Critici wijzen erop dat alles aan de oppervlakte blijft, het ene punt is nog niet aan de orde geweest of het andere duikt alweer op, van de opening van een vrouwenopvang tot benoemingen in het Hooggerechtshof. Alles is erop gericht zijn achterban gelukkig te houden, menen ze.

Brandstofdiefstal

Al snel na zijn aantreden op 1 december 2018 verklaarde AMLO de oorlog aan de brandstofdiefstal, bekend als huachicol (= gestolen brandstof), door het afsluiten van de pijplijnen ruwe olie, benzine en diesel van de staatsoliemaatschappij Petróleos Mexicanos (Pemex). Hierdoor werd de huachicolero bendes de toegang tot de kostbare brandstof ontzegd. Door de leidingen af te sluiten creëerde hij ook een historisch groot brandstoftekort. De Mexicanen begrepen de actie, maar vonden ook dat de president het beter had kunnen plannen. De maatregel bezorgde de bendes wel een harde slag en de diefstal van brandstof bij Pemex verminderde van 56.000 vaten per dag tot 8.000 per dag. Het jaarlijkse verlies van het bedrijf bedroeg eerder meer dan 3 miljard US-dollar. Ook AMLO’s harde aanpak van het benzinekartel werd gewaardeerd. Dit kartel controleerde ongeveer een derde van de productie bij Pemex. Hij ontsloeg corrupte functionarissen en stuurde het leger om de faciliteiten te bewaken. Hiermee bespaart het bedrijf 2,5 miljard US-dollar volgens AMLO.

Bezuinigingen

Onder zijn eerste daden als president viel de verkoop van het presidentiële vliegtuig, een Boeing 787 Dreamliner. Maar AMLO begon al vóór zijn aantreden met een reeks bezuinigingsmaatregelen. De annulering van de bouw van de Nieuwe Mexicaanse Internationale Luchthaven (NAIM) is een van zijn meest controversiële beslissingen. Hij noemde het project van 13 miljard US-dollar een verkwistende extravagantie. Met de bouw van het vliegveld was in 2015 begonnen, het was het grootste infrastructuurproject van de vorige president Peña Nieto. Het project werd geannuleerd na een nationaal referendum in oktober 2018. De annulering kostte ruim 5,2 miljard US-dollar. Maar de grootste impact had het besluit op het imago van het land voor internationale beleggers. Zo zei de Citibanamex Financial Group dat de beslissing van AMLO ‘de oktoberfout’ was, naar de datum waarop het referendum plaatsvond. En het financiële adviesbureau Moody’s gaf een negatieve rating aan de NAIM-obligaties. Uiteindelijk accepteerden de houders van de schulddocumenten van het project het terugkoopvoorstel van de regering van AMLO.

Oorlog tegen drugs

Moord en geweld zijn nog steeds een dagelijks verschijnsel in de strijd tegen Mexicaanse drugskartels. AMLO stelde een nieuwe Nationale Garde in, een veiligheidsorgaan dat bestaat uit militaire politie en manschappen van de federale politie. In het oorspronkelijke voorstel zou deze garde onder militair bevel staan en onder de verantwoordelijkheid vallen van het ministerie van Nationale Defensie. Dat vond niet iedereen een goed idee. Sommigen meenden dat het een blanco cheque was voor een leger dat niet verantwoordelijk is gehouden voor alle burgers die het de afgelopen jaren in de oorlog tegen drugs heeft gedood. Na maandenlange discussies is besloten dat civiele chefs aan het hoofd van de garde staan en het secretariaat van Veiligheid en Burgerbescherming de coördinatie heeft. Uiteindelijk kreeg het plan bijna unanieme steun van het Congres en veel maatschappelijke organisaties. Het is een overwinning voor AMLO dat hij erin is geslaagd de goedkeurig van bijna het hele Congres te krijgen. Het wachten is nog op resultaten in de aanpak van het geweld.

Economische groei

Volgens opiniepeilingen hebben Mexicanen meer vertrouwen in de economische vooruitzichten van het land dan in zeer lange tijd, maar bedrijven en ratingbureaus zijn veel sceptischer. AMLO zegt 4 procent groei van het bbp te verwachten, maar banken zeggen dat een cijfer onder de 2 procent realistischer is. In maart liet S&P Global Ratings weten dat Mexico een kans van één op drie heeft om in het komende jaar te worden gedegradeerd. De plannen om de rol van de private sector in de energiesector te beteugelen en tegelijkertijd geld te pompen in staatsbedrijf Pemex dat hoge schulden heeft, zijn volglens S&P Global Ratings ‘zorgwekkend’. Dit zou een negatief effect hebben op de overheidsfinanciën en op bedrijfsinvesteringen.
De aanhangers van AMLO hanteren andere maatstaven. In de eerste drie maanden van zijn presidentschap heeft hij het minimumloon in steden en dorpen nabij de Amerikaanse grens verdubbeld en landelijk verhoogd in een poging om een decennialange erosie van de salarissen van werknemers tegen te gaan. Ook heeft hij nieuwe welzijnsprogramma’s opgezet, stipendia beschikbaar gesteld aan leerlingen, sociale zekerheid voor huispersoneel en een minimum pensioen van 67 US-dollar per maand voor 68-plussers. Deze maatregelen hebben het consumentenvertrouwen versterkt, dat volgens het Nationale Bureau voor de Statistiek in februari het hoogste niveau bereikte.

Lees het hele artikel in de juni-editie van Parbode.

0

Gedeeld