Boekrecensie: Bruynzeelwoningen in Suriname – Met herinneringen van Kees Tempelaar
Bruynzeelwoningen in Suriname is een 240 pagina’s tellend boek met een harde kaft van bovengemiddeld formaat (23 bij 28 cm). Dit boek heeft als basis de thesis van historica Karolien Janssens: De geschiedenis en typologie van de Bruynzeelwoningen in Suriname. De promotoren waren Dirk Laporte, opleidingscoördinator van de master Erfgoedstudies in Antwerpen en Stephen Fokké, directeur van Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname. Marte Wierenga, adviseur op het gebied van woningbouw en volkshuisvesting, stelde het boek samen.
Het boek is verdeeld in vier hoofdstukken. In het eerste hoofdstuk wordt uitgelegd wat Bruynzeelwoningen zijn en in het tweede worden de typen woningen beschreven. In het derde hoofdstuk komt Bruynzeel Suriname Houtmaatschappij aan bod: het begin, de bloei en het einde alsook de houtexploitatie, ’s Lands Bosbeheer, Stichting Volkshuisvesting Suriname, Bruynzeel Nederland en een uiteenzetting over de economische en sociale betekenis van Bruynzeel voor Suriname. Het vierde hoofdstuk gaat over de huidige staat van de woningen. Sommige zijn onherkenbaar verbouwd, anderen zijn nog duidelijk herkenbaar. De plus- en minpunten van de woningen worden besproken. En last but not least komt de cultuur-historische waarde van de woningen, die nog op vele plaatsen in Suriname te zien zijn, aan bod en hoe ze te beschermen. Na het laatste hoofdstuk is er een kaart met locaties met concentraties van Bruynzeelwoningen. Daarna volgt er een bibliografie en een dankwoord.
Het boek heeft op elke pagina foto’s, met onder andere verschillende woningen, plattegronden en bouwtekeningen, werknemers en de houtwinning, waarvan er vele paginagroot zijn. Veel van deze foto’s zijn van de hand van Waldemar Nods, Secretaris van Bruynzeel (Sonny Boy uit het gelijknamige boek). Verder zijn er in het boek herinneringen opgenomen van enkele medewerkers van Bruynzeel en ‘s Lands Bosbeheer, waarvan de memoires van Kees Tempelaar, bedrijfsleider van de Zagerij en de Werf vanaf 1950, het grootste deel innemen. Tussen de hoofdstukken door staan er als het ware op tabbladen, pakkende uitlatingen van kinderen over Bruynzeelwoningen. Deze komen uit een boekje van Thea Doelwijt, dat zij schreef naar aanleiding van een opstelwedstrijd uitgeschreven door de Bruynzeel Suriname Houtmaatschappij.
In dit boek is er weer een stuk geschiedenis vastgelegd dat veel gevoelens van nostalgie naar boven zal halen. Het boek is goed verzorgd, qua inhoud en uiterlijk, en de foto’s spreken naast de informatieve tekst, boekdelen. Voor degene die van Wi eygi sani houdt, is dit boek een must have.
5 STERREN
Christa Sluisdom
Bruynzeelwoningen in Suriname – Met herinneringen van Kees Tempelaar; Karolien Janssens, Marte Wierenga, Dirk Laporte; 2019; LM Publishers; ISBN 9789460224850