Boekrecensie: In de ban van de bosgeest; Ontmoetingen met Panaike
Het boek In de ban van de bosgeest is een vertelling uit het professionele leven van auteur Deryck Ferrier, directeur/eigenaar van het Centrum voor Economisch en Sociaal-wetenschappelijk Onderzoek (CESWO). CESWO kreeg een opdracht voor de inventarisatie van verschillende commerciële houtsoorten in het tropisch regenwoud.
Vóór Baas Ferrie (bijnaam van Ferrier) en zijn werknemers het bos betreden, moeten ze van bosexpert Bernard een offer brengen aan de toezichthouders van de natuur. Hij leert de lokale bewoners van nabij kennen met hun afkeer van ‘werken’ waarmee ze ‘loondienst’ bedoelen. Planten en jagen is geen werken, zeggen ze: dat is gewoon ‘leven’. Verschillende dieren passeren de revue waaronder een tapir die in het kamp een grote stinkende hoop achterlaat, die bedwelmend werkt vanwege de nekoe die het beest had gegeten. Over de gonini zegt Baas Ferrie: ‘Het leek wel een man in een driedelig kostuum die vanuit zijn zetel volstrekt onbewogen op ons neerkeek’. Baas Ferrie en Bernard hebben een ontmoeting met een jaguar die zij op wonderbaarlijke manier overleven. Daags daarna verschijnt in de nacht een Indiaan aan hun bed, die te kennen geeft dat hij ze heeft gered van de jaguar en daarvoor bedankt wil worden. Ze brengen onder leiding van Bernard een offer aan de boesip’pa, aan wie de groep zich bij het begin van de expeditie, door middel van een plengoffer had onderworpen.
Door de ophanden zijnde onafhankelijkheid van Suriname en de grote exodus van Surinamers naar Nederland werd het project van CESWO stopgezet. CESWO kreeg na de Onafhankelijkheid weer de kans mee te werken aan een opdracht van het bedrijf Ilaco voor het scheppen van meer werkgelegenheid in de landbouw.
De staatsgreep van militairen in 1980 wordt door Ferrier in minder dan één pagina weggezet als te zijn een stel muitende sergeanten die werd geholpen door het Nederlands gebaar van 500 miljoen Nederlandse florijnen voor een urgentieplan. Na deze staatsgreep ging het project waaraan CESWO hard had gewerkt niet meer door. De voormalige werknemers en Baas Ferrie die vrienden voor het leven waren geworden, zagen elkaar sporadisch, omdat CESWO nauwelijks opdrachten kreeg. De Binnenlandse Oorlog in 1986 geïnitieerd door het Junglecommando passeert de revue alsook de gewapende opstand van de Tucajanas Amazones na de democratisering van Suriname in 1987. Bernard, de indiaanse verkenner die zijn levensonderhoud veilig is gaan stellen in het binnenland, keert nooit meer terug. Baas Ferrie ontmoet per toeval (?) de vrouw van Bernard en zijn dochter die sprekend op haar vader lijkt. Baas Ferrie besluit te genieten van de herinneringen die hij heeft in plaats van te treuren.
De auteur is een geboren verteller. Het boek leest weg als een roman en is veel meer dan een ontmoeting met een geestelijke entiteit. Ferrier laat de lezer alles meebeleven. Elke Surinamist en liefhebber van waargebeurde avonturen moet dit stuk Surinaamse literatuur in zijn boekenkast hebben staan.
5 STERREN
Christa Sluisdom
In de ban van de bosgeest; Ontmoetingen met Panaike, Deryck Ferrier, 2020, Uitgeverij Carlo Jad Fonds, ISBN 9789991457406
Deze recensie is gepubliceerd in het maartnummer van de Parbode, nu ook online verkrijgbaar