Surinaamse school: Founding mothers & fathers – Parbode Sneak Peek
Omdat de school voor beeldende kunst in Paramaribo de naam van Nola Hatterman draagt, lijkt het alsof deze kunstenares (die zich vanaf 1953 in Paramaribo vestigde) het instrumentarium van de beeldende kunst heeft geïntroduceerd in Suriname, dat ze de eerste was die (teken)les gaf en een school oprichtte, en dat zij misschien wel de beste kunstenaar is uit de Surinaamse kunstgeschiedenis. Dit doet, denk ik, de waarheid enig geweld aan.
Door Bart Krieger
Suriname kende daarvoor al een rijke traditie in de beeldende kunst. Denk aan de inheemsen met hun precolumbiaanse kunst en de onverwachte ‘artistieke bijvangst’ van de Trans-Atlantische slavenhandel. Hiermee doel ik op de op West-Afrikaanse leest geschoeide marronkunst in al haar schoonheid en diversiteit. Dan heb je nog de negentiende-eeuwse kijkkasten (diorama’s) van Gerrit Schouten (1779-1839), bij mijn weten de eerste Creoolse kunstenaar uit de Surinaamse (en Nederlandse) kunstgeschiedenis.
De ondergrens van het verzamelgebied van het Stedelijk Museum ligt rond 1860. Dat is een duidelijke afbakening in tijd voor de ophanden zijnde tentoonstelling over Surinaamse beeldende kunst in het Stedelijk Museum. Maar hoe gaat dit Museum om met traditionele scheiding tussen Westerse en niet-Westerse kunst die alle musea voor moderne kunst hanteren? De taak van het tonen van niet-Westerse kunst is van oudsher belegd bij Volkenkundige musea zoals het Tropen Museum Amsterdam.
Terug naar mijn onderzoek naar de fundamenten van de (vroege) Surinaamse School. Gevoelsmatig begint deze periode na afschaffing van de slavernij en eindigt deze eind jaren 50. De jaren 60 staan in het teken van een natie op zoek naar een eigen identiteit. De kunst liep hierbij in de voorhoede en stond in die zin aan de wieg van de Onafhankelijkheid. Het waren kunstenaars die met hun werk (in woord en beeld) ‘doorkijkjes’ gaven naar een onafhankelijke Suriname en deze strijd een ‘gezicht’ gaven. Dit was de opmaat die een explosie aan kunst(opleidingen) en kunstenaars in de jaren 70 en 80 veroorzaakte. Maar dit even terzijde.
Wim Bos Verschuur (1904-1985) is een naam die snel komt bovendrijven als we de vroege kunstgeschiedenis van Suriname induiken.
Lees het hele artikel in het januarinummer van Parbode