Surinaamse School: Vergeten kunstschatten uit de boekenkast van Armand Baag – Parbode Sneak Peek

Het was voor mij noodzakelijk om de boekenkast van Armand Baag te gaan bestuderen. Enerzijds omdat de tentoonstelling ‘Surinaamse School, Grani voor de Schilderkunst ca. 1910 tot 1985’ een schitterend historiestuk toont van Armand Baag (1941-2001) waarvan ik de betekenis wilde achterhalen. En anderzijds omdat Ellen de Vries mij in de zomer van 2020 uitnodigde om een essay te schrijven voor haar monografie over Nola Hatterman (1899-1984).

Door Bart Krieger

In het essay behandel ik hun zogenaamde historiestukken (schilderijen die belangrijke historische gebeurtenissen verbeelden). Ik wilde uitzoeken op welke beeld- of geschreven bronnen Armand Baag zijn historiestukken baseerde.

In eerdere gesprekken met de erven van Baag werd mij duidelijk dat zijn boeken in een opslag bewaard zijn gebleven. Mijn verzoek om de boekenkast van Baag te mogen onderzoeken, werd ingewilligd. En nog geen week later besloten Jan Dirk de Jong, echtgenoot van Surina Baag (dochter van Armand Baag) en ondergetekende de boeken te gaan bekijken. Jan Dirk drukte me voordien nog op het hart dat ik er rekening mee moest houden dat de boeken in slechte staat verkeerden.

De deur van de opslag ging open en alle waarschuwingen waren op zijn plaats. Vocht, schimmel en andere plagen hadden zich meester gemaakt van de kartonnen dozen met boeken en muziekinstrumenten van Armand Baag. Sommige boeken waren door de schimmels zo aangekoekt, dat ze niet meer open gingen. In situ (op de plaats, red.) maakte ik foto’s van de titels en ‒ waar dat kon ‒ van het binnenwerk en het ISBN-nummer.

Al gauw blijkt dat Armand Baag een belezen persoon was met een brede smaak. Etnografische boeken, dichtbundels, literaire werken, boeken over filosofie, psychologie, over slavernij, kunstcatalogi en monografieën. Na een aantal dozen geïnventariseerd te hebben, open ik de volgende. Ik pakte een map waar een portrettekening uit tevoorschijn kwam van een zwarte man met een krachtige oogopslag. ‘Holy crap’… dit is onmiskenbaar een Nola Hatterman. Voorzichtig inspecteerde ik de andere bladen in de map. De ene na de andere tekening (allen A3-formaat) van Nola Hatterman kwam tevoorschijn. Wel tien stuks! Allemaal schitterende portrettekeningen van zwarte mannen en vrouwen. Wauw, wat een vondst. En in vergelijking met de boeken waren deze tekeningen er veel beter aan toe. Niet alleen omdat ze in een map zaten, maar ook omdat er tussenbladen gebruikt zijn om ze te beschermen.

Ik kijk verder in de doos en kan mijn ogen niet geloven. Ik zeg verrukt: ‘Jan Dirk… ik denk dat we alle schetsboeken van Nola Hatterman hebben teruggevonden!’.

Lees dit artikel verder in de maarteditie van de Parbode, ook digitaal verkrijgbaar

0

Gedeeld