Het Surinaamse zorglandschap: een praktijkrondgang anno 2019 – Parbode Sneak Peek

‘Surinaamse medici en ziekenhuisdirecties luiden de noodklok over de kwaliteit van de medische zorg in het land’, zo schreef Harmen Boerboom, NOS-correspondent in Suriname medio 2018. ‘Ziekenhuizen kampen met tekorten aan medicijnen en medische producten door een tekort aan financiële middelen bij de overheid’. Een praktijkrondgang in februari 2019 langs (zorg)professionals, bestuurders en burgers over uitdagingen in de gezondheidszorg met als doel een helder(der) begrip over onze gezondheidszorg vanuit meervoudig perspectief.

Tekst Oemar van der Woerd

Ten tijde van de mini-rondgang heerst er een griepvirus (Mexicaanse griep), dat reeds vijf levens heeft geëist. Ook zorgt het vertrek van Glenn Gersie als governor van de Centrale Bank van Suriname voor beroering in de samenleving. De vraag doemt op: welke invloed hebben financiële ontwikkelingen op de gezondheidszorg? ‘Nadat in de economische crisissituatie in de zorgsector de zorg achteruit was gegaan, begint deze weer op peil te komen’, aldus minister van Volksgezondheid, Antoine Elias, in Parbode januari 2019. ‘Maar er is ook sprake van achterstallig onderhoud’.

Mooi nieuws uit de zorgsector was er ook: het EFS College COVAB reikte in februari diploma’s uit aan 27 verpleegkundigen, tien verpleegassistenten, vier ziekenverzorgenden en vijf geriatrieverpleegkundigen. ‘Ze verlenen niet alleen zorg, maar richten zich ook op preventie’, aldus EFS-directeur Angele Wallerlei-Kumbangsila. Zij adviseerde de geslaagden om alert te blijven en zich steeds te laten bijscholen.

Zo ook de ambitieuze Ilaisha Ramkisoen uit Nickerie. “Naast mijn werk als lerares volg ik in de avond de opleiding Management in de Zorg.” Ilaisha leert momenteel over verschillende leiderschapsmodellen, organisatievormen en hoe je een zorgorganisatie financieel gezond kunt houden. “Ik heb straks een tentamen over verschillende leiderschapsmodellen, dus ik kan het niet te lang maken.” Haar ambitie? “Ik zou graag in een apotheek willen beginnen en vervolgens stapjes maken.” Het Mungra Medisch Centrum in Nieuw-Nickerie opende overigens recentelijk een nieuwe apotheek. De hulpapotheek die gevestigd was naast de Spoedeisende Hulp (SEH) moest plaatsmaken. De SEH is immers gemoderniseerd en ruimer geworden.

Strategische ontwikkeling

Veelzijdigheid in dagelijkse werkzaamheden is Didi-Sja Braafheid, zorgmanager in het Diakonessenhuis niet vreemd. “Je zou kunnen zeggen dat ik een manusje van alles ben: organisator, moeder, schrijver van de IC-opleiding, gesprekspartner voor patiënten en niet te vergeten: onderdeel van het strategisch brein van het ziekenhuis, samen met de directie.” Haar verpleegkundige achtergrond omschrijft zij als “een absolute meerwaarde.” “Zo’n tien jaar geleden kwam ik vanuit Nederland naar Suriname om hier mijn steentje bij te dragen. Ik denk dat het hier harder nodig is dan in Nederland.”

Terwijl Braafheid van Nederland naar Suriname ging, deed Rinia Chin-A-Foeng het tegenovergestelde. “Van 1971 tot 1990 werkte ik in het Diakonessenhuis. Acht jaar heb ik intern gewoond, waar nu de administratieve kantoren zijn. Ik heb mijn ziekenverzorgende- en verpleegkundige A-diploma daar behaald.” Ze koestert haar leer- en werkperiode en vertelt openhartig. “Ik mocht stage lopen in Djoemoe als derdejaars in het binnenland. Improviseren en alternatieven bedenken. Heel leuk. Er waren namelijk weinig medische spullen. Granman Aboikoni was daar toen opperhoofd. Het ziekenhuis werkte samen met de Medische Zending om zorg aan mensen in het binnenland te verlenen.” Chin A Foeng betreurt het dat de Binnenlandse Oorlog (1986-1992) ervoor gezorgd heeft dat veel opgebouwde projecten destijds zijn gestagneerd.

Herinneringen passeren de revue. “Met een bootsman gingen we preventief naar verschillende dorpen. Kinderen vaccineren, medische controles. Ik geniet nog steeds als ik eraan terugdenk.” Ze vult aan. “Je kon ook stage lopen in Indiaanse dorpen diep in het binnenland, zoals Kwamalasamutu. Een Hollandse dokter, Van Mazijk, heeft daar veel voor de bewoners betekend.” Het coördinatiecentrum in Paramaribo van de Medische Zending is naar hem vernoemd. Zou ze een periode in het binnenland adviseren voor verpleegkundigen? “Jazeker. Al moet je wel een sterke geest hebben. Heimwee, muggen en het harde gekwaak van kikkers zijn de realiteit.” Het is geen geheim: haar hart ligt in de verpleegkunde.

Dat de ontwikkeling van de verpleegkundige beroepsgroep een speerpunt is, wordt benadrukt door de installatie eind januari van de Raad voor Verpleging in Suriname (RaVeSu) door minister Elias. ‘De Raad is er om beleid te ontwikkelen en richting te geven aan het grotere plaatje binnen de gezondheidszorg’, zei Carolina de Baas, voorzitter van de RaVeSu bij de installatie. ‘De Raad draagt bouwstenen aan voor de ontwikkeling van het strategisch beleid voor nursing en bedenkt procedures, modellen en standaarden voor de beroepsgroep in Suriname’.

0

Gedeeld