Arts en publicist Henry Does: ‘Theo Para spreekt niet meer’ – Parbode Sneak Peek

Sinds december 2011 staat zijn naam periodiek in de Parbode, maar zijn schriftelijke strijd voor rechtvaardigheid begon al veel eerder. Zevenendertig jaar na de Decembermoorden legt Theo Para, auteursnaam voor Henry Does, zijn pen neer. Het vonnis is geschied, en Para is uitgesproken.

Tekst Zoë Deceuninck

‘Jammer dat Theo Para zo snel zijn pen neerlegt. In elk geval adviseer ik hem om het niet ver weg te leggen. We zijn pas begonnen’. Dit meldde André Misiekaba van de Nationale Democratische Partij (NDP) afgelopen december op Starnieuws. Zeventien dagen nadat president en NDP-voorzitter Desiré Bouterse door de Krijgsraad werd veroordeeld, legt arts en publicist Henry Does – beter bekend onder zijn auteursnaam Theo Para – zijn pen neer als columnist. “Toen ik begon met mijn kritiek op de militaire dictatuur was Misiekaba nog een peuter, net uit de luiers. En dan zegt zo iemand ‘je bent te snel gestopt’. Hij heeft geen idee waarover hij praat”, zegt Does, inmiddels 66 jaar. In ons twee uur durend telefoongesprek vertelt Does waarom hij tot het besluit is gekomen om te stoppen met schrijven. “Het is strafrechtelijk bewezen dat de president van Suriname een moordenaar van democratische Surinamers is. Wat valt er voor Theo Para nog te ontmaskeren aan deze bende?”, zegt Does. In tegenstelling tot Misiekaba, die schrijft dat de saamhorigheid van de NDP ‘op dit moment op het hoogste niveau ligt in vier jaren’, beweert Does dat het slechts een kwestie van tijd is dat de NDP zichzelf van binnenuit kapotmaakt. In één adem vergelijkt hij de huidige Surinaamse politiek met de voormalige regimes in Oost-Duitsland. “Die regimes waren vele keren sterker dan Bouterse, met meer ideologie en intellectuele capaciteiten. Toch zag je op een gegeven moment ondermijning van hun geloofwaardigheid”, zegt Does. Volgens de essayist is de NDP ‘koortsachtig bezig om een soort eenheid te bewaren’ binnen de partij. “Maar het vonnis van Bouterse zal aan ze knagen. Het is het fluitsignaal voor de weg naar beneden”, aldus Does.

 Zwijgen is geen optie

Does vluchtte in december 1982 uit Suriname, enkele dagen nadat zijn goede vriend Bram Behr samen met veertien andere tegenstanders van het toenmalige regime onder leiding van Bouterse was vermoord. Samen met Behr schreef Does het weekblad Mokro. Hij schreef artikelen die communistisch geïnspireerd waren, voor de werkende klasse en tegen de militaire dictatuur. Later schreef Does onder het pseudoniem Theo Para. ‘Para’ is afkomstig van het gelijknamige district, waar Does de eerste vijf jaar van zijn leven heeft gewoond. “Theo is gewoon een schuilnaam. Ik moest niet alleen mezelf, maar ook mijn familie tegen de dictatuur beschermen”, zegt Does. In het dagelijkse leven was hij arts. Maar na Does’ werkuren kwam Para tot leven. “De dokter onderhield de schrijver”, vat Does zijn twee levens samen.
Door het publiceren van gedurfde teksten onder zijn eigen naam was Behr al bekend bij de militairen. “We hadden afgesproken dat als ze hem zouden pakken, ik de krant en de beweging eromheen verder zou organiseren”, blikt Does terug op zijn band met Behr. Maar dat ze ‘zo idioot’ zouden zijn om te moorden, had hij nooit verwacht. Na de Decembermoorden is Does heel snel in de pen geklommen. “In de eerste dagen heb ik drie pamfletten geschreven, tegen de moorden en voor gerechtigheid”, zegt Does.

Lees het hele artikel in het maartnummer van Parbode

0

Gedeeld