Cinematograaf Milton Kam: ‘Strijd inheemsen nog lang niet voorbij’ – Parbode Sneak Peek

Kinderen die met een dode brulaap spelen, een jongetje dat met pijl en boog zijn jachtvaardigheden onder de knie krijgt en een geëmotioneerd dorpshoofd tijdens haar inwijding. Met zijn boek vol veelzijdige beelden van en verhalen over de inheemsen in Suriname wil fotograaf Milton Kam ze helpen erkenning te krijgen.

Tekst Coen van den Braber

“Dit moeten we koesteren, hier mogen we trots op zijn”, zegt Kam luidkeels over de Surinaamse inheemse bevolking. Hij laat de foto’s zien die hij de afgelopen tien jaar in het land voor zijn boek Points of Recognition – Suriname’s indigenous peoples in the 21st century heeft gemaakt. “De beelden stralen waardigheid, trotsheid en uniekheid uit. Mensen die niet met Suriname bekend zijn, krijgen een mooi inkijkje in het leven in het binnenland en rondom de stad. Mensen die Suriname al wel goed kennen, zullen trots zijn op hoe de inheemsen de multiculturaliteit van het land aanvullen en ook weerspiegelen.”

Vlieg op de muur

Kam wil aandacht vragen voor de uitdagingen van de inheemse bevolking. De Surinaamse Staat heeft in 2007 samen met de grote meerderheid van landen een handtekening gezet onder de VN Verklaring over de Rechten van Inheemse Volkeren. In theorie lijkt het een goede eerste stap, in de praktijk valt het echter flink tegen wat er is veranderd voor de inheemse bevolking, zegt Kam. “Ruim elf jaar na het zetten van de handtekening heeft de Staat de rechten van de inheemsen nog steeds niet in de Grondwet opgenomen. Surinaamse inheemsen staan er nog steeds vrijwel alleen voor. Weinig mensen kijken naar hen om. In dit fotoboek wil ik de strijd van de inheemsen om hun erkenning laten zien.”

Het is vooral het hedendaagse bestaan van de inheemsen waar Kam zo geïnteresseerd in is. En om hun gemoedstoestand niet te beïnvloeden, ging Kam vooral in het binnenland zo zorgvuldig en respectvol mogelijk te werk. “Ik wilde een vlieg op de muur zijn, zodat ik zo min mogelijk in de weg stond, en zo veel mogelijk een waar moment kon vangen. Op den duur gaven ze mij hun vertrouwen, waardoor ik ze kon vastleggen in het milieu waar ze in leven. De portretten van tribale bevolkingsgroepen van de wereldberoemde fotograaf Jimmy Nelson zijn mooi en kunstzinnig, maar grotendeels in scène gezet. En dat wilde ik absoluut niet doen.”

Geen clichés

In 2008 begon dit boekavontuur voor Kam. “Het jaar ervoor kwam ik in Suriname en zat ik al te broeden op het idee om bevolkingsgroepen te fotograferen. Uit fotografisch standpunt leek mij dat razend interessant. Daarbovenop komt het feit dat de inheemsen de eerste bewoners van het land zijn geweest. En dus besloot ik een jaar na mijn terugkomst hier aan de slag te gaan met een fotoboek over deze bevolkingsgroep.”

Een goed boek begint met degelijke research. En dat was nodig ook, want Kam wist naar eigen zeggen vrij weinig over de inheemsen. “Behalve dan dat ik de clichés ken dat ze vooral graag op de achtergrond blijven, dat ze bescheiden zijn en een achtergestelde positie in de maatschappij hebben. Ook wist ik al dat ze door stedelingen vaak gediscrimineerd worden en dat ze veelal in symbiotische relatie met hun omgeving en de natuur leven.”

0

Gedeeld